خلأ معنویت در غرب و اشتیاق به مکتب اهل بیت(ع)

با حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمدرضا آقامیری، مدیرعامل موسسه تبیان ـ که محرم امسال در برلین حضور داشت و از نزدیک شاهد برگزاری مراسم عزاداری بود ـ درباره بازتاب این عزاداری‌ها در غرب و دلایل اقبال غربی‌ها به مکتب امام حسین(ع) گفت‌وگو کردیم.

امسال گویا استقبال شایانی از مراسم عزاداری امام حسین(ع) در غرب صورت گرفته است. شما چنین چیزی را تأیید می‌کنید؟

دهه اول محرم امسال در برلین آلمان بودم و حضور جمعیت در محافل معنوی و عاشورایی و پذیرششان نسبت به معارف اسلامی را فوق تصور دیدم. تصورم این بود که با گروه صدنفره‌ای از ایرانیان مقیم آنجا روبه‌رو خواهم شد، اما خوشبختانه دیدم پذیرش بشدت زیاد است و ساختمان سه‌طبقه‌ای که به برگزاری مراسم اختصاص یافته بود، به طور کامل پر ‌شده بود. استقبال این افراد، آن هم در سرزمینی که فرسنگ‌ها با مراکز اسلامی فاصله دارد، خلاف تصورم بود. در فرانسه نیز با این که مرکز اسلامی ما تازه تأسیس شده است، با استقبال شایانی روبه‌رو بود.

در برلین چه گروه‌هایی در مراسم حضور داشتند؟

از آنجا که ایرانی‌های زیادی ساکن برلین هستند، بخشی از جمعیت شرکت‌کنندگان را ایرانی‌های مقیم تشکیل می‌دادند. پس از آن ساکنان افغانی برلین بودند که آنها را بسیار شریف یافتم، اما جالب است که اهل سنت و گروه‌های مذهبی دیگر نیز در این مراسم حضور می‌یافتند.

به نظر شما چرا مردم کشورهای غربی، بویژه جوانان مجذوب عاشورا و مراسم عزاداری با عبدالله(ع) می‌شوند؟

خلأ معنویت در دیار غرب باعث می‌شود آنها علاقه‌مند به پیام عاشورا شوند. همه انسان‌ها فطرتا احساس می‌کنند
نیاز به معنویت دارند. آنها گمشده خود را در این محافل پیدا می‌کنند و با تمام وجود در مراسم عزاداری حاضر می‌شوند. در برلین 70 مرکز اسلامی وجود دارد که 25 مرکز آن را شیعیان تأسیس کرده‌اند. در تمام این
25 مرکز هم محافل عزاداری سید‌الشهدا(ع) به صورت پرشور برپا بود.

امروز که شاهد این همه استقبال نسبت به معنویت در میان مردم دیگر کشورها هستیم تا جایی که برای برنامه‌های عزاداری هزینه مالی می‌کنند، باید آنها را حمایت کنیم و فرهنگ اهل بیت و محبت و شور حسینی را از این طریق انتقال دهیم.

بارتاب برگزاری مراسم عاشورا در کشورهای غربی چگونه بود؟

امسال شهرداری لندن، پوستری را منتشر کرده و در بخشی از این شهر به نمایش گذاشته که در آن نوشته شده است: 1400 سال پیش مردی قیام کرد تا انسانیت زنده بماند. این موضوع، گویای پذیرش و مطالبه مردم در غرب نسبت به پیام امام حسین(ع) است.

برخی رسانه‌های خارجی، مراسم عزاداری محرم را به مراسم قمه‌زنی تقلیل داده بودند، انگار کل مراسم عزاداری به قمه‌زنی و آسیب زدن به خود و کودکان محدود می‌شود. به نظر شما چرا برخی رسانه‌های غربی، برای مثال دیلی‌میل مراسم عزاداری را این گونه پوشش دادند؟

اقبالی که به سمت اسلام و بویژه پس از داعش به مکتب اهل بیت(ع) شده، در غرب کاملا محسوس است. خلأ معنوی در غرب و نیاز شدید انسان‌ها به پالایش روح و روانشان، گرایش به اسلام را در غرب افزایش داده بود. پیش از ظهور داعش، مردم به سبب جمعیت اهل سنت به این مذهب بیشتر گرایش پیدا می‌کردند، اما پس از جنایت‌ داعش و این که داعش فرقه‌ای سنی است، این گرایش به سمت مکتب اهل بیت سوق پیدا کرده است و زمانی که آنها پیام اهل بیت بویژه پیام سیدالشهدا(ع) را می‌شنوند، به سمت تشیع گرایش می‌یابند. این موج جدید اسلام‌خواهی با محوریت اهل بیت(ع) در اروپا، مسئولان غربی را نگران کرده و بر این اساس به تبلیغات علیه تشیع دست می‌زنند. آنها می‌خواهند مانع از اقبال و تمایل مردم به سمت مکتب اهل بیت شوند.

مراسم عزاداری در غرب بیشتر در مراکز فرهنگی - اسلامی و در مکان‌های سرپوشیده و با حضور مسلمانان برگزار می‌شود. آیا برای برقراری ارتباط با مخاطبان غربی که اطلاعی از عاشورا و مکتب امام حسین(ع) ندارند، بهتر نیست از برنامه‌های هنری همچون تعزیه، نمایشگاه عکس و نمایش فیلم بهره جست؟

این برنامه‌ها تأثیرگذار ولی اجرای آنها نیاز به حمایت دارد. فعالیت‌ شیعی در غرب نیاز به رهبری دارد. در غرب هم مدعی زیاد است، اما جمهوری اسلامی ایران می‌تواند با تدبیر، یک رهبری تحت نظر رهبر معظم انقلاب برای هدایت فعالیت‌های شیعی در غرب ایجاد کند. همچنین با مشورت سایر گروه‌های شیعی مانند مقلدان آیت‌الله سیستانی، در کنار فعالیت‌های پراکنده، باید به طور هماهنگ اقدام کنیم. در آن صورت مطمئن باشید فعالیت‌ ما تأثیرگذاری بیشتری خواهد داشت. ما همین که مردم غرب نسبت به تشیع خوش‌بین شوند، کار بزرگی انجام داده‌ایم. باید زیبایی‌های مکتب اهل بیت(ع) را نشان دهیم و آنها را با فضایل اهل بیت(ع) آشنا کنیم.

حتی اگر این رهبری و هماهنگی به وجود آید، می‌توان روی حمایت مالی جمعیت آنجا حساب کرد. مثلا امسال در برلین، جوانی بانی برنامه شد و شام بیش از 2000 نفر را تدارک دید.

کمیل انتظاری