در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
ورود و همگانی شدن امکانات مدرن و تکنولوژی خانگی جدید، شکل زندگی امروزی را متغیر ساخته است. در حال حاضر ماشین لباسشویی ، جاروبرقی ، اجاق گاز، ماشین ظرفشویی و وسایل آشپزی برقی کارهای خانگی را بسیار آسان تر از گذشته انجام می دهند
تب استفاده از وسایل مدرن آنچنان همه گیر شده است که صنعت تولید لوازم خانگی به یکی از سودآوردترین صنایع جهان مبدل شده و وسایل خانگی بازاری پررونق را برای تولیدکنندگان خود فراهم آورده است.
ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای جهان توانسته است گامهای قابل توجهی در راه تولید لوازم خانگی بردارد، اما در حال حاضر در این بازار پررونق جایی برای محصولات ایرانی وجود ندارد و در چهارگوش اکثر فروشگاه ها و مغازه های فروش لوازم خانگی ، محصولات کشورهای دیگر خودنمایی و جلب نظر می کنند.
این محصولات معادلات تولیدکنندگان داخلی را برهم زده و بسرعت بازار را از آن خود ساخته و مصرف کننده را بر سر دو راهی محصول با کیفیت یا احترام به تولید ملی باقی گذاشته است.
این روزها صنعت تولید لوازم خانگی در ایران گرفتار انبارهای انباشته از تولیدات داخلی است که بازاری برای فروش ندارند.
در حال حاضر، تولیدکنندگان و نیروهای بیکار این صنعت در برابر واردات بی رویه و قاچاق کالا قرار گرفته اند که از مرزهای بدون کنترل وارد کشور می شوند و عرصه را برای ورود کالاهای داخلی به بازار تولید تنگ کرده اند.
در این میان ، عوامل بسیاری دست در دست یکدیگر داده اند تا شور و شوق استفاده از لوازم خانگی خارجی بیشتر شود و عده بیشتری از مردم به مصرف آن متمایل شوند.
کار به آنجا رسیده است که حتی گروهی از مردم خریداری کالاهای دست دوم خارجی یا اجناس ناشناخته وارداتی را به استفاده از تولیدات داخلی ترجیح داده و خرید کالای خارجی را نوعی امتیاز و مایه مباهات می دانند.
با وجود این ، بیشتر مصرف کنندگان ، بی کیفیتی اجناس تولید داخل را از دلایل بی توجهی به آن می دانند و بر این باورند که در اکثر موارد، مردم از روی ناچاری جنس ایرانی می خرند.
این گروه خریداران عقیده دارند به دلیل نبود امنیت شغلی و اقتصادی و قیمت بالای لوازم خانگی بهتر است کالا و مارکی را که به آن مطمئن هستند، خریداری کنند تا متضرر نشوند.
محمد طحانپور، نایب رئیس اتحادیه لوازم خانگی تهران در این باره می گوید: لوازم خانگی تولید کارخانه های داخلی به علت کیفیت پایین تاکنون نتوانسته اند در بازار داخلی جایگزین مناسبی برای کالاهای خارجی باشند و مصرف کنندگان لوازم خانگی تولید داخل ، همیشه نگرانند که مبادا کالای خریداری شده بعد از مدتی با نواقص مختلف مواجه شود.
وی می افزاید: کارخانه های تولید لوازم خانگی داخلی تلاشی برای تغییر نگرش جدی در نوع کالایی که تولید می کنند، ندارند و در رقابت با محصولات وارداتی نمی توانند انتظارات مصرف کننده داخلی را هم برآورده سازند.
با وجود این در بسیاری از موارد دیده شده است که با ارتقای کیفیت یک محصول ، محصول موردنظر طرفداران داخلی پیدا می کند و پر مشتری می شود.
به عنوان مثال ، بتازگی برخی یخچال فریزرهای تولید داخل (یخچال فریزر هیمالیا) به دلیل قیمت مناسب ، ظاهر زیبا، داشتن یخ ساز، آب سردکن و تنوع رنگ و مدل در ردیف پرفروش ترین یخچال فریزرهای ایرانی قرار گرفته اند.این در حالی است که بسیاری از اجاق گازهای تولید داخل با وجود ظاهر نسبتا شیک و امروزی خود نتوانسته اند قدرت رقابت با محصولات خارجی را کسب کنند.
به طور مثال در بسیاری از موارد دیده شده است که فندک این گازها فقط چند ماه اول خوب کار می کند و با گذشت زمان یا یک روز در میان کار می کند یا بکلی از کار می افتد.
استیل دور شعله ها بسرعت رنگ پریده می شود و محصول بسرعت کهنه به نظر می رسد. فرگاز تنظیم نیست و برخی جوجه گردان ها با هم کار می کنند و با وجود شیشه ای بودن ، در فر هنگام پخت چیزی دیده نمی شود و در نهایت ، به دلیل جنس نامرغوب بدنه، اثرات روغن بخوبی از گاز پاک نمی شود.
با این شرایط اگرچه محصول زیباست اما نمی ارزد. در این صورت آیا ظاهر مرغوب کالا می تواند باعث ترغیب مصرف کننده به خرید آن باشد؛باید گفت جایگزین شدن کالای خارجی با کالای داخلی به معنای حذف تولیدکنندگان ناکارآمد است.
استاندارد؛ الفبای کیفیت
اگر بخواهیم کیفیت محصولات داخلی رشد کند تا قادر به رقابت با اجناس مشابه خارجی خود باشد، باید شرایطی فراهم کنیم که تولیدکنندگان داخلی از بازار حذف نشوند.
در بسیاری موارد ممکن است کیفیت کالا ها با توجه به قدرت خرید مصرف کننده متفاوت باشد؛ اما آنچه اهمیت دارد آن است که حداقل هایی که استاندارد های ملی الزام می کند، باید در ساخت محصولات داخلی رعایت شود.
برخی تولیدکنندگان با وجود داشتن مجوز استاندارد به دلایل متفاوت و پس از گذشت زمان محصولات خود را با کاهش کیفیت تولید می کنند که در خریدار ایجاد شک و تردید می کند. از این رو لازم است نظارت های متعدد بر تولید صورت گیرد و مصرف کننده اطمینان حاصل کند که اگر کالایی در ایران تولید می شود مطابق استاندارد است و جنبه نمایشی و تجاری ندارد.
محمود امیری ، عضو هیات رئیسه اتحادیه لوازم خانگی با اشاره به این که چند سالی است از سختگیری موسسه استاندارد برای لوازم خانگی می گذرد، در این باره می گوید: هنوز هم محصولات زیر پله ای در کشور تولید می شود و به بازار می آید و باید بگویم همه لوازم خانگی موجود کشور غیراستاندارد است و استاندارد واقعی ندارد.
وی می افزاید: غیر از 10تا 20درصد اجناس خریداری شده از سوی مردم ، برای بقیه محصولات لوازم خانگی بیش از 10بار تقاضای سرویس کار می شود و منازل مردم تبدیل به آزمایشگاه کارخانه های تولیدکننده لوازم خانگی شده است.
از سوی دیگر، استاندارد بودن لوازم خانگی نه تنها استفاده از آنها را آسان تر و بهره وری را بیشتر می کند، بلکه موجبات اطمینان مصرف کننده در کم خطر بودن لوازم خانگی را نیز فراهم می آورد.
مهندس محمد سمیعی ، معاون امور عملیاتی سازمان آتش نشانی تهران بیشترین تلفات ناشی از برق گرفتگی را نتیجه استفاده از وسایل خانگی غیراستاندارد و فاقد پروانه ساخت دانسته و در این باره می گوید: لوازم خانگی غیر استاندارد و فاقد پروانه ساخت ، تلفات فراوانی بر جای گذاشته اند که بیشترین آمار حوادث برق گرفتگی نیز مختص ماشین های لباسشویی ، فر گازهای فاقد نام و نشانی محل تولید و انواع چرخ گوشت هاست.
تبلیغاتی که با چرخ تفاخر می چرخند
با وجود تمامی کم و کاستی ها در تولید، آنچه ذهن را به خود مشغول می دارد، آن است که آیا همه تولیدات داخل کشور بی کیفیت هستند و تولیدکنندگان داخلی نمی توانند اجناس با کیفیت ، متنوع و مطابق سلیقه ایرانی تولید کنند.
برخی تولیدکنندگان کشور تصورات رایج جامعه درباره پایین بودن کیفیت و گرانی محصولات را اغراق آمیز می دانند و بر این باورند که کیفیت برخی اجناس داخلی مطلوب است.
این گروه بر این باورند که بخشی از تولیدات داخلی کاملا قادر به رقابت در بازارهای جهانی هستند و به همین دلیل صادر می شوند.
با این حال به نظر می رسد که عوامل مختلفی وجود دارد که کالای داخلی را بی مشتری کرده است. بسیاری از خانواده ها خرید لوازم خانگی خارجی را نوعی تفاخر و مایه مباهات و تشخص فرض می کنند، تا آنجا که گروهی برای عقب نماندن از سیر چشم و هم چشمی، خرید کالای دست دوم و غیر استاندارد خارجی را به خرید کالای داخلی ترجیح می دهند.
از سوی دیگر در بسیاری موارد، مردم با توجه به ساختار قدیمی و اولیه برخی کالاها آنها را فاقد مزیت می دانند. همچنین کمتر دیده شده است ارگان های دولتی از لوازم تولید داخل استفاده کنند که این خود تبلیغی برای کالاهای خارجی می باشد.
در این میان نباید از تبلیغات موثر کالاهای خارجی نیز غافل ماند. عده ای از مردم براساس تبلیغات به اجناسی تمایل نشان می دهند که اساسا کیفیتی ندارد. با این حال همه ساله بسیاری از تولیدکنندگان مطرح دنیا با استفاده از اهرم تبلیغات ، سود هنگفتی به جیب می زنند و مارک و کشور سازنده خود را به عنوان تنها تولیدکننده مرغوب معرفی می کنند.
این کشورها با استفاده از روشهای کارشناسی و روان شناسانه به گونه ای محصول خود را معرفی می کنند که گویی زندگی بدون آن امکان پذیر نیست و در هیچ کجای دنیا محصولی به مرغوبیت کالای آنها تولید نمی شود و تنها بدعت گذار لوازم خانگی با تکنولوژی بالا آنها هستند و بدین ترتیب خریدار را متقاعد می کنند.
این تبلیغات چنان موثر است که اگر عبارت...Made inروی کالای موردنظر دیده نشود و یا کشورهای دیگر، امتیاز ساخت آن محصول را دریافت کنند، فروش آن محصول - حتی با همان کیفیت قبلی - کاهش می یابد.
با این حال بسیاری از تولیدکنندگان ایرانی از تبلیغ محصول خود غافلند و یا اگر تبلیغی انجام می دهند، چندان با واقعیت همسو نیست ؛ در نتیجه مصرف کننده را ناامید می کنند. بعلاوه هزینه بالای تبلیغات سبب شده است تولیدکنندگان داخلی نتوانند همچون تولیدکنندگان خارجی ، کالای خود را معرفی کنند.
در عین حال نبود خدمات پس از فروش و یا خدمات ناکارآمد، از جمله نگرانی خریداران کالاهای داخلی است. سیدمرتضی میری ، عضو هیات مدیره اتحادیه لوازم خانگی ضمن تاکید بر این مطلب ، می گوید: هم اکنون 90درصد شکایت های ما به دلیل ضمانت نامه قلابی است که هیچ کس هم پاسخگوی مردم نیست.
تقلب و قاچاق
در بازار ایران غیر از صدها محصول چینی که بازار لوازم خانگی ایران را تحت الشعاع خود قرار داده است، لوازم خانگی کپی شده بسیاری دیده می شود که مخصوص کشورهای جهان سوم است.
بسیاری از این محصولات با ایجاذ ذهنیت با اسامی مشهور لوازم خانگی تولید شده اند غافل از آن که کیفیت بسیار پایینی دارند. برخی از این کالاها که اغلب نیز به صورت قاچاق وارد کشور می شوند، آنچنان ماهرانه کپی سازی شده اند که تنها فروشندگان با سابقه می توانند از نوع بسته بندی آن ، به تقلبی بودن آن پی ببرند.
جالب آن جاست که این کالاهای تقلبی بعد از اندک مدتی از کار می افتد و خریداران را متضرر می کند.طحانپور، نایب رئیس اتحادیه لوازم خانگی تهران با اشاره به این که کالاهای خارجی با مارکهای مختلف وارد بازارهای داخلی می شود، می گوید: واردات کالاهای خارجی بدون توجه به کیفیت و استانداردهای لازم ، مصرف کننده را دچار شک و تردید در انتخاب نوع کالا می کند.
وی می افزاید: برخی از کالاهای خانگی که به صورت قاچاق وارد کشور می شود، نه کیفیت لازم را دارد و نه از خدمات و سرویس دهی مناسب برخوردار است که این موضوع برای مصرف کنندگان به یک معضل تبدیل شده است.
لوازم خانگی از جمله 12قلم کالای مورد هدف ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز بوده و این ستاد با اعلام طرح تشدید مبارزه با قاچاق لوازم خانگی ، در جستجوی راه حلی برای این مشکل بود، اما گویی این طرح به مذاق برخی از سرمایه داران خوش نیامده و آنها را به تکاپو انداخت تا با ایجاد یک جو روانی به احتکار یا افزایش قیمت مبادرت کنند و به این ترتیب سود بیشتری به جیب بزنند.
اظهارات مسعود کرباسیان ، رئیس کل گمرک ایران حاکی از افزایش قاچاق لوازم خانگی به داخل کشور است. اگر چه محسن نادی ، معاون ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز معتقد است که این طرح در حال اجرا است تا مانع از ورود کالاهای کم کیفیت به کشور شود و هیچ کاهشی در خصوص واردات لوازم خانگی نداشته ایم.
با این حال مظفر اعوانی ، مدیر کل صنایع الکتریکی و فلزی وزارت صنایع و معادن آمار را در مورد کالاهای مختلف متفاوت دانسته و بر این باور است که در کالاهای حجیم مثل یخچال ، فریزر و تلویزیون انگیزه برای اظهار و واردات قانونی ایجاد شده است ، اما در اقلام کوچک این قضیه مورد شک و تردید است.
اقلامی مانند "چند کاره ها"، "همزن ها" و.... راحت تر بوده و ممکن است اظهار قانونی این نوع کالا کمتر باشد که بررسی های بازار نشانگر از حجم وسیع قاچاق این کالاهاست.
کتایون مافی 
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
اسرائیل در ورطه تصمیمات اشتباه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
کوه موش زایید!
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
اسرائیل به سرزمین سوخته بدل می‌شود؟
گفت و گو
یک نماینده مجلس:
پیام‌عملیات وعده صادق، قدرت و استقلال ایران بود
علی برکه از رهبران حماس در گفت‌و‌گو با «جام‌جم»:
خطوط قرمز خود را در مذاکرات تغییر نمی‌دهیم
گفت‌وگوی «جام‌جم» با میثم عبدی، کارگردان نمایش رومئو و ژولیت و چند کاراکتر دیگر
فرزند زمانه خود باش
یک کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با جام جم آنلاین: