«یاران مهربان» کتاب را دریابید!

مثلا یک رمان 235 صفحه‌ای را می‌شود حدود 23 یا 24 هزار تومان خرید. ولی باز هم تکرار می‌کنم مگر یک خانواده که پایه حقوق مرد خانواده آن حدود یک میلیون و 200 هزار تومان است و اجاره‌خانه و پوشک و کلی مخارج دیگر دارد، چقدر می‌تواند برای خرید کتاب هزینه کند؟ اصلا کتاب خریدن دیگر صرف ندارد. در ضمن باز هم برای این‌که نخواهیم بهانه کتاب‌نخواندن را گردن قیمت کتاب بیندازیم باید بگویم کتابخانه‌های عمومی این فرصت را برایتان فراهم کرده‌اند که بتوانید با کتاب‌ها رفاقت کنید، ولی حرفم این نیست که بهتر است برویم در کتابخانه عضو شویم یا کتاب بخریم، بلکه می‌خواهم بگویم حالا که «هفته کتاب» است و همه از کتاب حرف می‌زنند و عکس یادگاری گرفتن با این «یار مهربان» مرسوم است، بد نیست از یاران مهربان این «یار مهربان» هم حرف بزنیم و آنها را ببینیم.

کتابفروش‌ها، پخش‌کننده‌ها، ناشران، چاپچی‌ها، صحاف‌ها، صفحه‌بندها، طراحان جلد و کلی دسته و گروه دیگر که پشت پرده ایستاده‌اند و دارند برای کتاب‌ها کار می‌کنند و دیده نمی‌شوند. قبل از نمایشگاه کتاب صحبت از گرانی 50 درصدی کاغذ بود و ناشران از این وضع گلایه داشتند و طبیعی بود که این افزایش قیمت کاغذ، تاثیر خود را روی کتاب‌ها هم بگذارد و خب وقتی کتاب گران می‌شود مردم هم کمتر کتاب می‌خرند. حالا باز در آستانه فصل سرد شاهد افزایش حدود صد‌در‌صدی قیمت کاغذ نسبت به روزهای پیش از نمایشگاه کتاب تهران هستیم و خب نمی‌خواهم بگویم مساوی با افزایش قیمت کتاب است (که هست) ولی می‌خواهم بگویم حالا که کتاب گران می‌شود به دنبال آن مردم هم کمتر کتاب می‌خرند، چون اولویت‌های مهم‌تری در مخارج دارند و طبیعی است که کتاب را در رده‌های آخر قرار دهند، ولی یادمان باشد به هر میزان که قیمت کتاب‌ها افزایش داشته باشد یاران مهربان و بی‌سر و صدای «یار مهربان» هم بیشتر در تنگنا و فشار قرار می‌گیرند. تمام حرفم همین بود که بگویم گرانی کتاب فقط متوجه ناشر نیست که خب ناشر برای دفع ضرر یا کمتر چاپ می‌کند یا این‌که کارگران و دیگر وابستگان به فعالیت خود را کاهش می‌دهد تا بتواند هزینه‌های خود را مدیریت کرده و ضرر نکند. این تعدیل پنهان نیروهای خرد حوزه نشر آسیب‌زننده است؛ آسیبی که می‌تواند جبران نشدنی باشد.

ای‌کاش در این هفته کتاب، مسؤولان و متولیان مرتبط با کتاب و البته غیرمرتبط (چون هرکسی هرکاری از دستش بر بیاید بد نیست دست بجنباند) فکری هم برای این صنعت بی‌سر و صدا ولی آینده‌ساز کشور می‌کردند تا خانواده بزرگ نشر و خانواده‌های آنها در تنگنا قرار نگیرند.

حسام آبنوس

روزنامه‌نگار