سناریوهای احتمالی ایران برای انتقام سردار سلیمانی

آمریکایی ها مدعی شده اند سردار سلیمانی را بر اساس اصل اقدام پیشدستانه هدف قرار داده اند در حالی که در درجه نخست سردار سلیمانی با همراهی و میزبانی نیروهای حشدالشعبی که طبق قانون اساسی عراق بخشی قانونی از ارتش عراق به شمار می روند به عراق سفر کرده و به عبارت دیگر سردار سلیمانی نه در خاک آمریکا بلکه در سرزمینی که با ایران روابط دوستانه عالی دارد هدف ترور قرار گرفته است و اگر احساس خطری از رفت و آمد مقامات ایران به عراق داشته اند راه آن یا خروج از عراق بوده یا اعمال فشار به عراق برای جلوگیری از ورود مقامات ایران!

نشانه هایی وجود دارد که عملیات ترور سردار سلیمانی با آمریت یا مباشرت رژیم صهیونیستی انجام شده، پیش از این یک بار پایگاه حشد الشعبی موسوم به شهدا در عراق مورد هدف پهپادی قرار گرفته بود و آمریکا صراحتا اعلام کرد نقشی در آن ماجرا نداشته تا انگشت اتهام به سمت رژیم صهیونیستی نشانه برود، بعد ها مقامات عراقی تائید کردند که پهپاد اسرائیلی ها از مسیری برای پرواز استفاده کرده که خط امن نیروی هوایی آمریکا بوده بنابراین آمریکایی ها در آن ماجرا صرفا پشتیبانی تدارکاتی داشتند .

در عملیات ترور سردار سلیمانی فارغ از اینکه اسرائیل عامل اصلی بوده یا نه آنچه مسلم است مسئولیت اقدام را صراحتا آمریکایی ها بر عهده گرفته اند بنابراین عواقب اقدام نیز در درجه نخست متوجه دولت آمریکا است کما اینکه در 24 ساعت نخست بعد از ترور سردار سلیمانی سیاستمداران و سناتورهای آمریکایی به صراحت اقدام آمریکا را اقدام نظامی و بدون مجوز از کنگره توصیف که می تواند عواقبی برای آمریکا در پی داشته باشد.

ایران به دلایل مختلف که می توان آن را بهانه ندادن به آمریکا تعبیر کرد در یکی دو سال اخیر نسبت به اقدامات ماجراجویانه آمریکایی ها و صهیونیست ها در منطقه حداکثر خویشتنداری را نشان داده بود،از جمله حملات گاه و بیگاه صهیونیست ها به پایگاه های ایران در سوریه که بارها به صراحت از سوی نخست وزیر رژیم صهیونیستی مورد اشاره قرار گرفته بود هیچ گاه با اقدام مقابله ای از سوی ایران مواجه نشد اما حالا نه تنها در ایران بلکه در آمریکا نیز نگاه ها به سمت تصمیمی است که ایران اتخاذ می کند.

نخستین واکنشی که در رابطه با چارچوب پاسخ ایران به اقدام به ترور سردار سلیمانی منتشر شد در پیام تسلیت رهبر انقلاب نهفته بود، ایشان تاکید کردند که انتقام سختی در انتظار جنایتکاران است و این تعبیر نشان دهنده تصمیم قطعی ایران برای پاسخگویی است.

مجید تخت روانچی سفیر ایران در سازمان ملل هم بعد از پیام ارسالی آمریکایی ها به تهران، تاکید کرد که پاسخ اقدام نظامی، اقدام نظامی خواهد بود در نیروهای مسلح نیز سردار فدوی جانشین فرمانده سپاه هم علاوه بر تاکید بر حق پاسخگویی ایران، اعلام کرد که پاسخ فقط موکول به ایران نیست و نیروهای مقاومت در جغرافیای وسیع در زمان و مکان مناسب انتقام می گیرند بنابر این یکی از سناریو های احتمالی مقابله فراگیر محور مقاومت با اهداف آمریکایی در منطقه است.

انتظار مقابله نه تنها در ایران که در آمریکا هم وجود دارد، کریس مورفی سناتور آمریکایی گفته است گر وزیر دفاع آمریکا را ترور می‌کردند ما آن را اقدام جنگی می‌دانستیم و ترور سلیمانی همانند کشتن وزیر دفاع ما است ، از سویی سردار فدوی جانشین فرمانده سپاه روایتی از پیام آمریکایی ها از طریق سوئیس فاش کرده که در آن آمریکایی ها خواستار واکنش ایران در سطح اقدام خود شده اند تا مهمترین سئوال یعنی ابعاد پاسخ مستقیم ایران باشد.

شاید دم دستی ترین اقدام برای انتقام سردار سلیمانی هدف قرار دادن پایگاه آمریکایی ها در عراق با نام عین الاسد باشد که در بامداد شنبه اخباری درباره انفجارهایی در آن منتشر شد.

ایران بارها صراحتا اعلام کرده که در مقابله با تهدیدات در همان سطح پاسخ می دهد، همان سطح در رابطه با اقدام آمریکا در ترور سردار سلیمانی شرایط را به حالت غیر قابل پیش بینی بدل کرده چون آمریکایی ها یک فرد عالی رتبه، یک نیروی رده بالا و تعدادی نیروی نظامی ارشد را هدف قرارداده اند اما هدف قرار دادن مقامی هم سطح سردار سلیمانی شاید در کوتاه مدت اقدامی سخت تلقی شود بنابراین محتمل است ایران ابعاد دیگر حمله را در اولویت قرار دهد از جمله محلی که پهپاد عملیات از آنجا برخاسته است.

هنوز به طور رسمی مشخص نیست پهپاد از کجا ماموریت خود را آغاز کرده اما در قضیه گلوبال هاوک ایران نشان داد قادر به توانمندی رهگیری پهپاد را دارد با این حال در اخبار تایید نشده از قطر و بحرین به عنوان محل های به پرواز در آمدن پهپاد نام برده شده است که در این صورت پایگاه سنتکام در این کشورها گزینه ای برای اقدام تلافی جویانه به شمار می رود کما اینکه شورای عالی امنیت ملی ایران پیش از این فرماندهی مرکزی نیروهای آمریکایی در منطقه موسوم به سنتکام را در لیست گروه های تروریستی قرار داده بود و هدف قرار دادن پایگاه یک تشکیلات تروریستی که علیه ایران اقدام تروریستی مرتکب شده چندان غریب نیست همچنانکه ایران پیش از این پایگاه های پ ک ک در عراق یا تروریستها در دیر الزور سوریه مسبوق به سابقه بوده است.

سناریوی دیگر ناظر بر اقدام محور آمریکایی اسرائیلی علیه یک نماد یا برند مقاومت است که بر این اساس گزینه دیگری را در اختیار ایران قرار می دهد که مقابله را ناظر بر یک برند آمریکایی قرار دهد و یکی از نمادهای افسانه ای آمریکا را در هم بشکند که در این چارچوب ناوهای سرشناس آمریکایی سیبل های مناسبی برای یک عملیات انتقام جویانه به شمار می روند.

اگر خبر دست داشتن اسرائیل در این حمله به مرحله تائید اطمینان بخش برسد ایران کار آسانتری در پیش دارد چون علی رغم اعلام مسئولیت عملیات توسط آمریکا اما ایران برای هدف قرار دادن رژیم صهیونیستی انگیزه جدی تری دارد، کما اینکه سالها در انتظار فرصتی برای عملیات مستقیم علیه این رژیم بوده تا هم برد موشک های خود را تست عملیاتی کند هم صهیونیست ها را بابت پرونده های باز موجود، مورد گوشمالی قرار دهد.

باید خاطر نشان کرد که ایران بارها نشان داده است احتمال عملیات در یک حوزه غیر قابل پیش بینی که اصل غافلگیری را نیز در بر بگیرد را به عنوان یک گزینه بالقوه مد نظر دارد که چه بسا بسته به شرایط و تحولات گزینه نهایی زمان و مکانی باشد که در مخیله آمریکایی ها نگنجد.

در پایان نباید از نظر دور داشت ، "مقابله به مثل " اصلی حقوقی است که در چارچول اصل دفاع مشروع ایران را برای مقابله نظامی با ترور سردار سلیمانی محق می کند هرچند نباید از نظر دور داشت که طرف مقابل در این معرکه، آمریکاست و احتمالا نسبت به اقدام مقابله ای ایران دست به اقدامی محدود جهت حفظ آبرو خواهد زد .

- اسماعیل سلطنت پور