صد شکر که می‌آید

اقدامات اولیه چه بود؟
تعطیلات نوروزی هنوز برای خیلی‌ها تمام نشده بود که معاونت اجرایی سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران کارش را شروع کرد. 10 فروردین برگزارکنندگان نمایشگاه با مدیران ستادی شهرداری تهران جلسه‌ای ترتیب دادند و به گفته مهدی اسماعیلی معاون اجرایی سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران درباره خیلی چیزها صحبت کردند؛ از حمل و نقل بازدیدکنندگان در نمایشگاه گرفته تا تجهیز غرفه‌ها.
در همین روزها بود که ستاد اجرایی نمایشگاه کتاب در مصلی امام خمینی(ره) مستقر شد و اقداماتش را برای استقرار بخش‌های ستادی و غرفه‌های ناشران آغاز کرد.
از جمله تصمیمات این جلسه:
تجهیز غرفه‌های ناشران به کپسول آتش‌نشانی به روال هر سال
همکاری با سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران به روال هر سال
افزایش تعداد شاتل‌های مخصوص حمل و نقل بازدیدکنندگان نمایشگاه
افزایش امکانات رفاهی مانند سرویس‌های بهداشتی و آبخوری‌ها

این روزها در مصلی چه خبر است؟
مصلی تهران آماده غرفه‌بندی است و مراحل نهایی آماده‌سازی برای استقرار و غرفه‌بندی ناشران را سپری می‌کند. طبقه زیرین رواق‌های شرقی که سال گذشته محل استقرار ناشران بین‌الملل بود و امسال به ناشران کودک اختصاص پیدا کرده،‌ در حال تکمیل سنگ‌فرش است.
این اطلاعات را ایوب دهقانکار سخنگوی سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی نمایشگاه کتاب تهران در اختیار رسانه‌ها قرار داده است. تلاش ما برای گفت‌وگو با او به تعداد زیادی بوق اشغال و چند پیغام صوتی ختم شد اما مطلع هستیم که اقداماتی برای عرضه بن کتاب صورت گرفته است.
از جمله اقدامات این روزها:
آغاز ثبت‌نام بن‌کارت‌های دانشجویی از فردا
10 تا 30 درصد میزان مشارکت وزارت ارشاد در بن‌های مشارکتی مانند بن شهرداری‌ها برای پاکبانان،‌ آموزش و پرورش برای دانش‌آموزان و مواردی از این نوع
توافق با وزارت بهداشت برای دریافت بن کتاب
اعلام آمادگی وزارت ارشاد برای ارائه بن کتاب به سایر وزارتخانه‌ها و نهادهای دیگر
افزایش تقریبا 50 درصدی بن خرید کتاب برای دانشجویان و طلاب
واجدین شرایط برای دریافت بن کتاب می‌توانند از فردا به نشانی TIBF.IR مراجعه و ثبت‌نام کنند.

چه خبر از خارجی‌ها؟
اگر از آن دسته بازدیدکنندگانی هستید که بخش بین‌الملل نمایشگاه برایتان اهمیت ویژه دارد و یک سال را برایش انتظار می‌کشید، احتمالا با افزایش قیمت ارز نگران شده‌اید، اما خبرهای رسیده حاکی از آن است که بخش بین‌المللی فعال خواهد بود. احتمالش زیاد است که این بخش به قوت سال‌های قبل نباشد، اما تدابیری اندیشیده شده و مدیر بخش بین‌الملل نمایشگاه کتاب تهران اواخر سال گذشته از حضور سه آژانس ادبی از اسپانیا و ترکیه در نمایشگاه کتاب خبر داده بود.
در همین روزها ۹۰ درصد بار ناشران لاتین و تمامی بارهای ناشران عربی برای عرضه در نمایشگاه کتاب تهران به تهران رسیده است.
دو کامیون از بار ناشران لاتین به تهران رسیده و یک کامیون دیگر نیز به‌صورت اکسپرس در راه است. بخشی از کتاب‌ها هم به صورت هوایی به تهران رسیده‌اند.
همچنین دو کامیون بار ناشران عربی نیز از لبنان رسیده و بخش دیگری از آن به صورت هوایی از دیگر کشورهای عربی ارسال می‌شود.
از جمله مهمانان خارجی نمایشگاه کتاب:
ناشرانی از 14 کشور جهان از جمله چین، ژاپن، آلمان، هند، اتریش، کره‌جنوبی، سوریه، روسیه، افغانستان و...
ده آژانس ادبی بین‌المللی در بازار جهانی نمایشگاه
6 نویسنده و 78 ناشر از کشور چین
چهار رئیس نمایشگاه بین‌المللی کتاب در کشورهای مختلف که دعوت شده‌اند اما درباره حضورشان خبر قطعی در دست نیست
از جمله اقدامات اجرایی در بخش بین‌الملل:
برگزاری برنامه‌هایی برای روز کشورهای مختلف؛ از روز کشور مهمان تا ادبیات مقاومت و چند ویژه‌برنامه دیگر
اختصاص بخشی از فضای اصلی و نزدیک به غرفه مهمان به آژانس‌های خارجی و ناشران فعال ایرانی در حوزه بین‌الملل
اختصاص فضایی به طرح‌های حمایت از کتاب ایرانی با نام «تاپ» و «گرنت»
محاسبه قیمت کتاب‌های 2016 به بعد با ارز نیمایی
تخفیف حداقل 25 درصدی توسط ناشران به منظور کاهش قیمت‌ها

چند کلام از ناشران، درباره سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران
هستیم که باشیم

افزایش قیمت کاغذ به تبع افزایش قیمت دلار و نابسامانی بازار کاغذ یا حتی قاچاق کتاب تنها گرفتاری ناشران نبوده و نیست. این روزها مرحله دیگری در پیش دارند که اگر بتوانند با همراهی وزارت ارشاد و برگزارکنندگان کاغذ از آن عبور کنند احتمالا امتیاز سخت‌جان‌ترین کاسب‌ها را به‌دست خواهند آورد. چالش جدید برای بسیاری از ناشران، داشتن حد نصاب تعداد آثار منتشر شده برای شرکت در نمایشگاه است.
بسیاری از ناشران طی سال گذشته نتوانسته‌اند تعداد قابل قبولی کتاب منتشر کنند و چون تعداد این آثار به حد نصاب نرسیده، ممکن است نتوانند در نمایشگاه شرکت کنند، البته سخنگوی شورای سیاستگذاری سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران قول داده در این باره اقدامی صورت بگیرد و شاید برای این دسته از ناشران فرصت و امکان خاصی در نمایشگاه فراهم کنند.
حمایت برگزارکنندگان نمایشگاه از این دسته ناشران بعید نیست اما همچنان آنها مشکلاتی در رابطه با حضور در نمایشگاه دارند.
مجید باشعور، مدیر مسؤول انتشارات تایماز به باشگاه خبرنگاران گفته: مطمئنا با توجه به نرخ کاغذ، وضعیت بازار کتاب و درآمد مردم احتمالاً نمی‌توان روی بحث فروشگاهی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران سرمایه‌گذاری کرد.
او می‌گوید انتشارات تایماز در نمایشگاه کتاب امسال روی بحث نمایشگاهی آن سرمایه‌گذاری می‌کند چون به احتمال زیاد جنبه فروشگاهی نمایشگاه کتاب امسال خوب نخواهد بود. باشعور معتقد است با توجه به افزایش قیمت کتاب و وضعیت بازار نشر، احتمالا میزان استقبال از نمایشگاه کتاب نسبت به سال قبل کمتر خواهد بود.
یدا... سعدی، مدیر انتشارات دلیل ما نیز در این‌باره به ایکنا گفته بعد از مشکلات متعدد حوزه نشر به‌ویژه افزایش قیمت کاغذ، حجم کارشان کم شده و تعداد کتاب‌هایشان بسیار کم بوده است.
او در این‌باره توضیح داده: کماکان فعالیت خود را داریم و عناوین جدید را به نمایشگاه کتاب تهران خواهیم آورد، اما این‌که یک ناشر به هر نحوی، یک عنوان جدید با شمارگان 400-300 نسخه چاپ کند و به نمایشگاه بیاورد به معنی زنده بودن بازار نشر نیست. با حضور در نمایشگاه یا ادامه فعالیت با شمارگان محدود نمی‌توان نشر را حفظ کرد یا نیروهای انسانی این حوزه را نگه داشت.
براساس پیش‌بینی این ناشر، سی و دومین نمایشگاه کتاب تهران چندان پررونق نیست، چرا که قدرت خرید پایین است و شرایط اقتصادی مردم اجازه نمی‌دهد استقبال زیادی از نمایشگاه داشته باشند.
جلال صابری‌نژاد، مدیر مسؤول انتشارات آریترین نیز به فروش کتاب در نمایشگاه چندان امیدوار نیست و به‌صراحت خبر داده که این انتشارات به‌دلیل گرانی کاغذ و تیراژ پایین کتاب نمی‌تواند در سی و دومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور داشته باشد.
به گفته این ناشر که در حوزه کودک و نوجوان و شعر فعالیت می‌کند، سال گذشته نه‌تنها تعداد کمی کتاب منتشر کرده، بلکه به دلیل گرانی کاغذ و عدم استقبال مخاطب بسیاری از آنها حتی به چاپ دوم نرسیده‌اند. به اعتقاد او از سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران استقبال زیادی نخواهد شد، به‌دلیل این‌که تاکنون قیمت کتاب‌ها ۲۰ درصد افزایش یافته و کتاب تقریبا از سبد خانوار حذف شده است.

آذر مهاجر

ادبیات و هنر