مــاهتون عسل

برنامه‌های سحر تا اذان صبح
شاید اولین بخشی که در ماه رمضان به آن اهمیت داده می‌شود و در طول سال خبری از برنامه خاصی در این ساعت از روز نیست ویژه‌برنامه‌های سحر باشد. ویژه‌برنامه‌هایی که با اجرای‌های گوناگون طی سال‌ها تولید شده تا برای روزه‌دارانی که سحر بیدار شده و سحری می‌خورند، دعای سحر گوش داده و عبادات قبل از اذان صبح را انجام می‌دهند برنامه‌ای سرگرم‌کننده هم وجود داشته باشد. حتی چند سال می‌شود که برخی از شبکه‌های تلویزیون مانند شبکه کودک از ساعت 3 بامداد ویژه‌برنامه‌هایش را شروع می‌کنند تا کودکان و نوجوانان بتوانند در این ساعت‌ها بیدار بمانند و در طول روز بیشتر استراحت کنند. اجراهای متنوع از مجری‌های گوناگون نیز در این ساعت از روزهای ماه مبارک رمضان باعث شده تا بسیاری مخاطب برنامه‌های سحر تلویزیون باشند. اجرا و شعرخوانی مرتضی امیری هم از جمله برنامه‌های مخصوص سحری است که باعث شد مخاطب‌های بیشتری با چنین ایده‌هایی پای برنامه‌های سحر تلویزیون بنشینند. از جمله مجری‌هایی که تاکنون در این ساعت به اجرای برنامه پرداخته‌اند می‌توان به ساعد باقری، فرزاد جمشیدی، حسن سلطانی، شهرام شکیبا و حتی جواد هاشمی اشاره کرد که هر کدام ویژگی‌های خاص خودشان را در سبک اجرا دارند.
از اذان صبح تا پیشواز افطار
از آنجایی که ختم قرآن، انجام فرایض دینی، خواندن دعا و نیایش و... در روزهای ماه مبارک رمضان نسبت به ماه‌های دیگر بیشتر است: مسؤولان صدا و سیما نیز به همین دلیل در طول روز و قبل از اذان مغرب برنامه‌های مذهبی ویژه‌ای را در نظر می‌گیرند که مخاطبان به آنها علاقه دارند و به این صورت بر میزان ثواب روزه‌داری خود بیفزایند. پخش زنده قرآن‌خوانی، جزخوانی، دعا و نیایش، سخنرانی‌های مذهبی، مداحی و... از جمله ویژه‌برنامه‌های دینی و مذهبی هستند که در ماه رمضان تدارک دیده می‌شود. «درس‌هایی از قرآن» برنامه قدیمی و نام آشنایی است که امسال هم مانند هر سال با اجرای حجت الاسلام والمسلمین قرائتی پیرامون تفسیر قرآن و سایر موضوعات مذهبی و دینی پخش می‌شود. همچنین پخش زنده ختم قرآن از آران و بیدگل نیز برنامه دیگری است که معمولا هر سال از تلویزیون پخش می‌شود. علاوه بر این ختم قرآن‌های دیگری نیز از شبکه‌های مختلف پخش می‌شود که دست مخاطبان را در ساعات گوناگون و شبکه‌های مختلف باز می‌گذارد.
یک ساعت مانده به افطار
یکی از پرمخاطب‌ترین ساعت‌های تلویزیون، قبل از اذان مغرب است. زمانی که اکثرا هر جا باشند و هر کاری می‌کنند دیگر خود را به خانه رسانده و سعی می‌کنند در این مدت زمان باقی‌مانده به افطار استراحت کنند. برای همین در این ساعت برنامه‌های پرمخاطبی پخش می‌شود. برنامه‌هایی که از دهه 80 باب شد و همچنان هم ادامه دارد. اگر به خاطر داشته باشید از جمله قدیمی‌ترین برنامه‌هایی که قبل از افطار پخش می‌شد برنامه «جزر و مد» با اجرای فرزاد حسنی بود. برنامه‌ای که به شهرت حسنی هم اضافه کرد. رمضان آن سال شبکه سه برای اولین بار برنامه‌ای با نام «جزر و مد» را روی آنتن برد، اما شش قسمت بیشتر از این برنامه نگذشته بود که اختلاف حسنی و زاهدی تهیه کننده برنامه باعث خروج او از این برنامه شد و از قسمت هفتم مخاطبان شاهد مجری جوانی به نام احسان علیخانی بودند. از رمضان سال 85 دیگر «جزو و مد» با عنوان «ماه عسل» شناخته شد و احسان علیخانی با همین برنامه توانست به شهرت بسیار برسد. «ماه عسل» اما فراز و فرودهای بسیاری به خود دید و رمضان 98 هم «ماه عسل» نخواهد داشت و برنامه‌های قبل از افطار دیگری مانند «دعوت» از شبکه یک، «هزار راه نرفته» از شبکه دو، «اختیاریه» از شبکه پنج، «معنای زندگی» از شبکه چهار، «دست خدا» از شبکه آموزش و «ماه بهشت» از شبکه قرآن امسال روی آنتن خواهد رفت شاید بتوانند جایگزین‌های بهتری برای ماه عسل باشند.
بعد از افطار
اذان مغرب و زمان افطار، آغاز برنامه‌های پرمخاطب دیگری است که صدا و سیما آنها را از قلم نمی‌اندازد و هر سال تلاش می‌کند با ساخت سریال‌های مناسبتی بتواند مخاطب را همچنان پای تلویزیون‌ها و برنامه‌هایش بنشاند. شبکه‌های یک، دو و سه با سریال‌های جدید از یادها رفته، دلدار و برادر جان امسال می‌خواهند مهمان خانه‌های روزه‌داران باشند. سنت سریال‌های رمضانی از دهه 70 شکل گرفت و اولین سریال مناسبتی که از تلویزیون ایران پخش شد را خسرو ملکان به نام «مهمان» کارگردانی کرد که در سال 70 پخش شد. شاید این اتفاق به آن دلیل به وجود آمد که ماه رمضان در تعطیلات نوروز بود. در دهه 70 جسته و گریخته سریال‌هایی ساخته شد و از ابتدای دهه 80 نیز پخش مجموعه‌های مناسبتی در تلویزیون ادامه پیدا کرد و در سال‌های میانی دهه 80 به اوج خود رسید و به صورت یک سنت درآمد. از جمله سریال‌های شاخصی که در سال‌های ابتدایی دهه 80 پخش شدند می‌توان به «گمگشته» به کارگردانی رامبد جوان، «یادداشت‌های کودکی» ساخته پریسا بخت‌آور و «چراغ‌های خاموش» کاظم بلوچی اشاره کرد. «او یک فرشته بود» به کارگردانی علیرضا افخمی هم سریال‌های سبک ماورایی و «خانه به دوش» به کارگردانی رضا عطاران سبک سریال طنز را وارد سبک سریال‌های روزهای ماه رمضان کردند و دیگر به مرور در این یک ماه حداقل سه شبکه سریال تازه هر شبی داشتند و مخاطبان هم دیگر انتظار سریال در این 30 روز را دارند.
بعد از سریال‌های رمضانی
اما این پایان برنامه‌های مخصوص ماه مبارک رمضان نیست، بلکه بعد از پایان سریال‌ها هنوز برنامه‌های سرگرم‌کننده دیگری هم وجود دارد که ببیننده را همچنان پای تلویزیون نگه دارد. برنامه‌هایی مانند فیلم‌های سینمایی، جنگ‌های رمضان، دعا، مداحی و... که در نهایت این برنامه‌ها را به برنامه‌های سحر و اذان صبح متصل می‌کنند. صدا و سیما با چنین ترافیک برنامه‌ای در ماه مبارک رمضان کاری کرده که اگر کسی برنامه‌هایش را 11 ماه سال به طور منظم دنبال نمی‌کند در ماه مهمانی خدا تلویزیون و تولیداتش را از دست ندهد.

آزاده باقری
خبرنگار