قفل «الحدیده» در سوئد باز شد

هرچند نیروهای متجاوز ائتلاف سعودی پس از این توافق نیز همچنان به بمباران شهرها ادامه می‌دهند و جنگ در سایر نقاط یمن نیز ادامه دارد، اما توافقات حاصل شده در سوئد گامی بلند در جهت استقلال یمن و پیروزی جبهه مقاومت در این کشور بود‌. نیروهای متجاوز سعودی و اماراتی از دو ماه پیش حملات سخت و سنگینی را برای تصرف بندر الحدیده شروع کرده بودند، اما این حملات حاصلی جز شکست و سرخوردگی برای آنها نداشت. به گزارش رویترز، توافقات سوئد از روز گذشته (جمعه) به اجرا درآمد و با برقراری آتش‌بس عملیات خروج نیروهای مسلح از این شهر آغاز شد. براساس توافق حاصل شده هر دو طرف درگیری متعهد شدند هیچ‌گونه تجهیزات نظامی به استان الحدیده وارد نکنند و فورا تمامی درگیری‌ها را در این شهر و بندر الحدیده و بنادر الصلیف و رأس عیسی متوقف کنند. همچنین مقرر شد رئیس کمیته هماهنگی گزارش‌های هفتگی درباره اجرای این توافق را ارائه کند. براساس این توافق افراد مسلح باید ظرف 14 روز از این شهر و بندر آن عقب‌نشینی کنند.
واکنش‌ها
وزارت خارجه آمریکا از توافق طرف‌های یمنی درباره الحدیده و تعز استقبال کرد و آن را گامی مهم برای حل بحران یمن توصیف نمود. به گزارش ایسنا، این وزارتخانه از سوئد، عربستان، امارات، عمان و کویت به خاطر نقش‌شان در تسهیل و حمایت از مذاکرات قدردانی کرد. درهمین حال مجلس سنای آمریکا پیش نویس قطعنامه توقف حمایت نظامی از ائتلاف متجاوز به یمن را که از سوی برنی سندرز، سناتور دموکرات ارائه شده بود، با اکثریت آراء به تصویب رساند.
از سوی دیگر خالد بن سلمان، سفیر عربستان در آمریکا در حساب کاربری اش در توییتر نوشت: توافق امروز گامی بزرگ در بازگرداندن امنیت به یمن و منطقه از جمله امنیت دریای سرخ و گذرگاه
تجاری -‌حیاتی است. وی در عین حال با اتکا بر خوی تجاوزگری عربستان مدعی شد: امیدواریم حوثی‌ها کار برای ایران را کنار گذاشته و به خاطر یمن کار و تلاش کنند!
مذاکرات حل بحران یمن که از آغاز هفته گذشته شروع شده بود، مرحله نخست خود را روز پنجشنبه پایان داد و قرار است مذاکرات بعدی در کویت برگزار شود و در ضمن آن به مسائل سیاسی یمن بپردازد. محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران ضمن استقبال از توافق‌نامه سوئد در پیامی طعنه آمیز به مقامات سعودی نوشت: دوران ابرقدرتی در جهان تمام شده. همه نگاهمان را در آمریکا متمرکز نکرده و خیال نکنیم هر اتفاقی در در دنیا یک سرش در آمریکاست. حسین امیر عبداللهیان دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین‌الملل نیز ضمن تبریک گام اول توافق یمنی - یمنی درسوئد، آمریکا و عربستان را مسؤول چهار سال جنایت علیه بشریت در یمن دانست.
در همین خصوص انور قرقاش، وزیر مشاور در امور خارجه امارات از توافق سوئد استقبال کرد و گفت: امروز بندر الحدیده می‌تواند نقش مهمی در سطح تجاری و انسانی داشته باشد. همچنین دولت‌های کویت، مصر و بحرین از توافق حاصل شده در سوئد استقبال کردند. عمار حکیم رهبر جریان حکمت ملی عراق نیز ضمن ابراز خوشبینی نسبت به راه‌حلی که طرفین بحران یمن در مذاکرات سوئد به آن رسیده‌اند، خواستار کنار گذاشتن منطق زور و توجه به اصل منفعت همگانی شد.
جزئیات حاصل شده
به گزارش مهر، توافق سوئد در حالی شکل گرفت که عربستان سعودی با تشدید حملات تجاوزکارانه خود به مناطق مختلف یمن تلاش زیادی کرد تا مذاکرات صلح کنونی در استکهلم همچون ادوار گذشته با شکست مواجه شده و به نتیجه‌ای منجر نشود. در واقع جدیت هیأت صنعاء موجب شد تا طرف مقابل راهی جز تَن دادن به یک توافق دوجانبه مقابل خود نبیند. براساس این توافق؛ در شهر الحدیده و بنادر الحدیده، الصلیف و راس عیسی آتش‌بس فوری برقرار می‌شود و نیروها از آن مناطق به مواضع تعیین شده برخواهند گشت. به موجب این توافق؛ هیچ تقویت نظامی از سوی طرفین در این استان رخ نمی‌دهد و طرفین به آن پایبند خواهند بود. قرار است کمیته‌ای برای استقرار مجدد نیروهای دو طرف در الحدیده با نظارت سازمان ملل تشکیل شود. همچنین مقرر شد تمام درآمدهای بنادر الحدیده، الصلیف و رأس عیسی به بانک مرکزی یمن انتقال یابد تا از طریق شعبه موجود در الحدیده حقوق کارمندان پرداخت شود. تمامی طرف‌ها باید رفت و آمد غیرنظامیان و ورود کالاها به آن مناطق را تسهیل کنند و مانع ورود کمک‌های بشردوستانه نشوند.
به این ترتیب از این پس سازمان ملل نقش مهمی در حمایت از اداره و تفتیش مؤسسه کل بنادر الحدیده، الصلیف و رأس عیسی برعهده خواهد داشت.
بنابراین شاید بتوان گفت با این بند از توافق، رؤیای سعودی -اماراتی برای اشغال الحدیده برای همیشه بر باد رفته است. به گزارش العالم، در همین ارتباط محمد عبدالسلام، رئیس هیأت صنعاء در مذاکرات استکهلم می‌گوید: «ما در زمینه تقویت نقش سازمان ملل در تاسیسات انسانی توافق کردیم و توافق اخیر مثبت و در راستای روند صلح و آتش‌بس در الحدیده است.
عبد السلام یادآور شد: توافق اخیر مثبت بود و امیدواریم مبادله اسرا به صورت کامل و براساس ساز و کار توافق شده صورت گیرد. وی با تاکید بر این‌که راه حل بحران یمن سیاسی است، گفت: ما نمی‌خواهیم کسی را متهم کنیم و امیدواریم نیروهای بیگانه طبق اصول و معیارهای بین‌المللی خارج شوند.

یک بام و دو هوای سعودی

با وجود توافق طرف‌های یمنی در مذاکرات استکهلم سوئد و حمایت رسمی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد از این توافق، عربستان سعودی سیاست «یک بام و دو هوا» را در قبال آنچه در سوئد اتفاق افتاده در پیش گرفته است. اگر این سیاست ریاض در قبال توافق ادامه داشته باشد، بعید به نظر می‌رسد توافق مذکور دورنمای روشنی داشته باشد و اهداف و مطالبات مردم یمن را محقق سازد. اظهارات خصمانه سفیر سعودی درباره ارتباط حوثی‌ها و ایران نشان از آن دارد که ریاض همچنان قائل به تحقق صلح در یمن نیست و بعید به نظر می‌رسد که در سایه توافق کنونی از تجاوز نظامی خود علیه مردم بی‌دفاع و بی‌گناه یمن دست بردارد. البته استانداردهای دوگانه سعودی درقبال روند صلح یمن بیشتر چهره این کشور را نزد افکار عمومی منطقه و جهان خدشه‌دار کرده و مُهر بطلانی بر ادعاهای دروغینش درخصوص حمایت از صلح در یمن خواهد زد.

علی باقری
بین‌الملل