شکست ائتلاف آمریکایی در برابر داعش

تروریست‌های داعش بتازگی کنترل شهر الرمادی، پایتخت بزرگ‌ترین استان عراق یعنی الانبار را در دست گرفتند. این بزرگ‌ترین پیروزی برای آنها از زمان آغاز حملات اصلی در عراق در تابستان گذشته بوده است. همچنین این گروه تروریستی شهر «پالمیرا» در سوریه را به تصرف خود در آورد و کنترل شهر السخنه و همچنین دو میدان گازی دیگر در شمال شرق این شهر باستانی را در دست گرفت. پیشروی‌های داعش حتی فراتر از قلمرو این گروه در سوریه و عراق رفته و هر روز بر شمار حامیان این گروه افزوده می‌شود.

سقوط الرمادی که تنها یک ماه پس از بازپس‌گیری کنترل شهر تکریت از تروریست‌ها انجام شد، ضربه‌ای مهلک را به دولت عراق زد. پالمیرا در استان حمص سوریه نیز به نماد اصلی خرابی‌های جهان تبدیل شده است. شهری که روزگاری یکی از بدنام‌ترین زندان ها در سوریه بود. چندین میدان گازی از جمله دو میدان گازی در 40 کیلومتری شهر پالمیرا و حوزه الارک در 25 کیلومتری این شهر در استان حمص قرار گرفته است که داعش اخیرا آن را به تصرف خود درآورد.

گروه تروریستی داعش ثابت کرده مهارت و علاقه خاصی به تصرف میدان‌های گازی و نفتی در سوریه و عراق دارد.

جسیکا لوئیس از موسسه مطالعات «جنگ» می‌گوید دو حمله اخیر داعش در ارتباط با یکدیگر بودند. داعش با این اقدام تلاش کرد تا قلمروی قدرت خود را در شرق سوریه و غرب عراق گسترش دهد.

نیویورک تایمز نیز در این باره می‌نویسد داعش با استفاده از خشونت و ایجاد رعب و وحشت در میان مردم به اهداف سیاسی خود دست یافته است.

ائتلاف ضد داعش

ائتلاف به اصطلاح ضد داعش به رهبری آمریکا حملات هوایی خود را سال گذشته در عراق و سوریه علیه این گروه آغاز کرد.

این حملات تجهیزات نظامی، میادین نفتی، پالایشگاه‌ها و حتی نیروهای بسیج مردمی را که در حال نبرد علیه این گروه تروریستی هستند، تاکنون هدف قرار داده است. این به اصطلاح ائتلاف همچنین می‌گوید به پیشرفت‌های قابل توجهی در عراق دست یافته که از جمله آن جلوگیری از پیشروی داعش در شهر اربیل- منطقه‌ای کردنشین- در شمال عراق است.

این مجموعه همچنین می‌گوید حملات داعش را به شهر کردنشین کوبانی در سوریه در مرز با ترکیه دفع کرده و به نیروهای دولتی عراق در بازپس‌گیری تکریت نیز کمک کرده است. با این حال گروه داعش توانسته است همچنان به پیشروی‌های خود ادامه دهد.

در همین رابطه پایگاه اینترنتی «نیوامریکا مدیا» در گزارشی می‌نویسد آمریکا در جنگ علیه داعش در الرمادی شکست خورده است و حتی باراک اوباما به این ناکامی اذعان کرده است.

البته نگاهی گذرا به نقشه جغرافیایی نظامی به خصوص در استان الانبار نشان می‌دهد که پیشرفت‌های پی‌درپی داعش در این استان چیزی بیش از یک شکست بوده و افزایش خشونت‌های این گروه در الرمادی و حتی در روزهای پس از آن در پالمیرا نشان از ناکامی آمریکا در جنگ علیه تروریسم است.

مکس آبراهمز، پروفسور علوم سیاسی از دانشگاه «نورث ایسترن» در بوستون ماساچوست نیز در این باره می‌گوید: این یک حقیقت بدیهی است که موفقیت علیه داعش نیازمند وجود چکمه‌هایی روی زمین است. این به آن معناست که نیروهای ائتلاف در مناطقی به پیروزی علیه داعش دست یافتند که حملاتشان توام با پشتیبانی نیروهای زمینی بود. نیروهای ائتلاف در کوبانی و تکریت با نیروهای کرد همکاری کرده‌اند. این در حالی است که برای مثال در شهر پالمیرا نیروهای بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه حضور دارند. واشنگتن که مخالف استقرار نیروهای زمینی برای نبرد با داعش است، می‌گوید حملات این کشور در سوریه با هماهنگی نیروهای اسد انجام نخواهد شد.

آیهام کمل، مدیر بخش خاورمیانه و آفریقای شمالی در گروه اوراسیا نیز بر این باور است که شهر الرمادی تنها بخشی از مرکز سنی‌نشین عراق بوده که در آن جامعه اهل تسنن کاملا مخالف حضور داعش در این شهر نیستند و بنابراین سعی نکرده‌اند حملات آنها را دفع کنند.

این کارشناس مسائل سیاسی می‌افزاید: اهل تسنن شهر الرمادی لزوما داعش را تائید نمی‌کنند، اما در عین حال اقدام درخوری را هم برای نابودی این گروه انجام نمی‌دهند.

پیشروی‌های اخیر داعش با ادعاهای آمریکا که می‌گوید داعش پس از شکست در تکریت و تلاش ناکام برای اشغال اردوگاه «یرموک» در جنوب دمشق «موضع تدافعی» به خود گرفته منافات دارد. اگر نیروهای زمینی عراقی به کمک ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا نیایند، این احتمال وجود خواهد داشت که داعش موفقیت‌های بیشتری را به‌دست آورد. هم اکنون پنتاگون ضمن اذعان به شکست عملیات خود در عراق می‌گوید تصرف دوباره الرمادی به‌دست داعش یک «شکست» بوده و جنگ علیه داعش با فراز و نشیب‌های زیادی همراه خواهد بود.

جواد التمیمی از اعضای گروه تحقیقاتی خاورمیانه می‌گوید داعش می‌کوشد پیشروی‌های ناچیز خود را یک پیروزی بزرگ جلوه دهد. این گروه مدعی نفوذ بیشتر در کل منطقه است. شعار این گروه باقی ماندن در عراق و توسعه حملاتش در سراسر جهان است. اگر دامنه حملات این گروه برای همیشه گسترش نیابد، قطعا ادامه خواهد داشت.

به نوشته نیو امریکا مدیا، پیشروی داعش در الرمادی در را به سوی این گروه برای حرکت به سمت بغداد باز کرده و این اولین پایتخت عربی است که در معرض خطر قریب‌الوقوع گروه‌های تروریستی قرار می‌گیرد. همچنین داعش اخیرا به مکان‌های مقدس شیعیان در کربلا حمله کرده که همین موضوع باعث شده تا هشدارها در زمینه بروز جنگ فرقه‌ای افزایش یابد. البته به نظر می‌رسد که داعش برنامه‌ای مشخص برای به چالش کشیدن دیگر امت‌های عربی دارد و رویدادهای الرمادی را نمی‌توان مجزا از کشورهای عربی خواند.

راهکار مقابله با داعش

مرکز تحقیقاتی گلوبال ریسرچ در گزارشی می‌نویسد: اگر آمریکا واقعا متعهد به جنگ علیه تروریسم است، ابتدا باید اولویت‌های غیرنظامی را در نظر بگیرد که نقش حیاتی را در تضعیف گروه‌های افراطی ایفا می‌کنند. ایالات متحده بیش از هر چیزی باید امنیت مرزهای ترکیه و اردن را برای جلوگیری از نفوذ بیشتر داعش به سوریه و عراق تامین کند.

دوم این‌که کشورها یا افرادی که بودجه لازم را در اختیار داعش و تکفیری‌ها قرار می‌دهند، باید تحریم شوند. البته بسیاری از این کشورها از متحدان سرسخت آمریکا بوده و در عین حال در ائتلافی گردهم آمده‌اند که به ادعای آنها هدفشان به اصطلاح مبارزه با داعش است. سوم این‌که آمریکا باید اطلاعات مهم را درباره جنبش‌های جهادی در اختیار کشورهایی قرار دهد که درگیر جنگ با جریان تکفیری هستند.

به نوشته این مرکز تحقیقاتی، هم اکنون زمان آن فرا رسیده تا از این ضرر و زیان‌ها کاسته شده و نبرد جدی‌تری علیه افراط‌گرایی آغاز شود. اگر ائتلاف ضدداعش به رهبری آمریکا حملات هوایی را تحت فرمان صریح و روشن کشورهای مستقل درگیر در این نبرد انجام ندهد، در این صورت نقش شرکای متعهد ایالات متحده در مبارزه با داعش در عراق و سوریه پررنگ‌تر می‌شود.

معصومه زارع / گروه بین‌الملل