جولان دزدان دریایی در دریا

از همه مهم‌تر تصور می‌شود که دزدان دریایی تنها در کتاب‌های قصه جای دارند و در دنیای واقعی نقشی ندارند. اما باید گفت که دزدان دریایی نه فقط در دنیای واقعی هستند بلکه ایرانیان زیادی در دام آنها گرفتار شدند و روزگار سختی را داشته‌اند. دزدان دریایی به نام دزدان سومالی لنج‌ها و کشتی‌های ایرانی را در آب‌های آزاد می‌ربایند و ایرانیان را به اسارت می‌گیرند. گزارشی که می‌خوانید تنها چند نمونه از پرونده‌های ربودن لنج‌ها و کشتی‌های ایرانی همراه خدمه آنهاست.

نجات پس از 4 سال اسارت

شهریار، ملوان جوان ایرانی که شهریور سال 89 توسط دزدان دریایی سومالی به اسارت گرفته شد، چهار سال بعد توانست همراه ده ملوان دیگر از اسارتگاهش فرار کند.شهریار و ملوانان دیگر پس از فرار از زندان دزدان دریایی، توسط نیروهای سازمان ملل به نایروبی، پایتخت کنیا منتقل شدند تا مقدمات انتقال آنها به کشورهایشان انجام شود. ماجرای این اسارت زمانی آغاز شد که کشتی آلبدو به نزدیکی سومالی رسید و قایق‌های دزدان دریایی کشتی شهریار و همراهانش را به محاصره درآورد. آنها کنترل کشتی را به‌دست گرفتند و ملوانان ایرانی را به سمت سواحل سومالی بردند. آنها مدتی بعد با خانواده ملوانان تماس گرفته و درخواست پول کردند و با پرداخت پول تمام ملوانان به غیر از 11 نفری که پول پرداخت نکرده بودند آزاد شدند. خبر گروگانگیری ملوانان به گوش سازمان ملل هم رسید و آنها با یکی از گروه‌هایی که ملوانان ایرانی را به اسارت گرفته بودند وارد مذاکره شده بودند. گروهی که هماهنگی‌ها با آن شده بود تنها توانستند برای گروگان‌های ایرانی خودرویی تهیه کنند و آنها نیز شبانه از پنجره کوچک داخل اتاق که مدت‌ها در آن اسیر بودند، فرار کردند. اینطور بود که شهریار و ده همراهش توانستند فرار کنند و پس از کلی دردسر خود را به کشور برسانند.

محاکمه دزدان دریایی

در میان اخبار ربوده و گروگان گرفته شدن ملوانان ایرانی، شاید شنیدن این موضوع که چهار دزد دریایی محاکمه شدند، خالی از لطف نباشد. مردانی که قصد ربودن ملوانان ایرانی را داشتند، اما در اجرای نقشه‌شان ناکام ماندند. شهریور سال 94 به نیروهای امنیتی ایران خبر رسید یک لنج ماهیگیری که در آب‌های آزاد مشغول به کار بوده، توسط دزدان دریایی سومالی ربوده ‌شده ‌است. اطلاعات اولیه حاکی از آن بود که 25 ملوان ایرانی در لنج نیز توسط این افراد به گروگان گرفته ‌شده‌اند. در حالی که نیروهای امنیتی ایران در حال جمع‌آوری اطلاعات درباره این لنج بودند، خبر رسید تعدادی از ملوان‌ها موفق به فرار شده و چهار دزد دریایی سومالیایی نیز دستگیر شدند. این در حالی بود که دزدان دریایی در تماس با خانواده ربوده‌شدگان و مقامات ایران اعلام کرده‌ بودند چند صد میلیون دلار برای آزادی این ملوان‌ها می‌خواهند. این دزدان و ملوانانی که موفق به فرار شده‌ بودند، به آب‌های ایران برگشتند و توسط کشتی ایتالیایی که به فرار آنها کمک کرده‌ بود، به مقامات ایران تحویل داده ‌شدند.

ماجرای فرار این ملوانان هم به این صورت بود که دزدان دریایی به لنج دیگری که باری بود، حمله کردند، اما چند نفر از ملوان‌های لنج که از بقیه قوی‌تر و هوشیارتر بودند، بعد از بررسی وضعیت محل متوجه شدند مهماتی که دزدان دریایی برای حفاظت از خود و ترساندن ملوان‌ها همراه دارند، قلابی است و هیچ‌کدام عمل نمی‌کند.
آنها متوجه شدند تمامی سلاح‌ها، آر‌پی‌جی‌‌ها و توپ‌های موجود در محل زنگ زده یا از کار افتاده است. بنابراین در یک فرصت مناسب که هوا توفانی شده بود، به چهار دزد دریایی سومالیایی که در محل بودند، حمله کردند و بعد از درگیرشدن با آنها و دستگیری‌شان، موفق شدند فرار کنند.

کمپینی برای آزادی

ماجرای ربودن و گروگانگیری لنج‌ها و کشتی‌های ایرانی به دست دزدان دریایی سومالی تمامی ندارد. زمانی که جمال‌الدین دهواری، ناخدای 41 ساله و 20 صیاد بلوچ راهی سفر دریایی‌شان شدند، تصور هم نمی‌کردند در راه بازگشت به خانه و در تاریخ ششم فروردین سال 94 به اسارت دزدان دریایی سومالی دربیایند. براساس آخرین خبر‌ها هشت نفر از این صیادان به علت شکنجه‌های جسمی دزدان دریایی سومالیایی کشته شدند. چهار نفر از آنها به کمک دولت سومالی موفق به فرار شدند و یک نفر به تنهایی از دست دزدان دریایی فرار کرده است و بعد از چند روز پیاده‌روی به وسیله دولت سومالی به ایران بازگشته است اما هنوز هشت نفر از صیادان ایرانی در چنگال دزدان دریایی اسیر هستند. همسر جمال‌الدین دهواری (ناخدا)، درباره وضعیت همسرش می‌گوید: «سومالیایی‌ها یک مترجم ایرانی گرفته‌اند و هر وقت با ما تماس می‌گیرند، او با ما صحبت می‌کند. تنها چیزی که از ما می‌خواهند دلار است. من نمی‌توانم این پول را به هیچ قیمتی تهیه کنم.»

آنها در ازای آزادی چهار نفر از گروگان‌ها درخواست 150 هزار دلار کرده‌اند و برای آزادی چهار نفر باقیمانده از یک گروه 13 نفره 30 هزار دلار طلب کرده‌اند. این حادثه حتی باعث شد تا کمپینی با نام «کمپین تا آزادی صیادان ایرانی» تشکیل شود.

فرار پرماجرا

شاید بتوان فرار از اسارتگاه را یکی از دو راه نجات ملوانان دانست و دومین راه پرداخت دلارهایی است که سومالیایی‌ها می‌خواهند که مبلغش به قدری بالاست که نمی‌توان حتی در مورد آن فکر کرد. 14 ملوان لنج جبار و لنج دیگر نیز جزو آن دسته از ملوانان اسیر شده بودند که موفق به فرار شدند و پس از گذر از هفت‌خوان موفق شدند خود را به ایران برسانند. آنها شش ماه در اسارت دزدان دریایی سومالی بودند. ماجرا از این قرار بود که بعد از ربودن لنج و اسارت ملوانان، دزدان دریایی، ناخدا و یک نفر از ملوانان لنج و سه نفر از لنج دیگر را به ساحل بردند. برای مدتی آنها را در خانه‌های‌حلبی نگهداری کرده و شکنجه می‌کردند. بعد از مدتی سه نفر از ملوانان به بهانه این‌که می‌خواهند کاد- یک نوع مواد مخدر- مصرف کنند به دزدان دریایی نزدیک شده و بعد در فرصتی مناسب سه‌نفر را خلع سلاح کردند و یک نفر را هم با چاقو خلع سلاح کردند. روشن کردن لنجی که شش ماه خاموش بود کار سختی بود، ولی به خواست خدا روشن شد و زمانی که لنج ایرانی کمی از ساحل سومالی فاصله گرفت کشتی را دیدند و با بیان ماجرا، کشتی آنها را اسکورت کرد و آنها موفق به فرار شدند. اما لنج دیگر نتوانست فرار کند و سرنشینان لنج همچنان در اسارت دزدان دریایی ماندند.