خوابگاه‌های دانشجویی غیردولتی زیر ذره‌بین

عبور از سردر دانشگاه‌های مختلف کشور، گرچه رویای خیلی از آنهاست، اما برای جماعتی که در جایی غیر از شهر و دیار خودشان برای ادامه تحصیل پذیرفته شده‌اند، مساوی است با گذراندن یک عمر تقریبا چهار ساله زیر سقف خوابگاه.

این وسط بجز برخی دانشگاه‌های دولتی که در موقع انتخاب رشته اعلام کرده‌اند به متقاضیان خوابگاه می‌دهند، تعداد زیادی از دانشجوها هم راهی خوابگاه‌های غیردولتی می‌شوند؛ خوابگاه‌هایی که با پذیرش جمعیت زیادی از دانشجوهای کشور از 14 سال پیش تا امروز بار عظیمی از سروسامان دادن به معضل کمبود خوابگاه‌ها و اسکان دانشجویان را در دوران تحصیلشان به دوش کشیده‌اند.

با این که حرف و حدیث‌ها درباره کیفیت ارائه خدمات در این خوابگاه‌ها و تخلف‌های صورت گرفته در آنها زیاد است، اما به نظر می‌رسد همزمان با آغاز سال تحصیلی جدید در دانشگاه‌ها مسئولان صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم برای این خوابگاه‌ها خواب جدیدی دیده‌اند؛ خوابی که قرار است پایانی باشد بر نگرانی خانواده‌هایی که فرزندانشان را راهی دیارغربت می‌کنند.

به این ترتیب دانشجویان امسال می‌توانند، از طریق اینترنت و با ورود به سامانه ویژه‌ای که صندوق رفاه و تعاونی خوابگاه داران غیردولتی تا اواسط هفته رونمایی می‌کنند، خوابگاه مورد نظرشان را شناسایی کرده و مراحل ثبت نام را از طریق اینترنت و از خانه انجام بدهند.

اسامی خوابگاه‌های مجوزدار در یک فهرست رسمی

رئیس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم با اعلام این خبر به جام‌جم می‌گوید: به منظور ساماندهی وضعیت خوابگاه‌های غیردولتی تصمیم گرفتیم سامانه‌ای را راه‌اندازی کنیم که اسامی تمام خوابگاه‌های غیردولتی مجوزدار یعنی خوابگاه‌هایی که زیرنظر صندوق رفاه فعالیت می‌کنند، در این سامانه وجود داشته باشد.

به گفته ذوالفقار یزدان مهر، مراحل راه‌اندازی این سامانه که با نام نرم‌افزار خوابگاه‌های غیردولتی شناخته می‌شود، در مراحل پایانی قرار دارد و در چند روز آینده آپلود می‌شود: این نرم‌افزار در سایت صندوق رفاه یعنی www.swf.ir بارگذاری می‌شود و در آن اسامی تمامی خوابگاه‌های غیردولتی در سراسر کشور که مجوز دارند و زیرنظر صندوق رفاه فعالیت می‌کنند، نوشته شده است. دانشجو‌ها می‌توانند با مراجعه به این سامانه و با وارد کردن اسم دانشگاه و موقعیت جغرافیایی مکانی که قبول شده‌اند، فهرستی از اسامی خوابگاه‌های غیردولتی مجاز را مشاهده کنند.

بجز اسامی، امکانات هرخوابگاه هم در این سامانه ذکر شده، حتی تصاویر اتاق‌ها، فضاهای عمومی و آموزشی و ... آنها هم در سامانه موجود است. به این ترتیب دانشجویان امسال می‌توانند مستقیما از محل زندگی‌شان، رزرو خوابگاه انجام بدهند. رئیس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم در ادامه می‌گوید: امیدواریم کار دانشجوها امسال برای انتخاب خوابگاه راحت‌تر از گذشته باشد.

سختگیری‌های جدید با ابلاغیه جدید

خودگردان یا خصوصی؛ خوابگاه‌های غیردولتی را با هر نامی که بخوانید فرقی نمی‌کند، اگر مجاز باشند باید اسمشان در سامانه‌ای که رئیس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم نام می‌برد، ثبت شده باشد، دقیقا به همین دلیل است که ذوالفقار یزدان مهر می‌گوید: با توجه به فعالیت خوابگاه‌های بی مجوز در سطح شهرها، تاکید ما بر این است که دانشجوها فقط از خوابگاه‌های مجوز دار استفاده کنند تا دست ما برای رسیدگی به تخلفات آنها و بحث نظارت و کنترل خوابگاه‌ها بازتر باشد. مخصوصا با توجه به دستورالعمل جدید وزارت علوم که در آن به موضوع نظارت بر فعالیت خوابگاه‌های غیردولتی توجه بیشتری صورت گرفته است.

دستورالعملی که یزدان مهر از آن نام می‌برد، یک نام بیشتر ندارد: «دستورالعمل اجرایی تاسیس و اداره خوابگاه های دانشجویی غیردولتی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» این عنوان ابلاغیه جدید صندوق رفاه است که یک ماه بیشتر از عمرش نمی‌گذرد و به تمام مراکز آموزش عالی کشور ابلاغ شده است.

شورای نظارت در 11 استان

رئیس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم در ادامه می‌گوید: دستورالعمل تاسیس، اداره و نظارت خوابگاه‌های غیردولتی به تمامی دانشگاه‌ها ابلاغ شده است، بر این اساس شورای نظارت و کنترل، متشکل از معاونین دانشجویی، مدیران حراست دانشگاه‌های دولتی و روسای مراکز غیرانتفاعی در هر شهرستان تشکیل می‌شود که تاکنون این شورا در 11 استان کشور تشکیل شده و بقیه استان‌ها هم تا اول مهر موظف به تشکیل و معرفی شورای نظارتشان هستند.

به این ترتیب از سال تحصیلی جدید همه خوابگاه‌های خودگردان و غیردولتی موظف به اخذ مجوز از شورای نظارت بر عملکرد خوابگاه‌ها در هر شهرستان هستند. هدف از این کار هم ساماندهی خوابگاه‌های غیردولتی، جلوگیری از برخی آسیب‌ها و معضلات در خوابگاه‌ها و تامین آسودگی خاطر خانواده‌های دانشجویان است.

یزدان‌مهر در ادامه می‌گوید: نظارت بر خوابگاه‌ها با وجود ابلاغیه جدید همچنان به عهده صندوق رفاه است؛ چون صندوق در شورای نظارت، هم برای بحث صدور مجوز و هم بحث کنترل و نظارت نماینده دارد.

خوابگاه‌های غیردولتی زیر ذره‌بین

دستورالعمل جدید شامل همه دانشگاه‌های دولتی، آزاد، پیام نور، علمی ـ کاربردی، غیرانتفاعی و وابسته به دستگاه‌های اجرایی است و براساس آن دانشجویانی که امکان اسکان آنها در خوابگاه‌های ملکی دولتی یا بقیه دانشگاه‌ها فراهم نمی‌شود، باید برای سکونت در خوابگاه‌های مجوزدار و شناسنامه‌دار اقدام کنند.

رئیس هیات‌مدیره خوابگاه‌داران غیردولتی با اشاره به این موضوع به جام‌جم می‌گوید: تاکید داریم اماکن هم با ما همکاری بیشتری داشته باشد تا خوابگاه‌هایی که مجوز ندارند تحت فشاربیشتری قرار بگیرند و برای گرفتن مجوز اقدام کنند. با این حال به نظر می‌رسد با تشکیل شورای نظارت در هر شهرستان، بحث کنترل و نظارت بر تخلفات مختلف این خوابگاه‌ها متولی پیدا کرده است.

علیرضا شوکتی دراین باره می‌گوید: اگر بحث تخلف خوابگاهی گزارش شود، در مرحله اول کتبا به این خوابگاه ابلاغ می‌شود که به موضوع رسیدگی کند و در مرحله بعدی حتی ممکن است مجوز این خوابگاه لغو شود.

تخلفات مختلف خوابگاه‌های غیردولتی در عمر چندساله‌شان، بیشتر حول و حوش موضوع افزایش شهریه می‌چرخد؛‌ موضوعی که یکی از دغدغه‌های اصلی خانواده‌ها هنگام انتخاب خوابگاه است.

شوکتی با اشاره به این موضوع می‌گوید: وقتی از خوابگاهی شکایت می‌شود، ما موضوع را بررسی می‌کنیم، اگر شکایت واقعیت داشته باشد، حتما با رعایت ضوابط قانونی وارد عمل می‌شویم. بیشتر شکایت‌ها از خوابگاه‌های غیردولتی درباره افزایش بیش از اندازه شهریه‌هاست. یعنی مسئولان خوابگاه‌ها مبلغی را بیش از اندازه‌ای که تعاونی خوابگاه‌داران غیردولتی اعلام کرده اضافه می‌کنند، در حالی که ما همیشه براساس نرخ تورم این افزایش را در نظر می‌گیریم و خوابگاه‌ها مجاز نیستند که بیش از آن، اضافه شهریه داشته باشند.

مفادی که رعایت نمی‌شود

دومین تخلف عمده خوابگاه‌های غیردولتی، رعایت نکردن مفاد قراردادی است که بین خوابگاه‌دار و دانشجو بسته می‌شود.

شوکتی با اشاره به این موضوع می‌گوید: در ابتدای سال تحصیلی قراردادی بین خوابگاه‌دار و دانشجو بسته می‌شود که تمام مفاد آن باید توسط دو طرف رعایت شود، اما در بسیاری از گزارش‌ها می‌بینیم که برای مثال به امکانات رفاهی و فضای آموزشی در خوابگاهی توجه نشده، یا این که برعکس دانشجو خلافی انجام داده ما در این موارد اخطار می‌دهیم که قوانین را رعایت کنند و اگر تخلف ادامه داشته باشد مجوز را باطل می‌کنیم البته تا به حال مجوزی باطل نشده است.بر این اساس دانشجوهای ساکن خوابگاه‌های غیردولتی می‌توانند در صورت مشاهده هر تخلفی از سوی خوابگاهی که در آن اسکان داده شده اند با شماره تلفن ۸۸۹۲۳۸۱۲ تماس بگیرند.

این شماره تلفن به صورت شبانه‌روزی آماده پاسخگویی و رسیدگی به شکایات دانشجویان است.

دانشجو‌ها پشت درهای بسته خوابگاه

رئیس هیات مدیره خوابگاه‌داران غیردولتی با اشاره به یکی از پرحاشیه‌ترین شکایات دانشجوها از خوابگاه‌ها می‌گوید: یکی دیگر از شکایاتی که دانشجو‌ها در سال گذشته داشتند و در چند مورد هم رسانه‌ای شد، بحث راه ندادن دانشجو بعد از ساعت مقرر بسته شدن در خوابگاه‌ها، به خوابگاه است. در آیین‌نامه داخلی خوابگاه‌های غیردولتی، نوشته شده که برای مثال خوابگاه سر ساعت 11 بسته می‌شود. این قانون می‌تواند در تمام طول سال رعایت شود، اما یک بار در این یک سال پیش می‌آید که دانشجویی از شهرستان برگشته و به دلایل مختلف بعد از این ساعت به خوابگاه رسیده، طبق قانون نباید در به رویش باز شود، اما ما می‌گوییم خوابگاه زندان نیست و این قانون حتمی نیست، بهتر است که تعاملی بین خوابگاه دار و دانشجو وجود داشته باشد. در سال گذشته هم مواردی داشتیم که از طریق شماره تلفن ۸۸۹۲۳۸۱۲ در همان ساعات پایانی شب از این اتفاق‌ها مطلع شدیم و هماهنگ کردیم و در خوابگاه باز شد.

مینا مولایی - جامعه