بابک زنجانی در سینما چه کرد؟

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه شرق از خرید دوربین‌هایی می‌گفت که تحریم‌ها مانع وارداتشان شده بود؛ از سیستم‌های جدید صدابرداری و تدوین و از مجموعه‌ای به نام «سورینت‌فیلم که قرار بود منشأ خبرهایی تازه در سینمای ایران شود». لوگوی «سورینت» را می‌شود از دور دید؛ قبل از رسیدن به خیابان دولت، چهارراه اختیاریه، جنب «بانک انصار». معمار برای ساخت همه طبقات سنگ‌تمام گذاشته و مهم‌تر اینکه طراحی داخلی ساختمان با سلیقه‌ای عالی انجام شده است. دکور ساختمان یکدست سفید و تصویر اغلب بازیگران نام‌آشنای سینما روی درودیوار طبقه سوم آن چسبیده بود. آن‌سوتر از پوسترها، اتاق گریم، صدابرداری، کارگردانی و... اتاق مدیریت سورینت‌فیلم رؤیایی بود؛ از مبلمان گرفته تا کرکره‌ها همگی به رنگ سپید طراحی شده بودند. «بابک زنجانی» اینجا ٢٥ هزار میلیارد تومان هزینه کرد. در غیبتش، بازیگر «علی» سریال «آیینه عبرت» یا همان «محمود دینی» مدیریتش کرد. همو که از سال ٧٥ به‌بعد دیگر تصویرش در تلویزیون‌ها نیامد. مدتی مدیر شبکه «پرشین تی‌وی» بود و آشنایی‌اش با «زنجانی» درست پس از ورشکستگی آن شبکه تلویزیونی رقم خورد؛ شبکه‌ای که اگر همه‌چیز بر وفق مراد پیش می‌رفت، لابد زنجانی آن را خریداری می‌کرد و در کنار تمام مال و اموال و ثروتش، صاحب یک شبکه تلویزیونی هم می‌شد.

سینما و زنجانی

بابک زنجانی در مدت فعالیت اقتصادی‌اش، گریزی هم به سینما زد و سرمایه‌گذاری چندین پروژه سینمایی را برعهده داشت. نخستین‌بار نام بابک زنجانی به ‌عنوان سرمایه‌گذار در فیلم «هیچ‌کجا، هیچ‌کس» به کارگردانی ابراهیم شیبانی شنیده شد؛ فیلم‌سازی جوان که برای ساخت اولین فیلم بلندش توانست نظر مساعد زنجانی را جلب کند؛ فیلمی که حدود یک‌میلیارد و ٥٠٠‌میلیون تومان هزینه ساختش شد، اما با وجود حضور ستارگان سینما در آن، در اکران حضور موفقی نداشت و نتوانست آن‌طور که باید، دیده شود. ضررهای این فیلم سینمایی از انگیزه‌های زنجانی برای حضور در سینما کم نکرد. ظاهرا ماجرای سرمایه‌گذاری در سینمای ایران برای بابک زنجانی مهم‌تر شده بود. به فاصله کوتاهی از ساخت فیلم «هیچ‌کجا، هیچ‌کس»، دومین اثر سینمایی هومن سیدی، «سیزده»، با سرمایه‌گذاری او مقابل دوربین رفت. فعالیت‌های اقتصادی زنجانی باعث شد تا بسیاری درباره مشکلاتی که به‌واسطه او برای فیلم‌هایی که با سرمایه‌گذاری‌اش ساخته شده است، صحبت کنند. زمانی که فیلم «سیزده» راهی حضور در جشنواره فیلم فجر بود، همین حواشی باعث شد تا حضور فیلم در جشنواره با اماواگرهایی همراه باشد. سیدی نیز در گفت‌وگویی با مجله ٢٤، عاقبت همکاری با زنجانی را «آسیب» به فیلمش عنوان کرده و گفته بود: «یک‌بار به‌خاطر «سیزده» اعتماد کرده‌ام و با آسیبش مواجه شده‌ام. فکر می‌کردم بابک زنجانی فقط اسپری می‌سازد، اما بعدا فهمیدم نمی‌سازد! چرا باید به‌خاطر اینکه این آقا تحریم است، فیلم من از جشنواره برلین کنار گذاشته شود؟ من چرا به‌خاطرش آسیب بخورم؟ سعید سعدی (تهیه‌کننده) چرا باید آسیب بخورد؟ امیر جعفری چرا باید به دردسر بیفتد؟» باوجود مبلغی که صرف ساخت فیلم سینمایی «سیزده» شد، دومین سرمایه‌گذاری رسمی زنجانی در این پروژه نیز با شکست روبه‌رو شد. جنجالی‌ترین حضور زنجانی به ‌عنوان سرمایه‌گذار به فیلم سینمایی «نقش نگار» برمی‌گردد. علی عطشانی از میانه‌های ساخت فیلم نظر مساعد زنجانی را برای سرمایه‌گذاری فیلم جلب کرد و در آخرین روز فیلم‌برداری و در جشنی که به این منظور برگزار شد، از سرمایه‌گذاری زنجانی صحبت کرد و زنجانی در مراسمی که در رستوران وی‌آی‌پی برگزار شد، حضور پیدا کرد و برای نخستین‌بار با اصحاب رسانه درباره چگونگی حضورش در سینما و ایده‌هایی که برای ادامه فعالیتش در سینما داشت صحبت کرد. در حاشیه همین مراسم، زنجانی در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره فعالیت‌هایش در سینما گفت: «دوربین‌هایی را که به دلیل تحریم نمی‌توانستند وارد ایران شوند خریداری کردیم، در بخش صدابرداری و تدوین هم سیستم‌های جدیدی وارد کردیم. مجموعه‌ای به نام «سورینت‌فیلم» تشکیل و تمام امکاناتش در این محل مستقر شده است». او در گفت‌وگویی با خبرگزاری مهر در پاسخ به این پرسش که چرا با توجه به حاشیه‌هایی که برای کار اقتصادی‌اش پیش آمده، وارد سینما شده است؟ گفت: «من سرمایه‌گذار هستم و قرار نیست در فیلم بازی کنم تا برایم حاشیه به وجود آید؛ اما می‌دانم هیچ اتفاقی نمی‌افتد، چراکه مجموعه ما یکی از پاک‌ترین مجموعه‌هاست که در کشور فعالیت می‌کند. همه مجموعه‌های کشور در جریان کار ما هستند».

«نقش نگار» آخرین فیلمی بود که در غیاب زنجانی پس از مدت‌ها توقیف به اکران رسید. عطشانی پیش از اکران رسمی فیلمش در گفت‌وگو با «شرق» به همکاری با زنجانی اشاره کرده و گفته بود: «می‌دانید که چه دستگاه‌های سینمایی‌ای به کشور وارد کرد؟ به نظر من اینها یعنی دلسوزی. دلسوزی که شاخ و دم ندارد. با کارهایی که او در عرصه سینمایی انجام می‌داد، مطمئنم اولین کمپانی سینمایی به معنی واقعی می‌توانست در ایران به وجود بیاید. یقین دارم اگر بابک زنجانی یکی، دو سال می‌توانست با روش خودش در سینما جلو برود، قطعا کمک زیادی به سینما می‌کرد. با فاکتورگرفتن فیلم من، در همین سال‌های ٩١ و ٩٢ بابک زنجانی چقدر به سینمای ما کمک کرد؟ در چه فیلم‌هایی مستقیم و غیرمستقیم ورود کرد؟ زمانی که من مانده بودم و یک‌میلیاردونیم بدهی، درد مرا فهمید. بعد از جشنی که در آن بابک زنجانی را سرمایه‌گذار کارم معرفی کردم، بسیاری از سرمایه‌گذارانی که تا پیش از آن با آنها درباره فیلم صحبت کرده بودم و نپذیرفته بودند به پروژه کمک کنند، ابراز تمایل کردند که با من همکاری کنند ولی دیگر برای من همکاری با آنها ارزشی نداشت؛ فیلم ساخته شده بود و آن زمان که نیاز به کمکشان داشتم هیچ‌کدامشان نبودند». «نقش نگار» با چالش‌های بسیاری برای رسیدن به اکران روبه‌رو بود و به ‌عنوان بخشی از اموال زنجانی در لیست دارایی‌هایی او منظور شده بود. «نقش نگار» با وجود حواشی مختلف و حضور بازیگران مطرح نتوانست فروش درخور توجهی داشته باشد و سرمایه‌گذاری‌های زنجانی در این بخش با شکست روبه‌رو شد.

سورینت‌فیلم

«سورینت‌‌فیلم» شرکتی که زنجانی به گفته خودش به منظور کمک به سینما تجهیز شده بود، مدت‌ها پیش از دستگیری زنجانی فعالیت می‌کرد و ٢٥ هزار میلیارد تومان هزینه تجهیز این شرکت شده بود. سورینت‌فیلم، محل آمدورفت بسیاری از اهالی سینما بود و پس از دستگیری زنجانی محمد دینی، مدیریتش را عهده‌دار شد. دینی در گفت‌وگو با روزنامه «شرق» درباره چگونگی آشنایی‌اش با زنجانی و همکاری مشترکش با او گفته بود: «اشتراک ما کمک به فرهنگ کشور بود. در مدت‌زمانی که آقای‌ زنجانی تصمیم گرفت از پروژه‌های فرهنگی خصوصا در حیطه سینما حمایت کند، تعداد بسیار زیادی فیلم‌نامه از بهترین تهیه‌کنندگان و کارگردان‌های کشور به دستش رسید. تمام فیلم‌نامه‌ها را خودش می‌خواند و قرار بود در سال ١٠ فیلم سینمایی تولید کنیم و قطعا همه در جریان هستند که در این مدت سه‌ پروژه سینمایی ساخته شد، به ١٧ فیلم سینمایی برای ساخت کمک و تجهیزات فنی بالغ بر پنج ‌هزار میلیارد برای کمک به سینمای کشور در اختیار پروژه‌ها گذاشته شد». او در بخش دیگری از صحبت‌هایش اضافه کرده بود: «در این مدت نتوانستیم هیچ‌گونه پروژه مشترک سینمایی با هم انجام دهیم. اما ساخت سالی ١٠ فیلم جزء برنامه‌های آن شرکت بود. سرمایه‌گذاری‌های آقای ‌زنجانی در عرصه فرهنگ در چند سال گذشته بسیار گسترده بود. ٢٥ میلیارد در حوزه سخت‌افزاری سینما سرمایه‌گذاری شد، به ١٧ فیلم سینمایی برای ساخت تجهیزات داده شد، برای سه‌ فیلم توسط او در سینمای ایران سرمایه‌گذاری شد. اما متأسفانه طرحی از سوی من در حوزه فرهنگ انجام شده که به دلایلی نامعلوم جلوی آن گرفته شد؛ پروژه‌ای که چیزی حدود صد میلیارد برای آن هزینه شده و در حوزه فرهنگی کشور، انقلابی بزرگ محسوب می‌شود». پروژه‌ای که دینی به آن اشاره کرده، به نتیجه نرسید اما طبق صحبت‌های او در صورت راه‌اندازی این پروژه و سود حاصل از آن سالانه ١٠ فیلم سینمایی تولید و بالغ بر ٥٠ سینما ساخته می‌شد.

انحلال سورینت‌فیلم

زنجانی فقط در حیطه سینما ۲۵‌ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کرد که از این سرمایه‌گذاری بخش عمده‌اش صرف تجهیز امکانات سخت‌افزاری شد. او در سورینت‌فیلم که پس از دستگیری‌اش به «یاسین‌فیلم» تغییر نام داد، چند استودیوی درجه‌یک در زمینه‌های مختلف تولید، از تدوین گرفته تا صدابرداری، موسیقی، دوبلاژ و نریشن، تدوین و اصلاح رنگ و حتی استودیوی کروماکی راه‌اندازی کرد. شش دوربین الکسای درجه‌یک و شماری از ابزار تولید فیلم خرید. هم‌زمان با تأیید حکم اعدام بابک زنجانی، این سؤال به ذهن می‌رسد که سرنوشت تجهیزات تخصصی سینمایی ازجمله آن شش دوربین‌ الکسا چه می‌شود؟ آیا این تجهیزات مزایده‌ می‌شود؟ آخرین پیگیری «شرق» به نقل از یک منبع آگاه حاکی از آن است که درحال‌حاضر «سورینت‌فیلم» منحل و به وزارت نفت واگذار شده است.