هر روز یک کیسه پلاستیک کمتر

زندگی بدون پلاستیک دیگر نه‌تنها یک رویا، بلکه حتی از جهاتی غیرممکن است. اما مساله اینجاست که پلاستیک ورای حد تصور می‌تواند دردسرساز هم باشد. سالانه میلیون‌ها میلیون تن پلاستیک بدون اعمال هیچ‌گونه پروسه بازیافت در اقصی نقاط جهان به عنوان زباله و با صرف هزینه‌های بسیار کلان راهی مراکز دفن بهداشتی می‌شود؛ در حالی که بخش قابل ملاحظه‌ای هم به‌راحتی در عرصه‌های طبیعی رها و وارد زنجیره غذایی موجودات زنده می‌شود.

بازیافت پلاستیک، ممکن یا غیرممکن؟

مهم‌ترین علت عدم امکان بازیافت اصولی پلاستیک‌ها، تنوع آنهاست. فراموش نکنید بازیافت مواد پلاستیکی برای بسته‌بندی مواد غذایی ممنوع است و از طرف دیگر، بسیاری از مواد پلاستیکی از نظر شیمیایی ناسازگارند. برخی نه‌تنها قابل سوختن نیستند بلکه حتی قابلیت بازیافت هم ندارند. برخی را می‌توان دوباره ذوب و به محصولات جدید تبدیل کرد؛ اما این قاعده شامل همه پلاستیک‌ها نمی‌شود. استفاده از مواد پلاستیکی در صنعت بسته‌بندی به جای کاغذ، مقوا یا کاربرد آن به جای شیشه و چوب به منظور صرف هزینه کمتر یکی از دلایل ازدیاد این محصول است. امروزه بسیاری از بسته‌بندی‌های مواد غذایی پلاستیکی هستند و بخش عمده مشکل نیز همین جاست. فرضا یک کارخانه تولید شکلات هر عدد تی‌تاپ را در یک بسته‌ پلاستیکی مجزا و در نهایت هم هر شش تا ۱۲ عدد را در یک کاور جداگانه بسته‌بندی می‌کند و به مشتری تحویل می‌دهد. اغلب مشتریان هم عادت دارند به محض باز کردن پوشش دور ماده غذایی، باقی آن را در یک کیسه فریزر تازه قرار دهند و سیکل معیوب دقیقاً از همین جا آغاز می‌شود؛ تکرار در مصرف هرچه بیشتر پلاستیک.

آیا ارزش دارد؟

کیسه‌های پلاستیکی یکی از آسان‌ترین شیوه‌های حمل و نقل مواد خریداری شده و به‌خصوص بهترین شیوه نگهداری مواد غذایی هستند؛ اما سوال این است آیا ارزش دارد ما از متهم اصلی پرونده مرگ میلیون‌ها موجود زنده اعم از میکروسکوپی و بزرگ‌جثه، عامل اصلی آلودگی خاک و آب، هزینه‌برترین پسماند شهری و مهم‌تر از آن یکی از مهم‌ترین منابع آلاینده زنجیره غذایی که می‌تواند حتی برای سلامت خود ما نیز مضر باشد، بیشتر و بیشتر استفاده کنیم؟ همه ما اعم از مرد، زن یا کودک سالانه بیشتر از صد کیسه پلاستیکی مصرف می‌کنیم. این رقم شاید چندان زیاد به نظر نرسد، اما در نظر داشته باشید به معنای مصرف سالانه بیش از سه تریلیون (۳۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) کیسه پلاستیکی است؛ در حالی که تنها کمتر از یک درصد این میزان بازیافت می‌شود. تجزیه بیولوژیکی پلاستیک مستلزم گذر بیش از ۴۰۰ سال است؛ بنابراین شاید وقت آن رسیده که هرکدام از ما حداقل روزی یک کیسه پلاستیکی کمتر مصرف کنیم.

فرناز حیدری