درد پشت زانو و راهکارهای فیزیوتراپی

التهاب و تورم بالشتک زیر تاندون‌های پشت زانو که کیست بیکر نام دارد، عامل مهم دیگر درد پشت زانو است. این بالشتک پر از مایع که وظیفه جلوگیری از اصطکاک تاندون با استخوان را به‌عهده دارد، در ایستادن طولانی‌مدت می‌تواند متورم و دردناک شود‌. علاوه بر درد و تورم در ناحیه پشت زانو، خشکی و مشکل در خم کردن و راه رفتن از علائم بروز کیست بیکر است. مینیسک‌ها هم هلال‌های غضروفی هستند که سطوح مفصلی را پوشانده‌اند و پارگی آنها خصوصا در قسمت‌های پشتی، سبب درد پشت زانو، تورم، ناتوانی در صاف کردن زانو، بی‌ثباتی و محدودیت حرکتی در مفصل می‌شود. آسیب مینیسک‌های زانو معمولا به دنبال پیچ خوردن زانو و صدمات مکرر و تدریجی رخ می‌دهد .

هریک از اختلالات مفصلی فوق در مفصل زانو بروز یابد، ضمن ماساژ یخ و استفاده از زانوبند مناسب، مراجعه به فیزیوتراپیست و درمان فیزیوتراپی از اولین اقدامات درمانی محسوب می‌شود. از آنجا که در ناحیه پشت زانو شبکه غنی مویرگی وجود دارد، باید مراقب بود از یخ در این ناحیه به مدت طولانی استفاده نشود و زانوبندهای تهیه شده این قسمت را تحت فشار قرار ندهند تا جریان خون در این شبکه مویرگی دچار اختلال نشود. فیزیوتراپیست در مواجهه با این بیماران که مشکل درد پشت زانو دارند، دامنه حرکتی مفصل را ارزیابی می‌کند و تمرین‌های مربوط را به او آموزش می‌دهد‌. بسیاری از این افراد از روی عادت هنگام ایستادن یا راه رفتن زانوی خود را قفل می‌کنند و به حالت عقب رفته نگه می‌دارند‌. در فیزیوتراپی به بیمار آموزش داده می‌شود چگونه بایستد و راه برود تا به ساختار پشت زانو آسیبی وارد نشود‌. ایستادن در حالی که زانو کمی در حالت خم قرار گرفته و در صورت ناتوانی بیمار در کنترل وضعیت زانو،‌ تجویز زانوبندهایی که مانع عقب رفتن بیش از حد مفصل شوند، از راهکارهای مؤثر در درمان این افراد است‌. استفاده از کفش‌هایی با پاشنه سه تا چهار سانتی‌متر می‌تواند وزن بدن را از ناحیه پشت به جلوی زانو انتقال دهد و مانع فشار بیشتر روی ساختارهای پشتی زانو شود‌. این افزایش ارتفاع پاشنه را می‌توان با قرار دادن پد پاشنه داخل کفش برای بیمار ایجاد کرد‌. درصورتی که عامل درد، التهاب مفصلی ناشی از آرتروز یا روماتیسم مفصلی یا پارگی مینیسک باشد، این راهکار مورد استفاده قرار نمی‌گیرد‌. تمرین‌های ایزومتریک عضلات چهارسر و پشت ران و کشش هر دو گروه عضلات بعلاوه عضله بلند کناره خارجی ران از روش‌های درمان درد پشت زانو است . فیزیوتراپیست، ابزار کارآمد دیگری هم دارد که با کمک آن می‌تواند عضلات زانو را فعال و ثبات بیشتری برای زانو ایجاد کند‌. این ابزار چسب‌های نواری است و این روش درمان نوارپیچی یا تیپینگ نام دارد.

دکتر پرهام پارسانژاد

فیزیوتراپیست