خط آهن تبریز ؛ زیر یا روی زمین؟

طرح ریلی تبریز- میانه با گذشت حدود دو دهه از آغاز عملیات اجرایی، یکی از قدیمی‌ترین پروژه‌های ریلی کشور محسوب می‌شود، که قرار است در دو خط در مجموع به طول حدود 203 کیلومتر ساخته شود و بارها مورد توجه دولت‌های وقت قرار گرفته و بر اهمیت تکمیل آن تاکید شده است. حالا این خط آهن به بستان‌آباد و نزدیکی‌های تبریز رسیده و درحالی که انتظار می‌رفت جدای از جذب اعتبار لازم، مانع دیگری برای تکمیل آن نباشد و تا دو سال آینده به بهره‌برداری برسد، این روزها بلاتکلیفی عبور خط ریلی از زیر زمین یا روز زمین در شهر تبریز به دغدغه و مانع دیگری تبدیل شده که می‌تواند پیشرفت آن را دوباره با تاخیر همراه سازد.

از ابتدا هم زیرزمینی بود

جواد رحمتی، معاون عمرانی استانداری آذربایجان شرقی با اشاره به این‌که این خط آهن در ده قطعه به هم پیوسته احداث می‌شود، به جام‌جم می‌گوید: آخرین قطعه این پروژه حدود 20 کیلومتر بوده و از ورودی تبریز تا راه آهن امتداد دارد که از ابتدا قرار بود حدود 11 کیلومتر آن به صورت تونل زیرزمینی اجرا شود، اما در زمان وزیر سابق راه و شهرسازی، مسؤولان این وزارتخانه بنا به دلایلی تصمیم به تغییر طرح از زیرزمینی به روزمینی گرفتند که از همان زمان هم مسوولان و کارشناسان استانی با این مصوبه مخالفت کردند.

رحمتی می‌افزاید: اجرای زیرزمینی طرح هم از ابتدا براساس نظر کارشناسان و به دلیل جلوگیری از دو پاره شدن شهر و وقوع برخی مسائل و مشکلات اجتماعی و اقتصادی به تصویب رسید، چراکه با اجرای طرح زیرزمینی نه‌تنها از دو تکه شدن اتوبان شهید کسایی و به تبع آن شهرتبریز و قطع ارتباط با مرکز شهر جلوگیری خواهد شد، بلکه بالغ بر 150 میلیارد تومان صرفه‌جویی اقتصادی در بر خواهد داشت.

قطع ارتباط شمال و جنوب شهر

در همین زمینه ایرج شهین باهر، شهردار کلانشهر تبریز هم معتقد است اجرای روزمینی خط آهن تبریز، مانع توسعه این شهر در منطقه جنوبی آن می‌شود.

وی با بیان این‌که این طرح قرار بود از ائل گلی تا ایستگاه راه آهن به صورت زیرزمینی احداث شود، می‌گوید: متأسفانه این طرح علی‌رغم مخالفت شهرداری تبریز، توسط وزارت راه و شهرسازی تغییر کرده و مقرر شده خاکریزی ۱۵ متری در جنوب شهر صورت گیرد که این مساله موجب دیوارکشی و قطع ارتباط شهر با جنوب کلانشهر تبریز می‌شود.

صدور جوادیه به تبریز

محمد اشرف‌نیا، رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل وترافیک شورای اسلامی کلانشهر تبریز هم که مخالف روزمینی شدن خط آهن تبریز است، در انگیزه مخالفت خود می‌گوید: اگر طرح دو خطه قطار تبریز- میانه در تبریز به صورت رو زمینی اجرا شود، ضمن تحمیل هزینه‌های کلان، منطقه‌ای شبیه جوادیه تهران را پدید خواهد آورد که مشکلات اجتماعی مختص خود را دارد. درحالی که طرح پیشنهادی و اجرای زیرزمینی پروژه در مقایسه با پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی، هزینه‌ای به مراتب پایین‌تر دارد و از دو تکه و بالا و پایین شدن شهر هم جلوگیری می‌کند.

به عقیده اشرف‌نیا اجرای روزمینی طرح و دو تکه شدن شهر نه تنها مانع توسعه همه‌جانبه و همه مناطق تبریز می‌شود، بلکه بحران حاشیه‌نشینی و ساخت خانه‌ها و سکونتگاه‌های غیرمجاز در جنوب شهر را نیز درپی خواهد داشت؛ ضمن این‌که فضای سبز موجود در آن منطقه از بین خواهد رفت و ارتباط کاربری‌هایی چون ورزشگاه یادگار امام، سپاه، مرکز آموزش نبی‌اکرم و ... به طور کامل با شهر تبریز قطع خواهد شد.

منتظر تصمیم وزارتخانه هستیم

و اما درخصوص این‌که چرا طرح ریلی تبریز از زیرزمینی به روزمینی تغییر یافته و وزارت راه و شهرسازی با چه انگیزه‌ای روش اجرای این طرح را تغییر داده، پرسشی است که برای دریافت پاسخش سراغ حمید علی محمدزاده، نماینده شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در آذربایجان شرقی رفتیم.

محمدزاده در این باره به جام‌جم می‌گوید: ساخت روزمینی این قطعه از مسیر درحد پیشنهاد بود و وزارتخانه زمان مطرح کردن آن فکر می‌کرد اگر طرح زیرزمینی کار شود بسیار هزینه بر خواهد بود و اجرای روزمینی طرح را پیشنهاد داد، که البته ما هم پس از مطالعه و بررسی‌های فراوان به این نتیجه رسیدیم اجرای زیرزمینی نه‌تنها هزینه‌بر نیست، بلکه توجیه اقتصادی داشته و هزینه‌ها بسیار کاهش خواهد یافت.

وی می‌افزاید: براین اساس به دستور معاونت راه‌آهن شرکت ساخت و توسعه، مطالعات تکمیلی درخصوص اجرای زیرزمینی طرح صورت گرفته و تقاضای ما به وزارتخانه راه و شهرسازی هم ارسال شده و امیدواریم هرچه سریع‌تر دستور اجرای طرح زیرزمینی توسط وزارتخانه راه و شهرسازی صادر شود.

البته در همین خصوص رحمتی، معاون استاندار آذربایجان شرقی هم ارسال نامه‌ای به وزارت راه و شهرسازی مبنی بر اجرای زیرزمینی این قطعه از راه آهن تبریز- میانه خبر می‌دهد و می‌گوید: در صورت موافقت کارشناسان و مسؤولان وزارتخانه، از وقوع بسیاری از مشکلات اجتماعی و اقتصادی در آن منطقه از کلانشهر تبریز جلوگیری خواهد شد.

سعیده دلال علیپور

جام‌جم