ترمز رشد قیمت دلار کشیده شود

دولت‌ها از 27 سال پیش سیستم دلار ارزان را پیش گرفتند و همه نیاز کشور را از بخش واردات تأمین کردند که همین مساله موجب شد تا تولید داخل، تضعیف و کارخانه‌ها با حداقل ظرفیت به کار خود ادامه دهند.

شاید یکی از دلایل مهم این موضوع، وابستگی زیاد به نفت است و تا زمانی که صادرات نفت، دلار وارد کشور کند به فکر صادرات محصولات غیرنفتی نخواهیم بود. این سیاست‌ها قطعا به نفع تولید کشور نیست و باید در این زمینه بازنگری‌های اساسی اتفاق بیفتد.

اگر دولت برای تشویق صادرات غیرنفتی، دلارهای صادرکنندگان را با قیمت بالاتر دریافت کند، شرایط رشد اقتصادی فراهم خواهد شد. اکنون دقیقا برعکس است و تجار برای به دست آوردن درآمد ارزی باید واردات انجام دهند، اما با تشویق بخش صادراتی و دخیل کردن بانک مرکزی می‌توان به این بخش کمک کرد.

اگر سیاست دولت، ارز تک نرخی است به‌نظر می‌رسد یارانه به بخش تولید را افزایش دهد. اگر بخش تولیدی کشور فعال نباشد و همه نیازها از کشورهای خارجی تأمین شود قطعا از نظر امنیت هم با مشکل روبه‌رو خواهیم شد.

افزایش قیمت دلار خود به تنهایی می‌تواند تا حدی بخش صادرات و تولید کشور را تقویت کند، اما این درآمد پایدار نخواهد بود و افزایش قیمت‌ها، تورم را به وجود می‌آورد. همچنین قیمت دلار می‌تواند متناسب با نرخ تورم افزایش داشته باشد و بر همین اساس نرخ یارانه تولید هم باید رشد کند تا تولید، ارزان شود و با کالاهای خارجی قابل رقابت باشد.

کشورهای توسعه‌یافته به تولیدکنندگان خود بخصوص تولیدکنندگان کالاهای اساسی آن‌قدر اهمیت می‌دهند که گویی یک مقام بلندپایه کشورند، اما رفتار ما با تولیدکنندگانمان خیلی خوب نیست و در برخی موارد تا حدی سخت می‌گیریم که تولیدکننده انگیزه خود را برای تولید از دست می‌دهد. اگر دولت نمی‌تواند چنین اقداماتی را برای بخش صادراتی کشور انجام دهد، بهتر است هرچه زودتر ترمز رشد قیمت دلار را بکشد تا تورم در کشور رخ ندهد که دوباره بیکاری و فقر گسترش داشته باشد.

دکتر ابراهیم رزاقی - اقتصاددان