هنر مادری

کودکانی با شخصیت پویا و سالم، روحیه ای قوی و نیرومند، هدفمند و استوار نتیجه تربیت مادرانی هستند که مادری کردن را خوب بلدند. «مادر خوب بودن» هنری آموختنی است که بسادگی می‌توانید در آن مهارت و تبحر یابید. در ادامه به عادت‌های مناسبی که از مولفه‌های اساسی یک مادر موفق و شاد است اشاره می‌کنیم.

دلواپس و نگران نباشید

نافرمانی، دروغگویی، بی‌نظم و نامرتب بودن، بددهنی کردن و... بخشی از تحول هر کودکی است که نباید باعث آزار بیش از حدتان شود و شما را به این فکر بیندازد که چگونه مادری هستید و این که آیا وظایف‌تان را به‌عنوان یک مادر خوب، بدرستی انجام می‌دهید یا خیر؟ دلواپسی‌های خود را کنترل کنید و نگران تک‌تک موضوعات تربیتی که با آن مواجه می‌شوید، نباشید.

مرتب به خود یادآور شوید چه بخواهید چه نخواهید، چه عملکرد مناسبی داشته باشید و چه به بهترین نحو ممکن رفتار نکنید، بی‌شک با چالش‌ها و نزاع‌های تربیتی که شاید حتی گمانش را هم نبرید، روبه‌رو خواهید شد و این مهم موید آن است که هرگز قرار نیست در برابر هر چالش جدیدی با موفقیت عمل کنید و برنده باشید.

نداشتن انتظارات غیرواقع بینانه و اصلاح خطای شناختی «همیشه باید درست عمل کنم» به شما کمک می‌کند به قدر کفایت در حل مسائل تربیتی بکوشید و بهترین تصمیم و انتخاب ممکن را داشته باشید.

همیشه بله قربان گو نباشید

درست است که می‌خواهید مادری نمونه باشید و تمام حق و حقوق فرزندتان را به‌جا بیاورید اما یادتان باشد مادر خوب بودن هرگز به این معنا نیست که مطیع و فرمانبردار باشید و تمام خواسته‌ها و انتظارات فرزندتان را اجابت کنید.

گرچه شاید برایتان سخت باشد اما برای مادر خوب بودن باید به وقت لزوم بتوانید به فرزندتان «نه» بگویید و حتی گاهی آنها را با نخواستنی‌ها و فراز و نشیب‌های اجتناب‌ناپذیر زندگی مواجه سازید.

یادتان باشد با قاطعیت کلام و رفتار و دادن حق انتخاب به کودک می‌توانید سازگاری را به کودک آموزش دهید تا برای گذر از پستی و بلندی‌های مراحل بعدی زندگی که معمولا کاملا برخلاف میل باطنی آنهاست، آماده شوند.

مقایسه ممنوع!

بنابر دلایلی، حتی اگر در این اندیشه هم نباشید، ناخودآگاه در هر نقطه‌ای از تربیت‌تان، خود را با دیگر مادران مقایسه خواهید کرد؛ مثلا اگر مادر شاغلی باشید با مادران خانه‌دار یا اگر مادر مسنی باشید با مادران جوان، خود را قیاس خواهید کرد، البته این تنها یک سوی قضیه است در آن سوی ماجرا، معمولا مادران در نزاع‌ها و کشمکش‌های مراحل مختلف پرورش و تربیت فرزندانشان نیز گرفتار می‌شوند مثلا وقتی مادری از مادر دیگری می‌شنود «فرزند دو ساله‌اش به تنهایی می‌خوابد یا خیلی سلیس و روان سخن می‌گوید و...» درباره سلامت بچه خود احساس نگرانی کرده و حتی در بسیاری از مواقع اهمال کاری خود را علت تاخیر این مرحله از رشد کودکش قلمداد می‌کند. یادتان باشد قیاس خود با مادران دیگر هرگز مقیاس مناسبی برای سنجش میزان کارآمدی و شایستگی شما نیست. تا آنجا که می‌توانید از این نوع رقابت‌های اضمحلال‌کننده اجتناب کنید و به یقین بپذیرید هر‌مادری شیوه و سبک معینی برای مادری کردن خود دارد و دقیقا به همین دلیل نیز نباید هرگز خود را مقید به تقلید از آنها کنید. یادتان باشد کاری که یک مادر برای فرزندش انجام می‌دهد اختصاصا برای آن فرزند تعریف شده و ممکن است شما با انجام همان کار نه‌تنها نتایج مطلوبی دریافت نکنید بلکه خود و فرزندتان را با آسیب‌ها و مصائب جبران‌ناپذیری مواجه سازید.

خودتان را هرگز فراموش نکنید

معمولا انجام امورات و وظایف نقش خطیر مادری، باعث فراموشی مادران از خودشان می‌شود؛ خستگی همیشگی، کم آوردن، تحت فشار بودن و از همه بدتر همچون یک پیشخدمت در اختیار دیگران بودن و به آنان سرویس دادن، حس منفی، درماندگی و استیصال اعتراض مآبانه‌ای را به مادران تلقین می‌کند که اغلب به طور آشکار یا پنهان می‌توان تظاهرات رفتاری و روانی آن را در ابعاد مختلف زندگی این نوع از مادران مشاهده کرد. این در حالی است که روان‌شناسان معتقدند یک مادر نمونه و موفق باید بخوبی بداند همان‌طور که از دیگران مراقبت می‌کند باید به خود نیز اهمیت داده و از خود مراقب کند، به همین دلیل در میان انبوهی از کارهای روزانه مثل عوض کردن پوشک، رسیدگی به تکالیف مدرسه، تمیز و مرتب کردن خانه، آشپزی و گوش به فرمان این و آن بودن و... بهتر است زمانی را برای خودتان و علاقه‌مندی‌های‌تان اختصاص دهید. مثلا گاهی با همسرتان خلوت کنید و قرارهای عاشقانه بگذارید؛ با دوستان‌تان وقت بگذارید، در کلاس‌های تفریحی و آموزشی شرکت کنید و... یادتان باشد زمان‌هایی را که صرف خودتان می‌کنید همچون حامی و تقویت‌کننده‌ای موثر به شما کمک خواهد کرد با تجدید و تازه کردن انرژی مادر بودن‌تان، مادر بهتری باشید.

بسادگی سرگرم شوید و لذت ببرید

برای لذت بردن از مادری حتما لازم نیست پول و زمان زیادی را صرف فرزندتان کنید، فقط کافی است به وقت غروب آفتاب، دست در دست فرزندتان به نزدیک‌ترین مرکز تفریحی یا پارک بروید و با تماشای بازی و شعف آنها به وجد بیایید. حتی گاهی می‌توانید به‌عنوان یکی از همبازی‌های او مشغول بازی با آنها شوید. ابتکار به خرج دهید یا با مشورت با کودک‌تان، روش‌های جدیدی را که برای شادی و لذت بردن هر دو نفرتان مفید است، تجربه کنید.

نسرین صفری

روان‌شناس بالینی