مقدمه به جای متن!

«برهم زدن عادت‌های کتابخوانی همیشه برایم جالب است. مثلا گاهی فقط مقدمه‌خوانی می‌کنم. بعضی از کتاب‌ها مقدمه‌ها و پیشگفتارهایشان خیلی سخت‌تر از خود کتاب است. بعضی‌ها هم مقدمه‌های آبکی دارند و تهش چیزی دست مخاطب را نمی‌گیرد. اما یک سری از کتاب‌ها مقدمه‌های بسیار دقیقی دارند که حتی می‌توان هر چند وقت یکبار به آنها مراجعه کرد. مثلا گزیده‌ای که دکتر شفیعی کدکنی از غزلیات شمس (در نشر سخن) دارند. خواندن غزلیات انتخابی دکتر شفیعی با توضیحات موجز ولی کاربردی‌ای که دارند، لذتبخش است، اما بخش خواندنی‌تر این کتاب، مقدمه ایشان است. تعریفی که دکتر شفیعی از تصوف دارد، آن‌قدر دقیق و دلنشین است که احتمالا شما هم دلتان نمی‌آید خواندن این مقدمه تمام شود و حتما با خود خواهید گفت: عجب... پس تصوف یعنی این!»
اثر دو جلدی «غزلیات شمس تبریز» با گزینش و تفسیر استاد محمدرضا شفیعی کدکنی تدوین شده و این اثر دارای ویژگی‌هایی است که آن را از آثار مشابه متمایز می‌کند؛ توضیح اصطلاحات و کلمات دشوار یا تفسیری مختصر پای هر شعر آمده است. او ادامه می‌دهد:
«آقای منوچهر انور هم مقدمه‌هایی دقیق و خواندنی برای کتاب‌هایش می‌نویسد که گاهی نگاهتان را به امور تغییر می‌دهد. مثلا ایشان درباره تغییر زبان در مقدمه نمایشنامه خانه عروسکی نوشته هنریک ایبسن نکات جالبی مطرح می‌کند که احتمالا پس از پایان خواندن مقدمه چراغی برایتان روشن می‌شود که چرا زبان اداری و حکومتی با زبان عامیانه‌ای که ما روزانه با آن صحبت می‌کنیم متفاوت است و ریشه این تفاوت‌ها از کجا بوده.»
نمایشنامه خانه عروسک یا عروسکخانه در سال 1879 توسط هنریک ایبسن نوشته‌ شد. خانه عروسک اولین نمایشنامه حسی ایبسن و اکنون مشهورترین اثر اوست که در کالج‌ها و دانشگاه‌ها تدریس می‌شود و مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.
نژادصداقت در راستای مقدمه‌خوانی‌اش سراغ یک کتاب درباره یک فیلسوف روان‌شناس رفت:
«ما از یونگ فراوان شنیده‌ یا حتی خوانده‌ایم، اما چرا یونگ برای ما جالب است؟ وقتی که یونگ داشته افکارش را می‌نوشته، ما ایرانی‌ها در چه وضعیتی بودیم؟ پیشگفتار دکتر شمیسا بر کتاب «یونگ می‌گوید»، آنقدر متفاوت است که شاید یکی دوبار کتاب را ببینید و صبر کنید تا به این زودی‌ها مقدمه‌اش تمام نشود.»
در این کتاب که از سوی ویلیام مک گوایر و ریچارد فرانسیس کرینگتون‌هال گردآوری و تالیف شده، تعدادی از سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های یونگ و خاطرات دیدارکنندگان او فراهم آمده است.

شیما آشتیانی

روزنامه‌نگار