امروز جهان در عصر اطلاعات است و به جهت اهمیتی که اطلاعرسانی در حوزه تصمیمگیری دارد، توجه به افکار عمومی در میان سیاستگذاران جهان بسیار مهم تلقی شده است.
شبکه جهانی سحر به عنوان نخستین و باسابقه ترین شبکه تلویزیونی برونمرزی صدا و سیما،نیز یکی از عوامل موثر دیپلماسی رسانهای جمهوری اسلامی ایران بوده و میتواند در هدایت فکری مخاطبان خود موثر باشد.
نقش این شبکه در عرصه دیپلماسی رسانهای و پخش بیست و چهار ساعته برنامههای آذری آن که دیروز در یک مراسم رسمی با حضور آقای سرافراز رئیس صداوسیما آغاز شد، از ابعاد زیر میتواند تحلیل شود:
1ـ این اقدام به نوعی نشانگر توجه نظام اسلامی به ارتقای فرهنگ و زبان اقوام مختلف بویژه مردم شریف آذری زبان ایران است و انجام آن درست یک روز پس از سفر رئیسجمهور به استان آذربایجان شرقی، نماد عملی تمایل نظام به اعتلای زبان آذری به شمار میآید.
2ـ زبان آذری یکی از سه زبان مهم جهان اسلام است و حوزه مخاطبان این زبان یعنی قفقازشمالی و جنوبی، از نظر راهبردی اهمیت ویژهای در سطح جهانی و منطقهای دارد و برای جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان همسایه نزدیک به قفقاز مهم است. شبکه سحر میتواند پیام صلح و دوستی انقلاب اسلامی را برای مخاطبان خود در حوزه قفقاز بهصورت گسترده منتشر کند.
از این رو، تصمیم به گسترش پخش برنامههای زبان آذری در شبکه سحر اقدامی بجا و بموقع است.
3ـ با توجه به قرابتهای فرهنگی و دینی و جغرافیایی ایران و جمهوری آذربایجان و استقبال مردم مسلمان جمهوری آذربایجان از برنامههای شبکه سحر بخصوص پخش مجموعههای داستانی و نظر به تحولات سریع و سازنده در مناسبات دو کشور، بیست و چهار ساعته شدن برنامههای شبکه سحر میتواند موجب تحکیم دوستی و تقویت تعاملات برادرانه فیمابین باشد. اتخاذ رویکرد فرهنگی ـ اجتماعی این رسانه و تلاش برای نزدیکتر کردن مردم دو کشور به یکدیگر، همراه با طرح واقعیتهای موجود و معرفی ظرفیتهای همکاری به یکدیگر عواملی است که موجب نقشآفرینی مثبت شبکه سحر در تقویت تعاملات تهران و باکو خواهد شد.
4ـ در عصر اطلاعات، رسانهها به همان میزان که در نزدیک کردن روابط ملتها تاثیر دارند، میتوانند نقش منفی در جهت تضعیف این ارتباطات ایفا کنند. در واقع رسانه ابزار قدرتمندی است که میتواند سبب آشتی و تعامل بوده یا مناسبات دو ملت را منجر به قهر یا تقابل کند. شبکه سحر میتواند با انتقال صحیح و مستقیم اطلاعات بین دو کشور و خارج کردن انتقال اطلاعات از وضعیت غیرمستقیم به وضعیت مستقیم، نقش عوامل ثالث برای اطلاعرسانی نادرست را خنثی کرده و در کاهش سوءتفاهمات و تحکیم مناسبات فیمابین نقش سازندهای ایفا کند.
5ـ امروز سیمای آذری شبکه سحر بستر مناسبی برای پخش انواع فیلم، مجموعه تلویزیونی، مستند، انیمیشن و گزارشهای علمی، آموزشی و خبری است و در عین حال، تولیدات فرهنگی و هنری هنرمندان آذری در ایران و جمهوری آذربایجان را پخش مینماید. تقویت کمی و کیفی دفتر صداوسیما در باکو که سابقه 20 سال فعالیت دارد،در موفقیت برنامههای آتی شبکه سحر نقش مهمی خواهد داشت.
6ـ در سفر اخیر دکتر اخگری، معاون برون مرزی صدا و سیما به باکو درباره مسائل فنی و چگونگی ساماندهی برخی تداخلات در امواج سیگنالهای تلویزیونی، پخش برنامههای ایرانی در جمهوری آذربایجان و برعکس، استفاده از ظرفیت ماهواره آذراسپیس تفاهم شد و امید میرود با عملیاتی شدن و ادامه همکاریها، زمینه تاسیس تلویزیون مشترک بین ایران و جمهوری آذربایجان نیز فراهم شود.
نکته آخر اینکه تمدن دیرینه و وجود میراث فرهنگی مشترک از مزیتهای ارتباطی دو کشور بوده و میتواند به عنوان یک محور مهم برای تقویت دوستی بین مردم دو کشور ایفای نقش کند. رسانهها نقش مهمی در نزدیکتر کردن دیدگاههای دو ملت نسبت به یکدیگر دارند و تقویت ارتباطات رسانهای یکی از برنامههای مهم دو کشور است. در این میان شبکه سحر پلی برای ارتباط فرهنگی میان دو ملت ایران و آذربایجان به شمار میآید و امیدواریم بیست و چهار ساعته شدن برنامههای این شبکه، طلوعی دیگر برای نزدیک کردن دو ملت و تقویت مناسبات رسمی بوده و به گفته صائب تبریزی، سحر بتواند با تامل و تدبیر، کلام روشن خود را جهانی سازد.
نفس شمرده زند هرکه چون سحر، صائب کلام روشن خود را جهان نورد کند
محسن پاک آیین - سفیر ایران در جمهوری آذربایجان
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد