ضرب سکه بر موی کودکان

تاثربرانگیز بود که کودکی در این سن و سال، حس ناخوشایند استرس و اضطراب را تجربه کرده بود. با دکتر سیدمسعود داوودی، متخصص پوست و مو مشکل کودک را مطرح کردم. وی نیز این نکته را تأیید و تأکید کرد که شرایط روحی و روانی بر سلامت مو و پوست تا چه اندازه موثر است. به همین دلیل اطلاعات بیشتری را برای خوانندگان جام‌جم مطرح کرد.

بیماری‌های موثر بر سلامت مو

گاهی عوامل ریزش مو در کودکان و بزرگسالان مشترک و شبیه هم است. ابتلا به بیماری‌های عفونی، التهاب پوست و کمبود ریزمغذی‌های بدن ازجمله عوامل مشترک و موثر در سلامت موهای بزرگسالان و کودکان است.

با توجه به این که بچه‌ها همانند بزرگسالان مسائل بهداشتی را رعایت نمی‌کنند، اتفاقا احتمال ابتلا به ریزش موی سر به دلیل بیماری‌های قارچی، میان آنها شایع‌تر است.

همچنین بیماری‌های زمینه‌ای و داخلی مانند بیماری‌های تب‌دار و مزمن طولانی‌مدت می‌توانند بتدریج باعث کاهش حجم موها و حتی ریزش مو شوند.

ضرورت مشاوره با روان درمانگر

همان‌گونه که اشاره شد مهم‌ترین عاملی که کودک مستعد را دچار ریزش موی سکه‌ای می‌کند، اضطراب و استرس است. در واقع به گفته متخصصان ماشه شلیک این بیماری، استرس است. به همین دلیل یکی از مهم‌ترین و موثرترین نکاتی که در فرآیند درمان والدین حتما باید به آن توجه داشته باشند، مراجعه به روان درمانگران (روان‌شناس و روانپزشک) است تا عامل بروز استرس و اضطراب در کودک شناسایی شود.

احساس ناامنی، دوری از والدین به دلیل شرایط کاری آنها (مشابه کودکی که در مقدمه به آن اشاره شد) و مشکل کودک در برقراری ارتباط با همکلاسی‌ها و همسالان می‌تواند کودکان را دچار استرس کند.

ریشه‌یابی عامل بروز استرس می‌تواند طول درمان ریزش موی سکه‌ای را کمتر کند و باعث موثرتر شدن درمان شود.

نشانه‌های ریزش موی حاد

اگر ریزش مو پشت سر باشد یا همزمان چند نقطه در سر درگیر شده باشد و از سوی دیگر ناخن‌ها نیز شکل فرورفته و سوزن سوزن پیدا کرده باشند، در این گونه مواقع ریزش به درمان مقاوم می‌شود و احتمال سرایت مشکل به سایر نقاط بدن وجود دارد. آنچنان که ممکن است کودک کل موهای بدن خود را از دست بدهد.

اگر ریزش مو همراه با سندرم دان یا متاثر از مشکل تیروئید باشد، نگرانی‌ها برای ریزش موی عمومی بدن شدت بیشتری می‌گیرد.

ریزش مویی با قواعد استثنایی

خاص‌ترین نوع ریزش مو که درمان آن میان بچه‌ها سخت‌تر از بزرگسالان است، ریزش موی سکه‌ای است. چراکه علت‌یابی عامل بروز مشکل زمینه‌ای و علت ایجادکننده آن در بچه‌ها زمانبر است.

ژنتیک مهم‌ترین دلیل ریزش مو از نوع سکه‌ای است. ولی آنچه باعث می‌شود فرد مستعد، دچار این نوع ریزش مو مخصوصا در دوران کودکی شود، شرایط استرس‌زایی است که فرد در آن زندگی می‌کند.

منشأ این استرس‌ها در بچه‌های دبستانی درس، معلم و دوستان می‌تواند باشد. هر چند در مواردی نیز مشاهده شده است وجود کانون‌های عفونی در سر و صورت مانند عفونت سینوزیت‌ها یا دندان‌های عفونی در بروز ریزش موی سکه‌ای موثر هستند.

ضرورت تشخیص نوع ریزش مو

از آنجا که فرهنگ خوددرمانی میان ما ایرانی‌ها بسیار رایج است، بنابراین ممکن است در صورت مواجهه با ریزش مو در کودک آن را جدی نگیریم. چون شنیده‌ایم ریزش مو در بیشتر موارد خود به خود برطرف می‌شود.

پزشکان نیز معتقدند ریزش موی ثانویه در بیشتر مواقع می‌تواند بدون درمان خاصی برطرف شود، چون علت بروز آن عوامل زمینه‌ای هستند. مثلا در صورتی که عفونت بدن رفع شود یا ریزمغذی‌های مورد نیاز بدن به اندازه کافی تامین شود، ریزش مو نیز به خودی خود درمان می شود و نیازی به استفاده از داروهای خاص برای رفع مشکل ریزش مو وجود ندارد.

اما در مواقعی هم ممکن است ریزش مو به همین سادگی که فرض کردیم، درمان نشود و لازم است کودک داروهایی را مصرف کند و دوره درمان را که در شرایط عادی یک سال و در شرایط غیرعادی پنج شش سال ممکن طول بکشد، سپری کند.

بنابراین مراجعه به پزشک برای تشخیص منشا بروز ریزش مو بسیار حائز اهمیت است؛ چراکه ممکن است طولانی شدن زمان درمان و بی‌توجهی نسبت به آن، بچه را با مشکلات روحی و روانی ناشی از رفتارهای اطرافیان در مدرسه و مورد تمسخر قرار گرفتن توسط همکلاسی‌ها مواجه کند. آنچنان که اعتماد به نفس کودک آسیب می بیند و او به فردی گوشه‌گیر و منزوی تبدیل می‌شود. به همین دلیل تشخیص و درمان زودهنگام در پیشگیری از آسیب‌های روانی بسیار موثر و مهم است.

بچه طاس نداریم

طاسی به عنوان شایع‌ترین نوع ریزش مو متعلق به مردان بزرگسال و در خانم‌ها به شکل کم‌پشتی موهاست، اما خوشبختانه طاسی در بین بچه‌ها جایگاهی ندارد.

به همین دلیل می‌توان گفت بچه‌ها دچار هر نوعی از ریزش مو شوند، سرانجام درمان می‌شوند و مشکلشان رفع می‌شود. هر چند ممکن است با توجه به عامل بروز مشکل، مدت زمان طولانی باشد.

تاثیر داروها بر فرآیند رشد کودک

اغلب داروهای مورد استفاده برای درمان ریزش موی ثانویه و سکه‌ای متناسب با نوع بیماری موضعی و تقویتی هستند. هر چند نوع داروها و مدت زمان مصرف آنها در ریزش موی سکه‌ای متعدد و طولانی مدت است، اما در مجموع داروها تاثیری روی رشد کودک ندارند.

مراجعات مکرر و طولانی‌مدت ازجمله مشکلات مربوط به فرآیند درمان این بیماری است. متاسفانه ریزش موی سکه‌ای نوعی بیماری خودایمن است و قابل پیشگیری نیست. ممکن است به محض خوب شدن ضایعه قدیمی، ضایعه جدید نمایان شود یا همزمان چند ضایعه خودنمایی کند. به همین دلیل صبر، یکی از الزامات رفع این مشکل است.

سهیلا فلاحی

جام‌جم