سفرهای بی‌ثمر

رهبر معظم انقلاب فرمودند: «این رفت‌وآمدهایی که الان هست، هیچ معنای مثبتی تاکنون برای ما نداشته؛ حالا در آینده ممکن است داشته باشد ـ نمی‌دانم ـ اما تا الان این رفت‌وآمدهایی که وجود داشته، هیچ اثری [نداشته]. این را هم من باز به یکی دیگر از این آقایان روسایی که همین چندی پیش اینجا آمده بودند ـ آقای دکتر روحانی هم حضور داشتند ـ گفتم که باید روی زمین معلوم باشد؛ روی کاغذ فایده‌ای ندارد که بنشینید مذاکره کنید، تفاهم کنید سر یک چیزهایی که بعد هم تحقق پیدا نکند و مشروطش کنید به موافقت فلان جا، باید روی زمین معلوم باشد که چه اتفاقی دارد می‌افتد؛ چه کاری دارد انجام می‌گیرد؛ این تا حالا نشده. البته امیدواریم ان‌شاءالله با دنبال‌گیری‌ای که آقایان دارند می‌کنند این کار تحقق پیدا کند.

تجربه‌ ۳۷ ساله‌ جمهوری اسلامی نشان می‌دهد که ما باید خودمان را تقویت کنیم، قوی کنیم؛ از لحاظ فکری قوی کنیم، از لحاظ سیاسی قوی کنیم، از لحاظ اقتصادی قوی کنیم، از لحاظ فرهنگی قوی کنیم، از لحاظ علمی قوی کنیم. وقتی قوی شدیم، طبعاً عزت پیدا خواهیم کرد؛ امروز عزت یک ملّت در دنیا به اینها است».

فرمایشات مقام معظم رهبری را می‌توان بهانه‌ای قرار داد و به سراغ کارشناسان رفت و چندوچون مساله را بررسی کرد.

معاملات بر اساس واقعیت‌هاست نه آمارها

یحیی آل اسحاق، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران درباره نتیجه سفر هیات‌های تجاری غربی به خبرنگار ما گفت: زمانی که قرار است بین دو طرف قرارداد اقتصادی بسته شود، باید واقعیات مورد بررسی قرار گیرد. هیچ زمانی نمی‌توان براساس آمارها و رسانه‌ها تصمیم گرفت که قراردادی عقد شود.

وی افزود: ورود هیات‌های تجاری به ایران فقط برای ارزیابی و احترام بود و به‌این معنا بود که ما شما را برای همکاری قبول داریم و تفاهم نامه‌هایی هم امضا شد، اما حرف اصلی اینجاست که آنها باید سرمایه‌گذاری کنند.

آل‌اسحاق ادامه داد: تفاهم‌نامه‌هایی که در جریان سفر اخیر اروپاییان به تهران منعقد شده، هیچ بار حقوقی ندارد و تنها برای محض اطلاع دو طرف منعقد شده و آن چیزی که بار حقوقی دارد، موافقت‌نامه‌ است.

وزیر پیشین بازرگانی اظهار کرد: یکی از موضوعات مورد بحث و مهم برای عقد قرارداد تجاری بین دو کشور، نقل و انتقال پول است که از طریق سوئیفت باید انجام شود، اما هنوز بانک‌های اروپایی حاضر به همکاری با ایران از ترس جریمه‌های آمریکا نیستند و این موضوع همچنان با چالش همراه است.

وی گفت: بیمه‌ها موضوع دیگری است که باید مورد بررسی قرار گیرد. اگر بیمه‌های بین‌المللی حاضر به همکاری با ایران برای نقل و انتقالات نشوند، نمی‌توانیم شاهد قراردادهای با ظرفیت بالا باشیم.

رئیس سابق اتاق بازرگانی تهران افزود: ایران یک کشور با ظرفیت 80 میلیون نفری است و از آنجا که اقتصاد ایران از نیروی انسانی نخبه زیادی برخوردار است، همیشه مورد توجه بوده، اما از حداکثر ظرفیت کشور استفاده نمی‌شود.

آل‌اسحاق تصریح کرد: باید قبول کنیم بیشتر هیات‌های تجاری که وارد ایران شدند، تنها برای شناخت بازار ایران بود. به این دلیل که در 12 سال گذشته رابطه اقتصادی ایران به حداقل رسیده بود و آنها برای بررسی بازار ایران آمدند تا خودشان را به روز کنند و ما نباید از این موضوع خوشحال باشیم و بخواهیم همه چیز را به نفع خودمان تمام کنیم.

ورود هیات‌های تجاری خارجی، تبلیغات است

محمد خوش‌چهره، استاد دانشگاه تهران با اشاره به این‌که ورود هیات‌های تجاری به ایران با وجود پوشش رسانه‌ای گسترده، نتیجه‌ای نداشته است به جام‌جم گفت: ورود این هیات‌ها بیشتر تبلیغات سیاسی است که طرف‌های غربی آن را برای مردمی شدن خود در ایران مطرح می‌کردند و برخی افراد بازی‌خورده داخلی، آن را بزرگ کردند.

وی ادامه داد: بررسی ماهیت این برنامه نمایشی و عقبه آن نیاز به تحلیل و بررسی جامع دارد، در صورتی که مسائل هنوز حل نشده و ایران تنها پای میز مذاکره نشسته و تضادهای ایران با دنیای سلطه بویژه آمریکا پابرجاست.

خوش‌چهره با بیان این‌که بنده از ابتدا نسبت به ورود هیات‌های تجاری به ایران خوشبین نبودم، گفت: ایران در بازار 80 میلیونی خود، مزیت‌های فراوان، ظرفیت‌ها، قابلیت‌ها و جاذبه‌های زیادی برای سرمایه‌گذارهای داخلی و خارجی دارد، اما این‌که هیات‌ها به این صورت موج گونه و غیرمتعارف در ایران حضور یافتند از همان ابتدا معلوم بود که غیرواقعی است.

این اقتصاددان با اشاره به این‌که هیچکدام از هیات‌های تجاری وارد شده به ایران برای ما مثمر ثمر نبودند و این سفرها به نتیجه منجر نشده‌اند، درخصوص دلایل این تبلیغات سیاسی اظهارکرد: از همان ابتدا غیرواقعی بودن این نمایش معلوم بود. غرب این هیاهو را جهت تشویق افکار عمومی ایران، برای نتایج مذاکرات برجام راه انداخته بود تا بتواند از طریق این فشارها، راهی برای نفوذ در ایران داشته باشد.

وی تاکید کرد در بخش‌های مختلف تولیدات کالا و خدمت داخلی ما، قابلیت‌های مناسبی برای تولیدکنندگان داخلی و سرمایه‌گذاران خارجی وجود دارد، اما فضای سرمایه‌گذاری خارجی ایران به اما و اگرهای سیاسی بستگی دارد.

خوش‌چهره ادامه داد: سرمایه‌گذاران خارجی، اطلاعات لازم را از شرایط ایران دارند و اگر واقعا قصد سرمایه‌گذاری در ایران داشتند، باید برای عقد قرارداد می‌آمدند، نه برای ارزیابی.

اروپایی‌ها دنبال سهم‌خواهی از بازار ایران هستند

مجیدرضا حریری، نایب‌رئیس اتاق ایران و چین در گفت‌وگو با جام‌جم درباره نتایج سفر هیات‌های تجاری غربی به تهران اظهار کرد: برخلاف آنچه تصور می‌شود، حضور این هیات‌ها بر اساس وجود یک برنامه مدون و دقیق از سوی دست‌اندرکاران داخلی نبوده بلکه سفر غربی‌ها به منظور ارزیابی بازارهای داخلی و اعلام سهم‌خواهی و حضور اروپایی‌ها بوده است.

وی با بیان این‌که طرف‌ اصلی هیات‌های تجاری خارجی، دولت بوده و خیلی با بخش خصوصی ارتباطی نداشته‌اند، افزود: البته نوعی نگاه سیاسی و این‌که آنها احتمال می‌دادند روابط جدید با آمریکا به کوچک شدن کیک تجارت آنها منجر شود نیز در هجوم هیات‌های تجاری موثر بوده است.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی گفت: طرف‌های غربی دقیقا بهتر از ما شرایط اقتصادی ایران را می‌شناسند و با نگاهی به رتبه کسب و کار و رتبه مقابله با فساد و دیگر شاخص‌ها ترجیح می‌دهند بیشتر در حوزه‌های نفت، خودرو و صنایعی که به نوعی دولتی به شمار می‌رود، ورود پیدا کنند.