روزی برای توجه به هویت ایرانی اسلامی

اما در صد سال اخیر شاهد نوعی گسست نه تنها در عرصه معماری بلکه در همه زمینه‌های فرهنگی به اسم تجددگرایی بوده‌ایم. با سفر ایرانیان به اروپا و تحصیل آنان در کشورهای غربی، معماری ما به تقلیدی از معماری اروپاییان تقلیل یافت.

برخی از ساختمان‌های اواخر دوره قاجار از این دسته‌اند. از دوره پهلوی اول، شهرها و ساختمان‌های ما را طراحان و معماران اروپایی به عنوان مشاور یا مسئول هدایت می‌کردند. این روند ادامه می‌یابد تا به امروز که شاهد آشفتگی در بیشتر ساختمان‌ها و بی‌هویتی شهرها هستیم.

این روزها مردم ما متاسفانه بیشتر به سرپناه بودن یک ساختمان توجه دارند تا معماری و نمای آن. معمار و معماری در جامعه ما به ورطه فراموشی سپرده شده است. شاید بتوان گفت معماران ما فقط در 5 درصد ساخت‌وسازها دخالت دارند.

همه اینها سبب شد تا سال 1381 انجمن مفاخر معماری ایران دست به کار شود و نامه‌ای به ریاست‌جمهوری وقت بنویسد.

در آن نامه اشاره شد که اگر ما می‌خواهیم ‌به هویت خود برگردیم و نسبت به گذشته خود شناخت داشته باشیم، باید معماری ایران که سابقه‌ای سه‌هزار ساله دارد و جزو مفاخر تمدن بشری است به عنوان نماد هنر و تمدن ما، بزرگ داشته شود.

بر این اساس، پیشنهاد شد تا یک روز در تقویم رسمی کشور به عنوان روز معمار به رسمیت شناخته شود.

در نامه دیگری انجمن پیشنهاد داد حالا که در تقویم رسمی کشور، روزی به پاسداشت مقام شیخ بهایی، اختصاص داده شده، این روز شیخ بهایی را روز معمار نیز بنامیم.

در نهایت این طرح از سوی متولی ساخت‌وساز در کشور یعنی وزارت مسکن و شهرسازی برای بررسی و تصویب به شورای فرهنگ عمومی فرستاده شد و سال 1386 به تصویب شورای فرهنگ عمومی رسید. سرانجام برای تصویب نهایی به شورای عالی انقلاب فرهنگی سپرده شد.

اکنون این طرح متوقف مانده و به همین دلیل همچنان عنوان روز معمار در تقویم رسمی کشور به چشم نمی‌خورد.

با وجود این، همچنان انجمن مفاخر معماری به دنبال ثبت رسمی این روز در تقویم کشور است.

امیدواریم که رئیس‌جمهور محترم به عنوان رئیس شورای عالی فرهنگی، تفقد ویژه‌ای به این خواسته جامعه معماران داشته باشند.

سید علیرضا قهاری - رئیس انجمن مفاخر معماری ایران