برقراری عدالت‌درمانی با بهره‌گیری از فناوری

ساخت وسایل و ابزارهای مورد نیاز برای صنعت و خلق ابزارهای رباتیک و مکاترونیک جدید که نشانه‌ای از بلوغ فکری جامعه مهندسی و حرکت به سمت کارآفرینی است در سال‌های اخیر بیشتر نمود پیدا کرده است؛ عواملی که در توسعه پایدار یک کشور و حرکت به سمت اقتصاد بدون نفت بسیار مهم است.

از آخرین نمونه‌های موفق در این بخش می‌شود به ربات جراح سینا اشاره کرد؛ رباتی که با تلاش پژوهشگران برای انجام عمل‌های جراحی لاپاروسکوپی ساخته شده است. این ابزار از جمله ابزارهایی است که نه به عنوان یک ساخته تبلیغاتی، که به عنوان وسیله‌ای مورد نیاز برای گسترش عدالت درمانی در دنیا مطرح است. امروزه از این گونه ربات‌ها که در عملیات درمانی از راه دور و به صورت «زمان حقیقی» مورد استفاده قرار می‌گیرند در کشورهای پیشرفته دنیا برای درمان بیماران در مناطق دورافتاده‌ای استفاده می‌شود که حضور پزشکان متخصص مقدور نیست؛ اتفاقی که امید است بعد از رونمایی از ربات جراح سینا در سال‌های آتی و با کسب مجوزهای لازم علمی و بهداشتی و با حمایت مسئولان میسر گردد.

در این میان نقش موثر پارک‌های علم و فناوری در حمایت از نخبگان، ایجاد فضای کاری ارزانقیمت و حمایت‌های حقوقی و تجاری‌سازی و... بسیار مهم است؛ اتفاقی که دومین دوره نمایشگاه فناوری و نوآوری inotex2015 که به مدیریت پارک علم و فناوری پردیس برگزار شد، نمایش‌دهنده آن بود. در این میان ساخت ابزارهای رباتیک و مکاترونیک، وسایل مرتبط با اتوماسیون و پرینترهای سه‌بعدی بسیار مشهود و نشان‌دهنده بلوغ و توانمندی فنی مهندسان ایرانی است، اما نکته قابل تامل این است که امروزه در برخی از مناطق ایران ابزارهای اولیه پزشکی در حد کافی موجود نیست. در بازار ایران خبر زیادی از تولیدات بومی دستگاه‌های انجام آزمایش‌های تشخیصی نیست. این در حالی است که شاید تولید ملی این ابزار و سرمایه‌گذاری در این بخش ضمن گسترش بیشتر عدالت درمانی در سراسر کشور بازار مناسبی را نیز برای ایران در منطقه فراهم کند.

دستاوردهای جدید کشورمان در ساخت تجهیزات درمانی رباتیک و پرینترهای سه‌بعدی و... نمایانگر این است که توانمندی تولید بسیاری از محصولات درمانی اولیه و ابزارهای آزمایشگاهی در ایران وجود دارد. اگر این ابزارها زیر نظر استادان با تجربه و در قالب ستادهای مشترک بین وزارت بهداشت و وزارت علوم این مهم پیگیری شود می‌توان جایگاه درمانی کشور را بالا برد و بازارهای تجاری بسیاری را نیز با ابزارهایی که از یک ربات جراح با مجموعه‌ای از فناوری‌های مختلف به مراتب ساده‌تر هستند به دست آورد.

امروزه کارآفرینی و فعالیت در پارک‌های علم و فناوری با داشتن ایده‌های خاص و نوین در پیوند است، اما در بخش بهداشت و درمان بازارهای هدف اولیه و مهم‌تری نیز موجود است که در آنها به تلاش و تولید و حمایت برای گسترش عدالت‌درمانی نیاز است تا برای یک آزمایش تشخیص طبی ساده، هموطنی از جنوب تا مرکز و شمال ایران رنج سفر را در کنار هزینه‌های بالا و رنج بیماری تحمل نکند.

آریا صبوری / روزنامه‌نگار و پژوهشگر رباتیک و مکاترونیک