بفرمایید دارو!

ارزانی دارو در کشور، پوشش بیمه‌ای دارو و پیشرفت صنایع داروسازی و تهیه داروهایی که در گذشته در تولیدشان مشکل داشتیم و نیز افزایش تعداد داروخانه‌ها که دسترسی مردم به دارو را افزایش داده است.

مصرف دارو درکشور ما بالاست و این می‌تواند مثبت و خوب باشد، چراکه در بسیاری از کشورها مردم قدرت خرید دارو ندارند یا دارویی وجود ندارد که بتوانند آن را تهیه کنند. بنا به گزارش سازمان بهداشت جهانی، نیمی از مردم دنیا یا دسترسی به دارو ندارند یا اگر دسترسی دارند به داروی سالم و ایمن دسترسی ندارند. در کشور ما مصرف دارو خیلی جاها غیرمنطقی است. یعنی یا دارو مصر ف نمی‌کنیم یا کم‌مصرف می‌کنیم یا در جایی که نباید، دارو مصرف کنیم از آن استفاده می‌کنیم. اگر مصرف غیرمنطقی دارو به صورت مصرف مسکن‌ها باشد می‌تواند بسیار خطرناک با شد. زیرا مسکن‌ها هم می‌توانند مانند سایر داروها، عوارض داشته باشند. خطر استفاده از مسکن این است که ممکن است علائم بیماری را پوشش دهد و وقت طلایی درمان را از ما بگیرد. همچنین موجب گمراهی پزشک شود.

مسکن‌ها از لحاظ ساختاری به چند دسته تقسیم می‌شوند؟

مسکن‌های شبه‌اپیوئیدی یا شبه مخدر‌ها، ضدالتهاب‌های استروئیدی و ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی. اینها را براساس شدت درد و مدت زمان مورد نیاز برای درمان تجویر می‌کنند. ما مسکن‌های شبه مخدر را نمی‌توانیم در درازمدت استفاده کنیم، اما برای دردهای حاد بعد از عمل جراحی یا در شکستگی‌ها به طور کوتاه‌مدت می‌توان استفاده کرد.بسته بشدت درد و مدت درد و این که درد از کدام محل است و این که آیا درد اسکلتی، عضلانی یا ناشی از آسیب‌دیدگی عصب است، مسکن خاص خودش را دارد.

آیا مسکن‌هایی که به صورت غیرخوراکی مصرف می‌شوند، عوارض گوارشی دارند؟

این باور غلط است که اگر دارو را نخوریم، پس عوارض گوارشی هم نخواهد داشت. ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی مانند دیکلوفناک، ایندومتاسین، ایبوپروفن، مفنامیک اسید، ساخت ماده‌ای به نام پروستاگلاندین را مهار می‌کنند. از طرف دیگر پروستاگلاندین محافظ سطح معده است و اگر ساختش مهار شود از هر طریقی که بگیریم چه تزریقی، خوراکی، شیاف، ساخت پروستاگلاندین را مهار می‌کند، بنابراین با مصرف آن معده را از پروستاگلاندین محروم کرده‌ایم و معده برای ابتلا به زخم‌های گوارشی آماده می‌شود. لذا افراد مبتلا به زخم‌های گوارشی حتما تحت نظر پزشک این داروها را مصرف کنند. افرادی که این دارو را مصرف می‌کنند خودسرانه آن را قطع نکنند. این افراد باید تحت نظرپزشک باشند تا پزشک داروهای حمایتی را تجویز کند و بررسی‌های لازم را انجام دهد.

مصرف داروهای فروش آزاد (بدون نسخه) با خود فرد است. این داروها در بسیاری موارد با داروهای نسخه‌ای تداخل می‌کند. این مساله نیز باید به اطلاع داروساز برسد.

آیا می‌توان دارو را از عطاری‌ها تهیه کرد؟

خیر دارو باید از داروخانه تهیه شود. این موارد باید به شماره تلفن 1490 گزارش شود. این شماره آماده پاسخگویی به سولات مشاوره دارویی، اطلاعات دارویی و شکایت‌هاست. همه ما باید سعی کنیم یک داروسازبرای خانواده داشته باشیم تا در مورد مصرف صحیح و منطقی دارو از او مشاوره بگیریم. ما نباید برای کسالت خود بیش از سه روز از مسکن‌ها استفاده کنیم. در این خصوص هیچ فرقی بین داروی گیاهی و شیمیایی وجود ندارد و این باور که دارو گیاهی است و خطری ندارد، غلط است. داروی گیاهی، هم تداخل دارد و هم مصرف طولانی‌مدت آن بدون تجویز پزشک می‌تواند ضرر داشته باشد.

دکتر نوشین محمد حسینی

داروساز