گردهمایی قله‌های دماوند در تهران

از تهران تا زاگرس
هر سال در جشنواره موسیقی آینه‌دار بخشی از این خنیاگران به تهران می‌آیند و می‌شوند آینه‌داران فرهنگ اصیل ایران. آنها امسال هم آمده اند و از فردا تا 22 آذر در تالار رودکی به اجرای موسیقی می‌پردازند.
آن‌طور که روابط عمومی این رویداد اعلام کرده است، در این دوره از آینه‌دار، به موسیقی نواحی ترکمن‌صحرا، شمال خراسان و جنوب البرز پرداخته خواهد شد. اما این دوره یک اتفاق جذاب دیگری را در خود دارد و قرار است امروز در سئانس اول جشنواره هنرمندان تهران در اجرایی تحت عنوان «غزل‌خوانی تهرون» به اجرای موسیقی بپردازند. در سئانس دوم هنرمندانی از منطقه کومش اجرا دارند که عنوان آن «نی ساربانی و چاربه‌دار کومش» است.
نخستین سئانس دومین روز آینه‌دار با عنوان «ترکمن خالق آیدیم سازلاری»، به هنرمندان منطقه ترکمن صحرا اختصاص یافته است و در سئانس دوم هنرمندانی از منطقه الموت و طالقان و کرج با عنوان « از دژهای الموت تا باغ‌های طالقان» روی صحنه تالار رودکی می‌روند. در شب سوم ششمین جشنواره آینه‌دار نخست هنرمندانی از شمال خراسان در سئانسی با نام «دوتار و زعفران خراسان» اجرای برنامه دارند و آخرین سئانس فستیوال با عنوان «از نشیب دشت‌های ترکمن تا فراز قله‌های الموت»، گزیده‌ای از اجراهای دوره ششم خواهد بود. مطابق دوره‌های پیشین آیین پایانی این دوره که به تجلیل از استادان برومند موسیقی این نواحی کشور اختصاص دارد، یکشنبه ۲۴ آذر در تالار وحدت برگزار می‌شود.
چرا باید موسیقی نواحی را حفظ کرد؟
رفتیم سراغ علی مغازه‌ای، دبیر ششمین دوره از جشنواره موسیقی نواحی آینه‌دار تا از او بپرسیم چرا موسیقی نواحی مهم است و باید برای حفظ آن تلاش کرد؟ او در این باره می‌گوید: معمولا ما ایرانی‌ها زمانی که صحبت از فرهنگ می‌کنیم فورا سراغ یک تاریخ 2500 ساله می‌رویم و بدون اطلاع کافی از این تاریخ ادعا می‌کنیم یک فرهنگ کهن با عمری چنین طولانی داریم.

او در ادامه با اشاره به تغییر مرزهای سیاسی، کشورگشایی‌های حاکمان مختلف و اتفاقاتی از این دست، عنوان می‌کند: ایران کشوری است با ملیت‌های مختلف و اکنون ما با جغرافیایی روبه‌رو هستیم که ایران کنونی را تشکیل داده است.
مغازه‌ای پس از توضیح این مقدمات می‌رود سراغ اصل مطلب و می‌گوید: ما اکنون ملیتی یکپارچه هستیم و این ملیت با زبان فارسی در پایتخت کنونی و همراهی زبان فارسی و زبان یا گوش‌های دیگری در دیگر نقاط ایران در تداوم و حیات است.
زبان و موسیقی؛ 2 عنصر هویت ساز
دبیر جشنواره آینه‌دار ادامه می‌دهد: موسیقی یکی از مهم‌ترین وجوه هویتی اقوام ما را در خودش جای می‌دهد. سبک زندگی، خوراک، پوشاک و بسیاری دیگر از وجوه زندگی ما تغییر کرده است اما زبان و گویش و همچنین موسیقی ما از گذشته تا امروز تا حد زیادی حفظ شده و کمتر دستخوش تغییرات شده است. پس این موارد اکنون اینها عناصر و برسازنده هویت قومی ما هستند که برای حفظ همبستگی مان باید بتوانیم آنها را حفظ و حراست کنیم.
او همچنین درباره هدف از برگزاری جشنواره آینه‌دار این طور می‌گوید: هدف ما آرشیو موسیقی نواحی و ضبط اجراهای کهنسال‌ترین راویان گونه‌های متعدد موسیقی ایران زمین است، چرا که اینها در حال از بین رفتن و دیگر دسترسی به آنها نخواهیم داشت. آنها ذخایر فرهنگی ما هستند و نباید در صیانت از آثار آنها تعلل کنیم. در موسیقی ایران دماوندهایی در سراسر ایران هستند که مرگ آنها را از ما می‌گیرد، یکباره غیب می‌شوند و دیگر به آنها دسترسی نخواهیم داشت.

زینب مرتضایی فرد

ادبیات و هنر