اندیمشک، دروازه طلایی خوزستان

به گزارش جام جم آنلاین، وجود دو سد بزرگ و شناخته شدهٔ کرخه و دز در این شهرستان مقصد بسیار خوبی را برای گردشگران و توریست‌ها فراهم ساخته است. اندیمشک از شمال به استان لرستان و غرب به استان ایلام و از جنوب به شهر شوش و از شرق به شهر دزفول محدود می‌شود. آزادراه اندیمشک-خرم‌آباد یکی از مهمترین راه‌های ترانزیت بار ومسافر در کشور محسوب می‌شود.

شهرستان اندیمشک دارای موقعیت استراتژیک ویژه است. زمین‌های خوب کشاورزی، معادن نفت، گازسیلیس، گچ، ماسه، آهک وسنگ آهن و جاده ترانزیتی آسفالته وخط راه آهن سراسری، اندیمشک به تهران که خوزستان را به مرکز و شمال شرقی ایران پیوند می‌دهد داشتن سدهای بزرگ مانند سد کرخه دراندیمشک که بر ارزش این شهرستان افزوده‌اند و بخش بزرگی از نیروی برق استان وکشورونیز آبیاری زمین‌های کشاورزی شمال خوزستان را تأمین می‌کند.

اندیمشک به عنوان گذرگاه جهان باستان در فاصله بین دشت و کوهستان قرار دارد که مأمن تمدن‌های بزرگ آوان یا اِوان (ایوان کرخه)، تمدن شوشان یا سوزیانا و تمدن سیماش در لرستان کنونی بوده است. این منطقه دارای آثار و محوطه‌های باستانی بسیاری است که گویای ارتباط تاریخی اندیمشک با این تمدن‌هاست.

پلاژ دریاچه دز

پلاژ سد دز در 35 کیلومتری شهرستان اندیمشک در کنار دریاچه سد دز واقع شده است. این منطقه دارای تأسیسات، رستوران، طبیعت و جاذبه‌های حیاط وحش می‌باشد. همچنین این منطقه موقعیت مناسب برای ایجاد رستوران شناور را دارد.

دره تنگوان

تنگوان نام کوهی است در شمال شهر اندیمشک. این کوه از جمله کوه‌های مهم ناحیه شمال خوزستان محسوب می‌گردد. ضلع شمال غربی کوه تنگوان در بالارود شمالی با یک پرتگاه قطع می‌شود و سپس با یک شیب ملایم به طرف جنوب شرقی ادامه می‌یابد. ضلع جنوب شرقی تنگوان را کوه سنگ سیلان تشکیل می‌دهد که در نهایت به در ه‌های عمیق رود دز و قلعه_مختار و چمسبز ختم شده و رشته کوه تنگوان در این ناحیه پایان می‌پذیرد. ارتفاع تنگوان حداکثر ششصت متر بوده و هرچه به طرف جنوب شرقی تنگوان پیش می‌رویم از ارتفاع آن با یک شیب کند کاسته می‌شود. تنگوان و دیواره سنگی، صخره‌ای و صاف آن به همراه دره‌های عمیق و پرتگا ه‌های متعدد این کوه را برای ورزش‌های کوهنوردی به ویژه صخره نوردی بسیار مناسب نموده بطوریکه صعود به این کوه همراه به خطراتی است.

قلعه مختار

منطقه قلعه مختار در 11 کیلومتری شرق شهرستان اندیمشک و در کنار رودخانه دز است.

وجود پتانسیل، زمین حاصلخیز و منابع آبی باعث شده که از گذشته دور تاکنون منطقه قلعه مختار به محلی جالب و جذاب جهت سکونت مطرح باشد؛ که در همین راستا پروژه‌های ایجاد امکانات فرهنگی، تفریحی توسط میراث فرهنگی جهت توسعه منطقه ایجاد شده و دارای ساحل زیبا برای قایق سواری، ماهیگیری و ورزش آبی شنا است.

منطقه گردشگری منگره

منگره از چند دره تشکیل گردیده و در شمال بخش الوار گرمسیری واقع شده است؛ و یکی از مناطق کوهستانی می‌باشد و محدود است از شمال و غرب به کوه «چوونی» و دورق (Duragh شهری از ناحیه خوزستان بوده است و به نام دورق فرس مشهور بوده است که بنظر می‌رسد این همان دورق باشد. رودخانه‌ای که از دهکده گرداب سرچشمه می‌گیرد، پس از عبور از تنگه کول گاو به رودخانه انارکی می‌پیوندد و جاده سراسری را در محلی موسوم به بالارود قطع می‌کند.

بقعه امیرسیف یا دژ سرقلا

در دامنه کوه «سیه» در میان گورستان قدیمی، بقعه‌ای است که بنام امیرسیف مشهور است. (که مربوط به قرن ششم و هفتم هجری است) اندازه داخل آن 30/3×30/4 متر و هر دیوار آن محراب کوچکی دارد. در وسط قبری است بطول و عرض 95×179 و ارتفاع 70 سانتی‌متر که تماماً با کاشی سبز تزیین گردیده بلندی گنبد نزدیک به 12 متر است. اندازه در ورودی آن 75×125 سانتی‌متر است که به سمت جنوب باز می‌شود تمامی بقعه با سنگ قلوه و ملاط ساخته شده است. احتمالاً امیرسیف یکی از اتابکان لر کوچک باشد امیر سیف واقع در دهکده امیر سیف و در کنار رودخانه گرداب حوالی دژ سرقلا دهستان قیلاب، بخش الوارگرمسیری در تاریخ 6 اسفند 1385 با شمارهٔ ثبت 17397 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

معبد ستاره‌های نشان دار ساسانی

در شمال غربی دهکده گرداب منگره در دهستان قیلاب بخش الوار گرمسیری شهرستان اندیمشک به فاصله شش کیلومتر، دهکده‌ای است موسوم به «شیخ» که مقبره این شخص در گورستان دهکده، قرار دارد با سنگ و ملاط ساخته شده است. گنبد آن مخروطی شکل و اندازه‌ای داخل مقبره 40/3×30/3 متر بوده و شباهت زیادی به گنبد امیر سیف دارد. تنها تفاوتی که این دو مقبره با هم دارند، دو گلدسته می‌باشد که بی شک سالهای بعد ساخته شده‌اند. در ورودی مقبره شرقی است سنگ قبری در این مقبره مشاهده نشد. سنگ قبرهای بزرگی با خط کوفی در گورستان اطراف مقبره دیده شده که تاریخ بعضی از آنها مربوط به قرن هفتم هجری می‌باشد بر بالای سر قبرها نیز سنگهایی بطول 80 تا 90 سانتی‌متر بطور عمودی کار گذاشته شده ورودی بعضی از آنها به خط کوفی آیاتی بطور برجسته شده است.

روستای باریکاب

حاجی باریکاب در کنار دیگر شیخ یا عالم‌های منطقه یعنی داوود خادم و شیخ پیرمار در سمت راست دهکده منگره در دهستان قیلاب بخش الوار گرمسیری و شمال شهرستان اندیمشک قرار داردهمچنین نام باریک آب از گونه‌ای سمندر در حال منقرض گرفته شده که به نام سمندر لرستانی شناخته می‌شود. این سمندر که تنها در زاگرس وجود دارد، با این که در لرستان کشف و ثبت ملی شده، اما در اندیمشک دارای 30 زیستگاه می‌باشد. از دیدنی‌های حاجی باریک آب وجود یک درخت تنومند در وسط مقبرهٔ او بود که متأسفانه چند سال پیش قطع شد.

قلعه کوران

یکی از قلعه‌های نظامی ومهم بخش الوار- اندیمشک است که در شمال شرق این شهرستان و در500 متری شرق جاده اندیمشک واقع شده است، این قلعه از جمله قلعه‌هایی است که در دوره اسلامی کاربرد داشته وقدمت آن به دوره صفویه برمیگردد. قرار گرفتن قلعه کوران (کورو یا کهرو) در کنار جاده اندیمشک چشم اندازهای طبیعی منطقه و بکر و دست نخورده بودن آن و سپس آنکه این منطقه یکی از مناطق زیارتی و تفریحی شهرستان اندیمشک بخصوص در فصول بهار و تابستان است که در تاریخ 12 بهمن 1381 با شمارهٔ ثبت 7149 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

قلعه رزه

این قلعه منزلگاه کاروانیان جاده خرم‌آباد به اندیمشک (صالح آباد قدیم) بوده و اکنون نیز جاده سراسری خوزستان از کنار آن می‌گذرد که در 45 کیلومتری جاده ارتباطی اندیمشک خرم‌آباد و در حدود 500 متری جنوب شرقی روستای قلعه رزه و در حاشیه جاده می‌باشد که در تاریخ 12 بهمن 1381 با شمارهٔ ثبت 7148 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. قلعه رزه که در ادوار گذشته در محلی بنام رزه بر سر راه کاروانها ساخته شده محل حکومت سلاطین اشکانی بوده که گرهشکان یا به زبان محلی گرشکان یا گرشگو در قسمت جنوبی این قلعه وجود دارد که قسمت غرب و جنوب غربی آن رودخانه کرخه می‌باشد. این کاروانسرا دارای پلان چهارگوش و مستطیل شکل در جهت شرقی و غربی بوده و از نوع چهار ایوانی و از بناهای دوره صفوی می‌باشد.

قلعه حسینی

شمال کاروانسرای قلعه رزه، در کنار جاده اندیمشک - پلدختر و دهکده قلعه رزه الوار گرمسیری، یک بنای منفرد دیگر با فاصله تقریبی 150 متر بنا گردیده است که با پلان چهارگوش و بصورت دو طبقه، ساخته شده است. طبقه فوقانی، محلی جهت نگهبانی است. کاروانسرا دارای چهار اتاق و یک حیاط مرکزی می‌باشد بنای مذکور در جهت غربی دارای پلکانی است که به طبقه دوم راه دارد، در طبقه دوم نیز پلکان دیگری تعبیه شده که به پشت بام منتهی می‌شود. دلیل وجودی بنا با توجه به اینکه مانعی طبیعی در شمال کاروانسرای قلعه رزه و خارج از محدوده ساختمانی قرار گرفته و دیده بانی مناسب را سلب نموده، لذا اقدام به ساخت این بنا یا قلعه نموده‌اند تا مشرف بر نواحی شمالی باشد.

مصالح این بنا دقیقاً همان است که در ساخت کاروانسرای رزه بکار گرفته شده است. این بنا در نزد عامه به قلعه حسینی معروف می‌باشد وجه تسمیه قلعه حسینی از این قرار است که شخصی بنام حسین چندین سال متوالی در آن مسکن گزیده و تاق که همان اتاق می‌باشد در گویش محلی به معنی ساختمانی که محل زندگی فردی به نام حسین بوده نامیده شده است.

این قلعه نیز مربوط به دوره صفوی می‌باشد که در تاریخ 15 اسفند 1385 با شمارهٔ ثبت 18003 به‌عنوان یکی ازآثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

پل باستانی صیحه

این آباره در 6 کیلومتری جاده اندیمشک به شوش (روبروی شهر آزادی) و در حاشیه شرقی جاده واقع شده است. این آباره در سال 1379 شناسایی گردید و کار خاکبرداری و مرمت آن از سال 1380 آغاز گردید. این بنا دارای 12 دهانه می‌باشد و در گذشته کاربری انتقال آب را داشته است و آب را بوسیله کانال به این منطقه آورده و پس از عبور آب از روی پل زمینهای کشاورزی آن طرف پل را آبیاری می‌نمودند. پلهای آبرو تنها جهت آبیاری زمینهای کشاورزی به کار می‌آیند و اصطلاحاً آباره گفته می‌شود. این پل مربوط نیز به دوره صفوی می‌باشد که در تاریخ 9 اردیبهشت 1382 با شمارهٔ ثبت 8376 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

پل بالارود

یکی از با ارزشترین آثار تاریخی اندیمشک از عهد ساسانیان پل بالارود بر روی رودخانه بالارود می‌باشد که در روستای بالارود شمالی واقع شده است. از ویژگی‌های بارز پل می‌توان به سنگهای تراشیده شده که بصورت آجر چیده شده‌اند و به پایه‌های پل نمای مستحکم بخشیده است اشاره کرد. جنس پل از ساروچ و دارای 4 پایه مستحکم و مربع شکل بوده است که سالیان قبل به علت سیل ویرانگر سقف پل ریزش می‌کند. این پل که در 27 کیلومتری شمال شهرستان اندیمشک و در مجاورت بزرگراه اندیمشک پلدختر و همچنین آزاد راه اندیمشک - پل زال و روستای بالارود از توابع بخش الوارگرمسیری قرار دارد، در تاریخ 23 شهریور 1382 با شمارهٔ ثبت 9969 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.