تبهکاران به بهشت نمی‌روند

زمانی‌که به فناوری‌های پیشرفته روز فکر می‌کنیم، از تلفن‌های همراه گرفته تا سیستم‌های جی‌پی‌اس، دوربین‌ها و حتی رسانه‌های اجتماعی، کمتر به این موضوع توجه می‌کنیم که این فناوری‌ها می‌توانند در کاهش جرم نیز موثر باشند.

کد خبر: ۱۰۸۸۳۲۵

اما باید گفت هرچه فناوری در مسیر پیشرفت بیشتر، گام برمی‌دارد، مبارزه با جرم و جنایت، آسان‌تر از قبل می‌شود. امروزه فناوری‌های متعددی در اختیار نیروهای پلیس قرار گرفته و آنها می‌توانند با کمک آنها، به آسانی مجرمان را شناسایی کنند. این روزها دانشمندان به روش‌های هوشمندانه جدیدتری برای مبارزه با مجرمان دست پیدا کرده‌اند. در ادامه به پیشرفت‌هایی اشاره می‌کنیم که موجب تحول در جرم‌شناسی و پزشکی قانونی شده است.

پیش‌بینی ارتکاب جرم پیش از وقوع

ساعت 4 و 30 دقیقه صبح یک روز جمعه در تیرماه است و تعداد بسیاری از ماموران پلیس در محله‌ای آبرومند حوالی لندن جمع شده‌اند. هیچ اتفاقی نیفتاده است. در واقع چند روز گذشته هم هیچ اتفاقی در این منطقه گزارش نشده بود. اما پلیس‌ در بالاترین حالت آماده‌باش قرار دارد. آنها به دنبال محاسبات یک رایانه برمبنای اطلاعات داده شده، وقوع جرمی را در 24 ساعت آینده پیش‌بینی کرده و اکنون در حال کنترل جرمی هستند که فکر می‌کنند، ممکن است رخ دهد؛ نه جرمی که واقعا اتفاق افتاده باشد! به این روش «محافظت پیش‌بینی‌شده» می‌گویند که روشی بسیار پیچیده است.

ایده پیش‌بینی محل وقوع جرایم، شیوه تازه‌ای نیست. ده‌ها سال است اداره‌های پلیس آمریکا و بریتانیا نقشه‌های «مناطق جرم‌خیز» را ایجاد کرده و آن نواحی که مستعد بروز حوادث جرم‌خیزند شناسایی کرده و ماموران پلیس بیشتری به آن مناطق می‌فرستند. «محافظت پیش‌بینی‌شده» سطحی بالاتر از این شیوه است و در آن با استفاده از الگوریتم‌هایی، اطلاعات داده شده، به بخش‌های کوچک‌تر تبدیل شده و مثلا زمان و مکان پس‌لرزه‌های یک زلزله یا چگونگی گسترش یک بیماری پیش‌بینی می‌شود. برای مامواران پلیس، اطلاعات پیش‌بینی شده‌ای آماده می‌شود که به نظر می‌رسد وقوع جرم در آنها محتمل است. این پیش‌بینی‌ها در آزمایش‌های انجام شده بهتر از تحلیل‌های همیشگی عمل کرده است تا جایی‌که چند سازمان نیروی پلیس آمریکا و انگلیس، از این روش استفاده می‌کنند. اما همه مسئولان نسبت به این روش چندان خوشبین نیستند. البته آنها مشکلی با نرم‌افزار پیش‌بینی‌کننده ندارند، بلکه مشکلشان فرستادن تعداد بیشماری از ماموران پلیس به نقطه‌ای است که صرفا احتمال رخ‌دادن جرمی در آن وجود دارد. از طرفی روش مشخص کردن جرم‌خیز بودن یک منطقه، این احتمال را به‌وجود می‌آورد که مجرمان محل جرم و جنایت را به نقاطی دیگر منتقل کنند. اما روش «محافظت پیش‌بینی‌شده» می‌تواند عملکرد خوبی داشته باشد. در حال حاضر نرم‌افزار پیش‌بینی‌کننده کار خود را بر اساس اطلاعات دریافتی مانند محل، تاریخ و ساعت جرایم، انجام می‌دهد اما محققان در تلاشند، این نرم‌افزار را به شبکه‌های اجتماعی چون توئیتر و همچنین روزنامه‌ها متصل کنند تا پیش‌بینی‌های بسیار دقیق‌تری انجام دهند. در این محاسبات، اسناد متنی، همچون اطلاعات مربوط به حملات یا دزدی‌ها، به رمزهای عددی تبدیل می‌شوند و با نرم‌افزار پیش‌بینی‌کننده، احتمال وقوع جرم را پیش‌بینی می‌کنند.

اثر انگشت میکروبی

فکر این که هر ساعت حدود 30 میلیون باکتری از بدن ما می‌ریزد و به هوا پراکنده می‌شود و به روی اجسام اطرافمان می‌نشینند، کمی ناراحت‌کننده است. از طرفی ترکیب میکروب‌هایی که در بدنمان زندگی می‌کنند (میکروبیوم) نیز منحصربه‌فرد هستند. در آینده‌ای نه چندان دور با کشف باکتری‌های بدن مجرمان در صحنه جرم می‌توان آنها را شناسایی کرد. محققان دریافته‌اند با بررسی ابر نامرئی باکتری‌های به‌جا مانده در صحنه جرم، حتی تا چهار ساعت بعد از این که مجرم صحنه جرم را ترک کرد، می‌توان او را شناسایی کرد.

اطلاعات موجود در یک تار مو

اگر یک تار موی خود را به دکتر گلن جکسون، محققی از دانشگاه ویرجینیای غربی بدهید، او می‌تواند سن، جنسیت، نوع خوراک و مقدار ورزش کردن شما را بگوید! این اطلاعات برای پلیسی که در صحنه جرم غیر از چند تار مو چیز دیگری به‌دست نمی‌آورد، حکم طلا را دارد. دکتر جکسون با اندازه‌گیری نسبت ایزوتوپ‌های ـ اتم‌های یک عنصر با تعداد متفاوتی نوترون ـ 21 اسیدآمینه موجود در کراتین، بخش اصلی مو، به این اطلاعات دست پیدا می‌کند. او تاکنون 15 نسبت ایزوتوپ پیدا کرده که ویژگی‌های منحصربه‌فرد هر شخص را مشخص می‌کند.

عطر یک تبهکار

در آینده بوی عطر روی پیراهن یک تبهکار می‌تواند براحتی او را پای میز محاکمه بکشاند. شناسایی عطرها، به علت این که از مولکول‌های بسیار فرار تشکیل شده‌اند، مشکل است. اما محققان دانشگاه کالج لندن توانسته‌اند به ترکیباتی از عطر دست یابند که بین لباس‌های افراد جابه‌جا شده و به این ترتیب ردیابی می‌شوند. این فناوری بسیار حساس ردیابی، «کروماتوگراف گازی ـ طیف‌سنج جرمی» نامیده می‌شود. در یک آزمایش وقتی دو تکه پارچه، فقط به مدت یک دقیقه در تماس بودند، 15 ترکیب از 44ترکیب موجود در عطر مردانه شناسایی شدند.

ترسیم چهره مجرم با استفاده از یک قطره خون

بزودی، با استفاده از یک قطره خون می‌توان تمام اطلاعات لازم برای ترسیم چهره یک مظنون را به‌دست آورد. محققان در تلاشند بفهمند چگونه ژن‌های ما چهره‌مان را شکل می‌دهند و چنانچه بتوانند فناوری‌شان را تکمیل کنند، می‌توانند با وجود نمونه کوچکی از دی‌ان‌ای، چهره صاحب آن را ترسیم کنند.

محققان پنسیلوانیا با کمک متخصص تصویربرداری، تصاویر سه بعدی چهره بیش از 600 داوطلب را ثبت کردند و با بررسی ژن‌های همین افراد، به وجود 24 نسخه یا گونه‌هایی از 20 ژن پی بردند که در پیش‌بینی شکل صورت یک فرد کمک می‌کند.

هوش‌های مصنوعی کارآگاه

در شهر چند سرقت مسلحانه انجام شده و 'VALCRI” موظف است هزاران اسناد مربوط به جرایم گذشته را بررسی کرده و الگوها و ارتباط‌هایی را پیدا کند که مجرم اصلی را ردیابی نمایند. اما VALCRI انسان نیست. در واقع نوعی سامانه هوشمند است که می‌تواند تمام گزارش‌ها، بازجویی‌ها، تصاویر ویدئویی، عکس‌ها، تفسیرهای انجام شده و چهره‌هایی که نیروهای پلیس شناسایی کرده را بررسی کند.

این سامانه با بررسی همه این اطلاعات، قصد دارد به ارتباط‌های بین جرایم دست پیدا کند تا در آینده مجرمان راحت‌تر شناسایی شوند. این ارتباط‌ها می‌توانند شباهت‌های عملیات یک دزد، استفاده مجدد از یک اسلحه یا توصیف‌های مشابه شاهدان جنایت باشند. این سامانه را در حال حاضر پلیس بلژیک آزمایش می‌کند. VALCRI تنها نیست. بلکه سامانه‌های هوش مصنوعی دیگری برای شناسایی جرم، ایجاد شده‌اند و به نیروی پلیس در شناسایی مجرمان کمک می‌کنند.

بررسی تیراندازی

در خیابان مرکزی یک شهر، چند تیراندازی شد و مردی به قتل رسید. ضارب مدعی بود به دلیل دفاع از خود تیراندازی کرد. هیچ‌کس شاهد این اتفاق نبود. تنها چیزی که پلیس در دست داشت، یک تصویر ویدئویی از تلفن همراهی بود که فقط صداهای شلیک گلوله را ثبت کرده بود. دکتر رابرت ماهر از دانشگاه ایالتی مونتانا، کسی بود که می‌توانست در تشخیص صحت این ادعا کمک کند. او کنار 12 میکروفن که به صورت نیم‌دایره کنار هم گذاشته شده بودند، شروع به تیراندازی از چند اسلحه کرد. سپس توانست پایگاه داده‌ای از امواج صوتی تولید شده از چند اسلحه را ثبت کند. هدف تشخیص چند نوع اسلحه متفاوت از طریق ضبط صدای آنها بود و این روش دقیقا مشخص می‌کند که در صحنه‌های تیراندازی چه اتفاقی افتاده و از چند اسلحه تیراندازی صورت گرفته است.

واقعیت افزوده در صحنه‌های جرم

همیشه به عنوان اولین مامور پلیس به سر صحنه جرم رسیدن، اضطراب‌آور است. آیا مجرم‌ها هنوز هستند؟ قدم‌زدن اطراف صحنه خطری ندارد؟ آیا کسی به کمک پزشکی نیاز دارد؟ یا به اشتباه مدرک جرمی نابود نشود. اما از این به بعد ماموران پلیس از این نوع نگرانی‌ها دیگر نخواهند داشت. زیرا هنگام ورود به صحنه جرم، تنها نخواهند بود و بهترین ذهن‌های متخصص با آنها ـ حتی از آن سوی شهر ـ وارد صحنه جرم می‌شوند. بتازگی محققان هلندی، سیستمی ابداع کرده‌اند که برمبنای واقعیت افزوده کار می‌کند و به وسیله آن کارشناس بررسی صحنه جرم، از راه دور، مامور پلیس را برای برداشتن مدرک جرم راهنمایی می‌کند.

یک تلفن هوشمند روی شانه مامور پلیس قرار می‌گیرد و تصویر صحنه جرم را به صورت زنده به کارشناس بررسی صحنه جرم ارسال می‌کند. او نیز هر چیزی را که لازم است به عنوان مدرک جرم یا برای تحقیقات بیشتر استفاده شود را از مامور پلیس می‌خواهد که بردارد. برای کارآیی بیشتر این سیستم به واقعیت افزوده مجهز شده است.