چشم‌انداز بازار سرمایه در سال 96، بیم‌ها و امیدها

صنایع مختلف بورسی در سال گذشته هر آنچه را در ابتدای سال پیش‌بینی کرده بودند تا پایان سال میزان تحقق خود را از پیش‌بینی‌های اولیه ارائه کرده و چشم‌انداز آتی بازار سرمایه را با ارائه اولین بودجه‌های پیش‌بینی شده خود برای سرمایه‌گذاران ترسیم کردند که از همان ابتدا باعث ایجاد خوشبینی در بین اهالی بازار سرمایه برای کسب بازده بیشتر نسبت به سال 95 شد. این مهم و دیگر اتفاقات پیش‌رو و تاثیرگذار بر روند فعلی و آتی بازار سرمایه باعث شد سرمایه‌گذاران نگاهی خوشبینانه به روند آتی صنایع مختلف بورسی بیندازند. همین دیدگاه باعث افزایش حجم و ارزش معاملات در بازار سرمایه و افزایش قیمت سهام ـ با توجه به چشم‌انداز مثبتی که برای صنایع مختلف بورسی متصور است ـ شده است.

سال 96 از سوی معظم انقلاب بر پایه‌های زیربنایی اقتصادی نامگذاری شد و می‌توان تولید و اشتغال ـ شاه کلیدهای نامگذاری امسال ـ را در روند اقتصاد ملی و بازار سرمایه به عنوان نمایی کلی از اقتصاد ملی مشاهده کرد. دیدگاه سرمایه‌گذاران نسبت به گذشته تغییرات چشمگیری پیدا کرده و آنها با دید حرفه‌ای‌تری نسبت به گذشته، در سهام شرکت‌های بورسی سرمایه‌گذاری می‌کنند و به دنبال کسب بازده بیشتر نسبت به سایر بازارهای موازی بورس اوراق بهادار هستند.

کانون توجه سرمایه‌گذاری، از تعصبات بی‌مورد درخصوص صنایع مختلف به دیدگاه واقع‌بینانه و پذیرش تحول در صنایع نوپا و توجه بیشتر به تکنولوژی‌هایی که با کمترین انرژی مصرفی بیشترین بازده و سود را نصیب صاحبان صنایع و سرمایه‌گذاران خواهد کرد تغییر پیدا کرده است، که این اتفاق گویای پذیرش تغییرات تکنولوژی توسط غالب
سهامداران است.

توجه به دانش‌بنیان‌ها

چشم‌انداز آتی و ترسیم مبانی کلی آن در کل کاری پیچیده و مشکل است، ولی تا حدودی می‌توان کلیاتی را متصور شد که با انحراف جزئی، می‌شود به آن دست یافت . ازجمله آنها تغییراتی است که در ذائقه سرمایه‌گذاری در سال‌های اخیر شکل گرفته. به عنوان مثال توجه به شرکت‌های تولیدی دانش‌بنیان که با کمترین استهلاک بدنی نیروی کار خود، بالاترین بهره‌وری و سود را برای صاحبان صنایع و سرمایه‌گذاران کسب می‌کنند که ازجمله آنها شرکت‌های خدماتی در زمینه تولید تکنولوژی‌های جدید کامپیوتر محور است.

افزایش در قیمت نفت جهانی با توجه به توافقات اولیه و ادامه داری که بین اعضای اوپک صورت گرفته، باعث تعدیل در پیش‌بینی‌های اولیه شرکت‌های پتروپالایشی و فعال در زمینه مشتقات نفتی شد که با در نظر گرفتن روند فعلی، شاهد افزایش سودآوری صنایع فعال در این زمینه خواهیم بود که این اتفاق با تعدیل در پیش‌بینی‌های سال 96 خود را به روشنی در کانون توجه سرمایه‌گذاران قرارداد‌.

همچنین برنامه‌های آتی دولت در زمینه بها دادن به حوزه حمل و نقل ریلی و گسترش فعالیت در این حوزه و سایر حوزه‌های حمل و نقل باعث جلب توجه سرمایه‌گذاران در سال جاری خواهد شد که تغییر از دیدگاه‌های سنتی به گسترش شبکه ریلی کشور می‌تواند به عنوان محرک سایر صنایع وابسته به این حوزه باشد.

سابقه رکود مسکن

در حوزه مسکن و انبوه‌سازی که چند سالی است در رکود است با توجه به تمام تلاش‌هایی که برای رونق گرفتن این بخش صورت پذیرفته باید قبول کرد که حجم گردش مالی در این بخش به میزان رشد جمعیت و سایر اتفاقات جمعیتی بستگی دارد که در شرایط فعلی حفظ شرایط موجود به عنوان شرایط مطلوب می‌تواند مورد توافق جامعه و فعالان این بخش باشد چراکه قدرت خرید جامعه توان انجام مبادلات در این بخش را با مشکل مواجه کرده است. لذا این بخش با توجه به سطح درآمد سرانه جامعه و عدم‌تعدیل قیمت‌ها همچنان در شرایط فعلی با سرعت بخشی به گردش مالی می‌تواند در سال جاری عرض اندام کند.

گروه فلزات اساسی و کانی‌های فلزی که وابستگی مستقیمی به قیمت‌های جهانی دارند و روند تغییرات قیمتی این گروه تابعی از تغییرات قیمت‌های جهانی است، در سال 95 توانستند بازده خوبی نصیب سرمایه‌گذاران کنند. ادامه این روند وابستگی کاملی به تثبیت یا افزایش قیمت‌های جهانی دارد و با توجه به رشدهای خوبی که سال قبل اتفاق افتاد و سود که توسط این شرکت‌ها به دست آمد، نقدینگی خوبی در بازار سرمایه جذب شد.

سخن آخر

تغییرات فناوری باعث شکل‌گیری دوره‌های رونق و رکود زودگذری در صنایع مختلف بورسی و غیربورسی خواهد شد و سرمایه‌گذار موفق کسی است که این تغییرات را جدی گرفته و با توجه به ترسیم چشم‌انداز تغییرات به کسب بازده بیشتر نسبت به کسانی که به این تغییرات بهایی نمی‌دهند اقدام کند و با تحلیل تخصصی به ارزیابی سرقفلی شرکت‌ها با توجه به تغییرات پیش روی توجه کند که این اقدام باعث کشف صنایع پربازده نسبت به صنایع کم‌بازده یا رکودی خواهد شد و با شناسایی بموقع آن می‌توان در زمان مناسبی تصمیم به سرمایه‌گذاری یا خروج از صنایع دارای ریسک زیاد گرفت.

دکتر کیوان شیخی

رئیس اداره آمار و اطلاعات شرکت بورس