موضع ترامپ درباره گرمایش جهانی و تغییرات آب‌وهوایی باز هم خبرساز شد

هـــــوا خیلی‌هم خوبه!

کاخ سفید اخیرا سعی داشت یکی از تحلیلگران ارشد وزارت امورخارجه این کشور را از ارائه اظهاراتش درخصوص تغییرات آب‌وهوایی در جلسه کنگره بازدارد. دفتر اطلاعات و تحقیقات وزارت امورخارجه با ایجاد هرگونه تغییری در اظهاراتی که بنا بود ارائه شوند موافقت نکرد و در نهایت راد اِسکونووِر، تحلیلگر و استاد دانشگاه جورج‌تاون اجازه یافت در جلسه کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان سخنرانی کند؛ اما کاخ سفید در اقدامی بی‌سابقه از تأیید اظهارات مکتوب اِسکونووِر برای ثبت در بایگانی اسناد کنگره خودداری کرد؛ آن هم صرفا به‌دلیل ضدیت با مواضع دولت ترامپ!

کد خبر: ۱۲۱۲۰۰۳

در اظهارات ارائه‌شده از جانب اِسکونووِر آمده است: «تغییرات آب‌وهوایی ناشی از فعالیت‌های انسانی می‌تواند تبعات فاجعه‌باری به همراه داشته باشد.» این درحالی است که کاخ سفید چنین ادعایی را غیرعلمی و نوعی پروپاگاندا می‌داند. در این میان محققانِ تغییرات اقلیمی بر پایه شواهد علمی موجود بر این باورند که محیط‌زیست سیاره زمین رو به نابودی است و باید در فکر چاره‌ای جدی و فوری بود.
در این شرایط سردمدار بزرگ‌ترین اقتصاد جهان حتی با واضح‌ترین یافته‌های علمی هم سر ناسازگاری دارد! ترامپ دوروبرش را با جماعتی پر کرده است که منافع بیشترشان به قوت‌گرفتن صنایع ناسازگار با محیط‌زیست ازجمله سوخت‌های فسیلی بستگی دارد.
مواضع متناقض ترامپ
موضع ترامپ پیرامون تغییرات آب‌وهوایی بارها رنگ عوض کرده‌ است. در سال 1388/ ۲۰۰۹ ترامپ عضو ائتلافی بود که در نامه‌ای سرگشاده به اوباما و کنگره خواستار اقدام سریع برای نجات زمین و بشر شدند: «اگر اکنون کاری نکنیم، از لحاظ علمی غیرقابل‌انکار است که تبعاتی فاجعه‌بار و برگشت‌ناپذیر در انتظار بشر و زمین خواهد بود.» بله؛ یکی از امضاکنندگان این نامه همین آقای ترامپ بود!
اما همین فرد در سال 1391/ ۲۰۱۲ تغییرات آب‌وهوایی را کلَک چینی‌ها خواند! سپس در طول مبارزات انتخاباتی‌اش در سال 1395/۲۰۱۶ تا جایی پیش رفت که گفت پای ایالات متحده را از همه مذاکرات و معاهدات آب‌وهوایی بیرون می‌کشد. اما مدتی بعد احساساتی شد و اعتراف کرد نباید بی‌کله بود! حتی پذیرفت که به‌هرحال ربط‌هایی بین فعالیت‌های بشر با تغییرات اقلیمی وجود دارد؛ اما حالا دوباره از موضع اخیرش عقب‌نشینی کرده است و می‌گوید: «مطمئن نیستم تغییرات آب‌وهوایی ربطی به فعالیت‌های انسانی داشته باشد.» جالب‌تر این‌که فکر می‌کند وضعیت موجود بدون نیاز به هیچ دخالتی ‌برگشت‌پذیر است.
از این‌همه تناقض هم که بگذریم باز روشن است ترامپ علاقه‌ای به جدی‌گرفتن قضیه ندارد. او کابینه‌اش را با کسانی پر کرده است که منافع اکثریت‌شان به رونق صنایع برانداز محیط‌زیست بستگی دارد و آگاهانه از پذیرفتن اهمیت مستنداتی که از گرمایش جهانی خبر می‌دهد سر باز می‌زند.
کابینه ضدمحیط‌زیستی ترامپ
نزدیک‌ترین مشاوران ترامپ با تلاش برای جلوگیری از افزایش سرعت گرمایش جهانی سر جنگ دارند. کابینه دولت او از همان ابتدای روی کار آمدنش با وزرا و مشاورانی پر شد که نفع‌شان در رونق‌گرفتن صنعت سوخت‌های فسیلی بود.
ازجمله این افراد می‌توان به ریک پِری، وزیر انرژی، اشاره کرد که پیشینه خوبی در حمایت از فعالیت‌های زیست‌محیطی ندارد. رِکس تیلِرسون، دیپلمات ارشد وزارت امورخارجه، هم که به ترامپ درخصوص عواقب خروج از توافق‌نامه پاریس هشدار داده بود فورا برکنار و مایک پُمپِئو، مدیر سابق سیا، جایگزین او شد. پُمپِئو در همان ابتدای انتصابش از تصمیم ترامپ برای خروج از توافق‌نامه پاریس حمایت کرد.
و اما اِسکات پروئیت که پیشتر مدیر آژانس حفاظت از محیط‌زیست بود در زمان ریاستش به قوانین آژانس برای ایجاد هوای پاک حمله برد و سعی کرد طرح اوباما برای انرژی پاک را از دستور کار دولت خارج کند. به‌دنبال ادعای جنجالی پروئیت مبنی بر این‌که فعالیت‌های انسانی عامل تغییرات آب‌وهوایی نیست یک مقام قضایی از آژانس خواست تا برای ادعای مطرح‌شده شواهد علمی ارائه دهد.
پروئیت در تیر 1397/ جولای ۲۰۱۸ برکنار شد، اما مدیر فعلی آژانس، اندرو ویلِر، هم به‌نظر نمی‌رسد که حامی محیط‌زیست باشد. ویلِر در گذشته برای حفظ تدوام کسب‌وکارهای ضدمحیط‌زیستی‌اش جزو لابی‌گران صنعت زغال‌سنگ و از حامیان مخالفان تغییرات آب‌وهوایی بوده است. ویلِر به صراحت پروئیت از این قضیه صحبت نمی‌کند، اما به‌هرحال او هم با پررنگ‌بودن نقش فعالیت‌های انسانی در تغییرات اقلیمی موافق نیست.
سایر مقامات ارشد آژانس حفاظت از محیط‌زیست نیز منافع‌شان هرکدام به‌نوعی در گروی رونق صنعت سوخت‌های فسیلی است. وزیر امور داخلی دولت ترامپ تا اوایل بهار امسال/ آوریل ۲۰۱۹ رایان زینک بود که صدها هزار دلار از صنعت زغال‌سنگ سود برده و جانشین او، دیوید بِرنهارت، هم از لابی‌گران صنعت نفت است.
سیاست‌های ترامپ درباره انرژی‌های تجدیدپذیر
مواضع ترامپ درخصوص منابع انرژی تجدیدپذیر هم قابل‌تأمل است. ترامپ بارها مخالفتش را با رونق‌ یافتن انرژی‌های تجدیدپذیر علنی کرده است. برای مثال بودجه درنظر گرفته دولت برای اداره بهره‌وری انرژی و انرژی‌های تجدیدپذیر در سال ۲۰۱۸ میلادی به میزان ۷۲ درصد کاهش داشته است. اما در این مورد نیز مواضع ترامپ چند باری چرخش داشته است. عجیب‌ترین نمونه‌اش این‌که ترامپ گفته است روی دیوار مرزی با مکزیک می‌توانیم صفحات خورشیدی کار بگذاریم تا به این طریق با تولید انرژی، هزینه‌های ساخت دیوار جبران شود!
در حال حاضر اندک پیشرفتی که در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر در جریان است به تلاش‌های بخش خصوصی در آمریکا برمی‌گردد که البته آن هم از حمایت‌های دولت فدرال برخوردار نیست. درواقع دولت ترامپ خودخواسته چشمش را بر ظرفیت‌های‌ بسیار گسترده توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر بسته و این چیزی است که صدای محققان را درآورده است. در آمریکا هزینه سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر تنها یک‌سوم هزینه‌ای است که چینی‌ها به بهره‌برداری از این بخش اختصاص داده‌اند.
اقدامات ترامپ برای رونق سوخت‌های فسیلی
ترامپ از چندی پیش فروش مزایده‌ای زمین‌های وسیعی را برای استخراج سوخت به‌روش فِرَکینگ (شکافت با آب) آغاز کرد و اکنون حجم گسترده‌ای از منابع آبی آمریکا را برای استخراج نفت و گاز به کار گرفته است. درواقع ترامپ از هیچ فرصتی برای رونق‌ دادن صنعت زغال‌سنگ دریغ نمی‌کند. اما به‌نظر نمی‌رسد که حداقل در این مورد چندان به مقصودش برسد.
صنعت زغال‌سنگ در آمریکا به‌واسطه روی کار آمدن گزینه انرژی‌های تجدیدپذیر دستخوش افت جدی شده است. ترامپ تا زمانی که سرمایه‌گذاران حاضر به ریختن پول‌ به پای این صنعت نباشند، به‌تنهایی نمی‌تواند کاری از پیش ببرد و از آن‌طرف متقاعد کردن دولت فدرال به اختصاص میلیاردها دلار یارانه مورد نیاز هم اصلا آسان نیست. پیشتر ترامپ برای عملی‌کردن این منظور تصمیم داشت از پول مالیات‌دهندگان برای توسعه صنعت زغال‌سنگ استفاده کند که با مخالفت قانونگذاران مواجه شد.
حالا هم او نقشه جدیدی در سر دارد و ادعا می‌کند که برای حمایت از منافع امنیت ملی باید به صنعت زغال‌سنگ کمک مالی دولتی تعلق بگیرد. این درحالی است که جلوگیری از افزایش گرمایش جهانی با این ادعای ترامپ جور درنمی‌آید. منتقدان بر این باورند در حال حاضر در صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر ظرفیت به‌مراتب بیشتری برای اشتغالزایی و رشد وجود دارد تا در سوخت‌های فسیلی.
فعالان محیط‌زیست معتقدند که به‌‌رغم تلاش‌های ترامپ برای اولویت ‌بخشیدن به سوخت‌های فسیلی می‌توان خوشحال بود که رشد انرژی‌های تجدیدپذیر قابل ‌توقف نیست. باوجود همه اینها، هنوز هم برخی کارشناسان معتقدند لابی‌گران سوخت‌های فسیلی درنهایت شکست خواهند خورد.

سیاست‌های ترامپ در بخش انرژی

نمای کلی سیاست‌های ترامپ در بخش انرژی منعکس‌کننده مواضع جمهوریخواهان است: استقلال انرژی و امنیت انرژی بر پایه سوخت‌های فسیلی. لپ کلام این‌که ترامپ می‌خواهد منابع فسیلی آمریکا را تا ته بهره‌برداری کند! دولت ترامپ معتقد است این کشور روی گنجینه ارزشمندی از منابع دست‌نخورده خوابیده است و از لحاظ وفور منابع انرژی هیچ ملت دیگری روی زمین به گرد پایش هم نمی‌رسد. اما پرواضح است که چنین طرز تفکری می‌تواند با افزایش گرمایش جهانی، تبعات سنگینی به همراه داشته باشد. این در حالی است که مطالعات علمی نشان می‌دهد برای کنترل تغییرات آب‌ و هوایی بهتر است ۸۰ درصد منابع زغال‌سنگ، نفت و گاز همان داخل زمین و استخراج‌‌نشده باقی بماند.