بخوان کربلایی کاظم!

این تکه از قرآن نیست؛ آن تکه هست
پسر مرحوم کربلایی کاظم در مورد اصل واقعه از زبان پدرش نقل جالبی دارد: «این بیهوشی تا صبح روز بعد ادامه داشت. با نسیم صبحگاهی به خود آمده، از جا برخاستم و به زحمت درِ امامزاده را در تاریکی پیدا کردم. نماز صبح را در امامزاده خواندم. به این امید که آن بزرگواران را دوباره ببینم، چند بار به محل واقعه آمدم؛ ولی از آنان خبری نبود. از کتیبه‌ها و آیاتی که بر روی قسمت فوقانی دیوار نوشته شده بود نیز اثری باقی نمانده بود. از امامزاده بیرون آمدم و علوفه را از همان‌جا که گذاشته بودم، برداشتم و به طرف خانه حرکت کردم. در راه، با خود زمزمه می‌کردم! گویا چیزهایی می‌دانستم؛ مطالبی را می‌خواندم؛ سینه‌ام مملو از کلماتی بود که معانی آن را نمی‌دانستم؛ ولی هر‌گاه آنها را می‌خواندم، قلبم آرامش پیدا می‌کرد، احساس سرحالی و سبکی می‌کردم.»
ملاکاظم به جایی رسیده بود که با وجود بی‌سواد بودن اما می‌توانست تشخیص بدهد متنی که جلویش می‌گذارند قرآن است یا نه. حتی شده بود که برای امتحانش، متن‌های عربی مانند ادعیه را در برابرش بگذارند. کشاورز ساده روستایی گزارش ما اما تشخیص می‌داد که این متن قرآن نیست. موضوعی که در صحبت‌های اخیر آیت‌ا... خامنه‌ای هم به آن اشاره شده: «دوستمان می‌گفت گاهی در بعضی از این کتاب‌های علمی مثلا فقهی یا اصولی، یک آیه‌ قرآنی هست. باز می‌کنند می‌گویند در این [متن] قرآن هست؟ او که سواد ندارد، دست می‌گذارد روی آن آیه‌ای که اینجا هست و می‌گوید بقیه‌ این قرآن نیست، [فقط] این تکه قرآن است؛ می‌گویند از کجا می‌فهمی؟ می‌گوید این روشنی دارد، وقتی که آیه در این صفحه هست، من روشن می‌بینم این را، می‌درخشد، من می‌فهمم که این آیه‌ قرآن است.»
چطور به اینجا رسیدی؟
شاید برای شما هم سوال ایجاد شده باشد که کربلایی کاظم ساروقی چطور به چنین جایگاهی رسیده. حاج اسماعیل کریمی فرزند کربلایی کاظم در گفت‌وگو با مرکز فرهنگ و معارف قرآنی روایت جالبی دارد: «مرحوم ابوی، روستازاده و کشاورز بود. یک روز که پای منبر واعظ روستا نشسته و به سخنان او دل سپرده بود؛ از زبان واعظ می‌شنود که هر کس زکات مال خود را ندهد، نمازش درست نیست؛ و مالش غصبی است. اگر ملکی و خانه‌ای از درآمد مالش بخرد، غصبی است و در قیامت، خدا او را مؤاخذه می‌کند. کربلایی کاظم به‌گونه‌ای جدی به مساله پاکسازی اموال از طریق زکات اهتمام می‌کند. متوجه می‌شود کسی که او برایش کشاورزی می‌کند، زکات مالش را نمی‌دهد و زمین‌هایش غصبی است. کشاورزی را رها می‌کند و برای امرار معاش از ساروق خارج شده و بین اراک و قم به کارگری می‌پردازد. پس از یک سال که برای سرکشی به بستگانش به روستا می‌آید متوجه می‌شود او توبه کرده و حالا زکات مالش را می‌دهد. بستگان هم از او تقاضا می‌کنند تا سر ملک و کشاورزی برگردد. او پس از اطمینان کامل از توبه صاحب ملک، به شغل رعیتی بازمی‌گردد و صاحب ملک قطعه زمین کوچکی را نیز به کربلایی کاظم می‌دهد تا افزون بر کار برای ارباب، بر روی زمین خودش نیز کار کند.»

سوژه زیر ذره‌بین

نام: محمدکاظم
نام خانوادگی: کریمی
شهرت: کربلایی کاظم
تاریخ تولد: 1261 هجری شمسی
محل تولد: روستای ساروق در شمال اراک
تاریخ درگذشت: تابستان 1337 شمسی
محل درگذشت: قم
تابعیت: ایران
تحصیلات: بی‌سواد

آوازه ملاکاظم می‌پیچد

بعد از اتفاقی که برای کربلایی کاظم می‌افتد، آوازه او در بسیاری از مناطق می‌پیچد همین هم باعث می‌شود که پیش علمای مختلف حوزوی و دینی حاضر شده و بعضا از ملاکاظم تست می‌گیرند و مشخص می‌شود کربلایی کاظم ساروقی، ادعای دروغ نکرده و عین حقیقت را گفته. خود آن مرحوم هم به قدری نسبت به این قضیه احتیاط داشته که پسرش می‌گوید خیلی علاقه نداشته این موضوع را این طرف و آن طرف بگوید. با این حال بسیاری از علما و روحانیون درباره او مطالب عجیبی گفته‌اند.

آیت‌ا... مکارم شیرازی
اولین بار که مرحوم کربلایی کاظم را در حومه ملایر دیدم قیافه ساده‌اش چنان بود که انسان فکر می‌کرد سوره حمد نماز خودش را نیز درست بلد نیست، اما وقتی گفتند این مرد روستایی درس‌نخوانده، طی یک حادثه عجیب و آمیخته با موهبت الهی حافظ کل قرآن شده است، فهمیدم پشت این چهره دریایی از خلوص وجود دارد و برای امتحان او را آزمایش کردم، کاملا بر آیات قرآن مسلط بود.

آیت‌ا... کاشانی
رهبر مذهبی ملی شدن صنعت نفت از جمله کسانی است که کربلایی کاظم را ملاقات کرده و در معرفی او به جوانان و سایر طبقات مردم سعی فراوان داشت. او حتی از موقعیت اجتماعی و سیاسی خود استفاده کرده مصاحبه مطبوعاتی تشکیل داد و بسیاری از خبرنگاران در آن حضور یافتند و مشاهدات خود را در مورد اعجاز کربلایی کاظم گزارش دادند که در برخی روزنامه‌های همان زمان منتشر شد.

علامه طباطبایی
این عارف و استاد بزرگ تفسیر قرآن، کربلایی کاظم را یک معجم المفهرس و کشف‌الآیات متحرک می‌دانست. کشف‌الآیات کتابی است که واژه‌ها و لغات قرآن را بر حسب تلفظ صحیح آنها مرتب کرده و اختلافات نظری که بین دانشمندان علوم قرآنی بوده را حل کرده است. ملاکاظم به دلیل موهبتی که به او اعطا شده بود، قادر به تشخیص تلفظ صحیح آیات و واژه‎‌های قرآن بود.