نبرد با فاضلاب

فرماندار اهواز در گفت‌وگو با جام‌جم با تاکید بر ناکارآمدی سیستم فاضلاب این شهر می‌گوید: فاضلاب مناطق غربی و نیز نصف نقاط شرقی اهواز به‌صورت ثقلی دفع و از این رو با بالا رفتن سطح آب کارون، مجددا به داخل شهر پس زده می‌شوند. در همین راستا، جمال عالمی‌نیسی تنها راهکار عاجل برای حل مشکل کنونی را نصب پمپ در مناطق درگیر با فاضلاب و پمپاژ فاضلاب بالا آمده به شیوه پرتابی به کارون دانست. به گفته این مقام مسؤول، در حال حاضر، تمام دستگاه‌های پمپاژ آبفا، شهرداری، شرکت ملی حفاری و نیز امکانات استان‌های همجوار به خدمت گرفته شده‌اند تا در اسرع وقت مناطق را از آلودگی‌های مربوط به فاضلاب پاکسازی کنند. او در ادامه به نام محلات درگیر با این معضل نیز اشاره می‌کند و از منطقه پردیس، نقاطی از کیانپارس، کمپلو، گلستان و نیز زیرگذر پل‌ها به عنوان محلاتی از شهر که بیش از سایر نقاط با مشکل بالازدگی فاضلاب دست به گریبان هستند نام می‌برد؛ با این همه آن‌طور که فرماندار اهواز خاطرنشان می‌کند، عملکرد آبفا در این زمینه چندان راضی‌کننده نبود و این مجموعه باید با توان بسیار بیشتر، در مدیریت مشکل پیش‌آمده حاضر می‌شد؛ از جمله این‌که با توجه به پیش‌بینی‌های انجام شده درباره سیل خوزستان، می‌توانست تمهیدات لازم را برای تهیه دستگاه‌های پمپاژ در نظر بگیرد تا در همان دقایق نخست بالا زدن فاضلاب در محل حاضر و اجازه جاری شدن در سطح شهر را ندهند.
فاضلاب از کجا آمد؟
نیسی اما علت بالا آمدن فاضلاب شهری و جاری شدن آب‌های آلوده به فاضلاب خانگی، صنعتی و بیمارستانی را در محلات مختلف شهر اهواز این‌گونه توضیح می‌دهد: صورت نادرست دفع فاضلاب و عدم وجود شبکه آب سطحی در شهر که به ترکیدن لوله‌های فاضلاب منجر می‌شود، سبب برگشت آب‌های آلوده از طریق کانال‌های فاضلاب می‌شود که در سیل اخیر با در اختیار گرفتن تعداد کافی دستگاه پمپاژ و نیز بازسازی لوله‌های شکسته، سعی در کنترل شرایط داشته‌ایم.
انتقاد از وزارت نیرو
در همین حال اما، نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی هم با انتقاد از عملکرد وزارت نیرو در رسیدگی به مساله فاضلاب اهواز و کوتاهی در به اتمام رساندن این پروژه حیاتی که از نیازهای اولیه شهروندان هر شهری است به جام‌جم می‌گوید: تعریف پروژه‌های آبفا برای حل مشکل شبکه فاضلاب اهواز به سال 96 بازمی‌گردد؛ اما به‌رغم اهمیت و ضرورتی که تکمیل این پروژه در تامین امنیت و سلامت مردم این شهر دارد، به دلیل عدم تامین نقدینگی مورد نیاز برای اجرای کامل این طرح‌ها، دفع فاضلاب همچنان در شمار یکی از بغرنج‌ترین مسائل این شهر قرار دارد.
علی ساری به تشریح وضعیت این پروژه پرداخته و می‌افزاید: در طول دو سال گذشته اقداماتی انجام شده اما با این همه تا امروز، رینگ فاضلاب شرق اهواز کامل نشده است تا از طریق این شبکه، فاضلاب‌های خانگی و بیمارستانی پس از انتقال به تصفیه‌خانه شرق، تصفیه و پس از آن برای مصارف صنعتی و کشاورزی مورد استفاده قرار بگیرند. اما در سوی غربی نیز وضعیت از این بهتر نیست و نواقصی در زمینه رینگ و شبکه توزیع وجود دارد.
بقیه شهرها هم مشکل دارند
به گفته نماینده مجلس دهم، این مشکل اما تنها به اهواز محدود نمی‌شود و شهرهایی چون حمیدیه بدون داشتن شبکه فاضلاب و نیز کارون با پیشرفتی اندک در این زمینه، با مشکلاتی مشابه اهواز و چه بسا بسیار وخیم‌تر از آن دست به گریبانند.
در همین حال ساری یادآور می‌شود اگر از زمان تصویب پروژه فاضلاب شهری، کارهای اجرایی در کل شهر و به صورت همزمان انجام می‌شد، تا کنون پروژه به اتمام رسیده و با وقوع سیل این روزها، حداقل معضل جاری شدن فاضلاب در سطح شهر به جمع مشکلات بی‌شمار دیگر اضافه نمی‌شد.
آن‌طور که نماینده مردم اهواز به خبرنگار ما می‌گوید، هزینه اجرای این پروژه در قسمت شرقی شهر در سال 96 و با دلار 3200 تومانی آن روز، رقمی حدود 470 میلیارد تومان برآورد شد.
ساری اضافه می‌کند: اگرچه عدم تامین اعتبار مانع اصلی در پیشبرد فازهای این پروژه است، با این‌همه نمی‌توان از کم‌کاری و قصور وزارت نیرو در اینباره چشم‌پوشی کرد و حل مشکل فاضلاب و تامین سلامت شهروندان از این طریق حداقل وظیفه این نهاد است.
به گفته این نماینده مجلس، جاری شدن آب‌های آلوده فاضلاب در سطح شهر، نه‌تنها امور روزمره اداری، خدماتی و مهم‌تر از همه اینها بیمارستانی را در شهر اهواز و دیگر شهرهای مجاورش مختل کرده، بلکه‌ در صورت تداوم باعث شیوع انواع بیماری‌ها و سرایت آلودگی‌های عفونی به شهروندان می‌شود؛ مساله‌ای که می‌تواند به ادامه‌دار شدن بحران سیل کنونی در این استان بینجامد.

دفع پرتابی فاضلاب به میانه کارون

فرماندار اهواز درباره اقدامات انجام شده برای دفع فاضلاب جاری شده در خیابان های اهواز به جام‌جم می‌گوید: در سیل اخیر با در اختیار گرفتن تعداد کافی دستگاه پمپاژ و نیز بازسازی لوله‌های شکسته، سعی در کنترل شرایط داشته‌ایم. وی در پاسخ به این‌که چه تفاوتی میان تخلیه فاضلاب‌های پمپاژ شده در کارون برای کنترل جریان بالا زدن آب‌های آلوده در خیابان‌ها و سیستم کارکردی حال حاضر فاضلاب شهر وجود دارد می‌افزاید: در شکل کنونی، فاضلاب از بالا و به میانه کارون در حال جریان پرتاب می‌شود؛ در حالی که فاضلاب شهری به‌صورت معمول، از طریق لوله‌کشی و در عمق وارد کارون می‌شود که به این ترتیب به محض بالا آمدن آب رودخانه، از طریق راه‌آب‌ها برگشت پیدا می‌کند.

هشدار گزش مار و عقرب
بالا آمدن و پسروی فاضلاب در مناطق مختلف اهواز، بیش از آن‌که تصورش را بکنید نگران‌کننده است، مثل آب و سیلابی نیست که به خانه و زندگی سایر هموطنان در استان‌های گلستان و لرستان راه یافته؛ آب و گل نیست، فاضلابی است مملو از میکروب و آلودگی که می‌تواند انواع تهدیدها را برای مردم شهر به‌ویژه کودکان در پی داشته باشد، برای همین هم وزارت بهداشتی‌ها نسبت به این شرایط و گزش مار، عقرب و خطر سگ‌های ولگرد در مناطق سیل‌زده هشدار داده‌اند.
البته علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت گفته این وزارتخانه حواسش به همه چیز هست و برنامه‌هایی برای پیشگیری و مقابله با این تهدیدات دارد.
رئیسی درباره بازنشر تصویری از کودکی از مناطق سیل‌زده خوزستان در شبکه‌های مجازی که به دلیل نیش پشه دچار عارضه شده هم به ایسنا گفت: این موضوع نکته مهمی است؛ به هر حال در این مناطق شرایط خاصی وجود دارد و افراد خارج از خانه‌هایشان زندگی می‌کنند، البته افرادی هستند که در حال حاضر در کمپ‌ها اسکان داده شده‌اند و کنترل وضعیت آنها راحت‌تر است، اما برخی افراد هم در خارج از کمپ‌ها و بین درختان به سر می‌برند که قطعا با وجود پشه‌ها موارد گزیدگی وجود دارد و حتی می‌تواند آسیب هم بزند.
وی تاکید کرد: باید یادمان باشد این وضعیت، بحرانی است و افراد قطعا در معرض خطر بیماری‌ها و گزش‌ها خواهند بود و توصیه اکید ما این است که افراد حتما در محل‌های از قبل تعیین‌ شده حضور داشته باشند تا بتوانیم برای ارائه خدمت به آنها دسترسی داشته باشیم.
معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره مارگزیدگی و عقرب گزیدگی نیز گفت: در این زمینه هنوز در سطح خوزستان آمار خاصی وجود ندارد، اما آمار خیلی بالا نیست. ولی به هر حال با فروکش کردن آب‌ها احتمال خطر مارگزیدگی و عقرب گزیدگی وجود دارد. نکته مهم دیگر بحث سگ‌های ولگرد است که به عنوان خطری بالقوه در این مناطق محسوب می‌شوند. این سگ‌ها به دلیل وضعیت سیل و کمبود غذا رها شده‌اند و در این مناطق می‌گردند. به همین دلیل افرادی که در حال حاضر در خانه‌هایشان سکونت ندارند از این نظر بیشتر در معرض خطر گازگرفتگی سگ‌ها هستند.

اهوازی‌هایی که قطارنشین شدند
درست است که سیلاب کارون نتوانست سد دفاعی اهواز را بشکند و تمام‌عیار وارد مرکز خوزستان شود، اما روستاهای متعددی در شهرستان اهواز متاثر از آبگرفتگی بودند و حتی زیر آب رفتند. ساکنان روستاهای منطقه بامدژ از جمله آنها بودند که از همان ابتدای بارش‌ها دچار
سیل زدگی شدند. ساکنان این مناطق حالا روزهاست به ناچار ترک خانه و کاشانه کرده و بخشی از آنها در اردوگاه و بخشی در واگن قطار زندگی می‌کنند. منطقه بامدژ از توابع مرکزی شهر اهواز حدود ۱۱ روستا دارد که با سیلاب اخیر بیشتر روستاها از جمله روستاهای این منطقه که در مسیر رودخانه دز بودند زیرآب رفتند. در منطقه بامدژ مردم زیادی زندگی می‌کنند که پس از زیرآب رفتن روستا حدود ۳۰۰ نفر از آنان در واگن‌های قطار شرکت راه‌آهن زندگی خود را می‌گذرانند ولی به دلیل نبود خوراک مناسب، وسایل گرمایشی، بهداشتی و نظافتی زندگی برای آنها به سختی می‌گذرد. ساکنان این قطار در گفت‌وگو با مهر گفته‌اند بیش از یک هفته است زیرسقف آهنی واگن‌های قطار زندگی می‌کنند و در شرایط بسیار سختی روزگار می‌گذرانند، چراکه سرویس‌های بهداشتی سیار هنوز جانمایی نشده و شرایط بهداشتی بسیار ضعیف است.
مدیرکل راه آهن جنوب اما می‌گوید باوجود گرفتاری خطوط ریلی در آب و سیلاب، هرکاری از دست راه‌آهن جنوب برآمده، برای رفاه حال سیل‌زدگان مناطق بامدژ و خاور شهرستان اهواز انجام داده‌اند.
عبدالکریم درویش‌زاده با اشاره به این‌که از زمان شروع سیلاب تاکنون به ۴۲۰ خانوار سیل زده بخش‌های بامدژ و خاور واقع در شمال اهواز خدمات رسانی و ۳۰۰ واگن‌ برای اسکان آنها اختصاص داده شده، می‌افزاید: در ایستگاه بامدژ با ۲۰ واگن به ۲۲۰ خانوار در بامدژ و با استقرار ده واگن در ایستگاه خاور تقریبا به ۲۰۰۰ خانوار خدمات رسانی کرده‌ایم.
وی یادآور می‌شود علاوه بر آب رسانی، برق رسانی، ایجاد سرویس بهداشتی و حمام دربامدژ، کمک به ایاب و ذهاب و تهیه غذای گرم، برای خدمات‌رسانی به مردم با توجه به این‌که روستا را به طور کامل آب گرفته، ساختمان‌های جانبی ایستگاه بامدژ و مسجد را در اختیار مردم گذاشتیم. حتی موتور برق سیار نیز برای تأمین برق آنها فراهم کرده‌ایم و هر خدمت دیگری که بتوانیم برای آنها انجام می‌دهیم.

شیما رئیسی

ایران