دروغ ارگانیک در بازار + عکس

سری زده‌ایم به اینترنت و سرچ کرده‌ایم برای خرید محصولات ارگانیک. چند فروشگاه مجازی یافته‌ایم و چند شماره تلفن. اینها همه چیز می‌فروشند، از گوشت و مرغ و پروتئین و حبوبات گرفته تا سبزیجات و صیفی‌جات.

سایت‌ها معمولا قیمت ندارد، اما کسی که پاسخگوی تلفن است، می‌گوید نیم کیلو سبزی پاک کرده 6000 تومان، نیم کیلو چای 25 هزار تومان و برنج هر کیلو 12 هزار و 500 .

اینجاست که جا دارد سر سوت بکشد که می‌کشد البته، یعنی نیم کیلو سبزی پاک کرده که در بازار 2000 تومان است به نام ارگانیک 6000 تومان فروخته می‌شود و آن وقت تکلیف خانواده عیال‌واری که مشتاق تغییر سبک زندگی و تناول خوراکی‌های سالم است ولی توان مالی ارگانیک خوری ندارد، نامعلوم است.

با رضا نورانی، رئیس انجمن ارگانیک ایران تماس گرفتیم تا گله کنیم به نوعی از این وضع. اما او گفت انجمن وارد نرخ‌گذاری نمی‌شود چون می‌داند هزینه‌های تولید بالاست و میزان تولید کم، به‌خصوص در مورد صنعت چای داخلی که سال‌هاست توسری می‌خورد و بسیاری از چایکاران حتی ارگانیک کارها قید کار را زده‌اند.

نورانی از مشکلات صنف تولیدکنندگان محصولات ارگانیک می‌گفت که البته به او حق دادیم از دولت بخواهد به جای این‌که به سم و کودهای شیمیایی یارانه بدهد هوای تولیدکننده‌های محصولات ارگانیک را داشته باشد.

اما ما دنبال چیز دیگری بودیم در صنف ارگانیک فروش‌ها که سرنخ را مهدی مهدی‌پور، دبیر انجمن ارگانیک ایران و مسئول فروشگاه‌های مجاز محصولات ارگانیک به ما داد.

او یک دروغ بزرگ را روکرد و گفت در ایران اصلا سبزی و صیفی ارگانیک وجود ندارد که حالا ما سر قیمت زیادش چانه بزنیم.

این جمله او یک‌باره همه‌چیز را برد روی هوا، این جمله دست فروشگاه‌های مجازی و غیرمجازی را روکرد که گوجه و خیار و فلفل و هندوانه و طالبی و صد جور محصول جالیزی دیگر را به اسم ارگانیک می‌فروشند و چند برابر قیمت از مردم پول می‌گیرند.

مهدی‌پور گفت: فروش مرغ و تخم‌مرغ ارگانیک هم یک دروغ بزرگ است چون در ایران غذای ارگانیک مرغ وجود ندارد که بخواهیم مرغ و تخم‌مرغ ارگانیک تولید کنیم، اما گوشت گوسفند ارگانیک وجود دارد و اگر کسی مدعی عرضه گوشت گاو و شتر و هر جانور دیگری به شکل ارگانیک شد آن هم فریب است.

دیروز روز روکردن دست کاسب‌های فریبکار بود، چون مهدی خلج، رئیس سازمان دامپزشکی کشور نیز در نشست خبری از مزرعه تا سفره، خیال همه را جمع کرد که در ایران مرغ ارگانیک وجود ندارد و اگر مرغ‌هایی با این عنوان فروخته می‌شود چیزی نیستند جز مرغ‌هایی که بدون آنتی‌بیوتیک بزرگ شده‌اند.

اما بیشتر مردم اینها را نمی دانند و خبر ندارند اغلب محصولاتی که با نام ارگانیک فروخته می‌شود یک‌جور بازی با کلمه برای چاپیدن مردم‌اند که رگ‌خوابشان این روزها خوردن غذایی سالم است در این آشفته بازار خوراکی‌های ناسالم.

زیبایی با فریب ارگانیک

همین که فهمیدیم در ایران فقط گوشت گوسفند، برنج، چای، ماکارونی، شکلات، انار، رب انار، رب گوجه، زعفران، پسته، خرما و سرکه خرمای ارگانیک وجود دارد، یعنی به احتمال زیاد دیگر گول خوراکی‌های دیگر را نمی‌خوریم، اما سودجویی از عنوان ارگانیک مگر فقط به این خوراکی‌ها ختم می‌شود؟

یک سرنخ دیگر را آناهیتا بهمنی، رئیس کمیسیون محصولات آرایشی و بهداشتی انجمن ارگانیک به ما داد که نتایج یک بازرسی میدانی از فروشگاه‌های مختلف را ارائه می‌داد و از تقلب‌ها می‌گفت.

او دیده که در بیشتر فروشگاه‌های محصولات آرایشی و بهداشتی، اجناس عمدتا وارداتی با مارک‌های مشهور به نام ارگانیک فروخته می‌شوند مثل یک کرم فرانسوی که 400 هزار تومان فروخته می‌شده و فروشنده می‌گفته عاری از ترکیبات شیمیایی است و همه‌اش عصاره‌های طبیعی است.

او و همکارانش این کرم و ده‌ها شامپو و صابون و لوازم آرایشی را برده‌اند به آزمایشگاه و دیده‌اند بجز یکی دو عصاره طبیعی، اینها چیزی نیستند جز معجونی از ترکیبات شیمیایی که با تبلیغات گسترده به چند ده برابر قیمت به مردم فروخته می‌شوند و عملا سودی هم ندارند.

پس بازار ارگانیک یعنی فریب، البته اگر ناآگاه باشی و نتوانی سره را از ناسره تشخیص دهی که مردم نیز اغلب این گونه‌اند.

رضا نورانی، رئیس انجمن ارگانیک ایران البته به مردم حق می‌دهد که نتوانند راست و دروغ را از هم تشخیص دهند، چون در این بازار، دست‌های متقلب آن‌قدر زیاد شده که فقط خبره‌ها گول نمی‌خورند.

به گفته او، مردم هنگام خرید باید به برچسب ارگانیک درج شده روی محصول توجه کنند، اما از آنجا که متقلبان این برچسب‌ها را نیز جعل می‌کنند، مردم گواهینامه ارگانیک فروشگاه را نیز رصد کنند، اما این باز هم انداختن توپ مسئولیت به زمین مردم است و چاره کار نیست.

اما تا رسیدن به آن روز حتما فاصله‌ای وجود دارد، پس اجالتا مردم خودشان دست به کار شوند و هنگام خرید محصولات ارگانیک هوشیاری به خرج دهند. مردم این را هم بدانند که محصولات ارگانیک واقعی چندان هم گران نیست، چون طبق اعلام انجمن ارگانیک در گران‌ترین حالت، این محصولات فقط 30 درصد بیشتر از محصولات معمولی قیمت دارند.

ارگانیک چیست؟

محصولات ارگانیک یا آنهایی که به نام ارگانیک فروخته می‌شود، ظاهری آراسته دارند و مثل محصولات فله‌ای با کلی گل و خاک و شن و کرم‌خوردگی و لکه فروخته نمی‌شوند. برای همین باورکردنی هستند و راز فروش خوب فروشگاه‌هایی که محصولات معمولی را به اسم ارگانیک و با چند برابر قیمت به مردم قالب می‌کنند نیز در همین است.

اما برای این که یک محصول ارگانیک تولید شود، راهی عریض و طویل طی می‌شود و کلی زمینه‌سازی می‌شود تا این محصولات سبز شوند و روانه بازار.

به محصولی ارگانیک گفته می‌شود که در تولید آن از هیچ گونه کود و سموم شیمیایی استفاده نشده و برای غنی شدن خاک مزرعه نیز از کمپوست (کود)های طبیعی استفاده می‌شود.

در مورد محصولات حیوانی ارگانیک نیز اصل بر این است که حیوان در حال پرورش، علوفه و غذای ارگانیک بخورد و بدون دارو و انواع هورمون رشد کند.

طبیعی است این محصولات عاری از عناصر مضری همچون ازت، نیترات و نیتریت هستند که علم پزشکی بویژه سرطان‌ها را به آنها ربط می‌دهد.

چه باید کرد؟

چاره این است که وزارتخانه‌ای مثل بهداشت که متولی سلامت مردم است، وارد گود شود؛ آن هم جدی و بی‌تعارف و تعلل.

دیروز رسول دیناروند، رئیس سازمان غذا و دارو یک وعده امیدوارکننده داد که خبرگزاری‌ها آن را پوشش دادند. او از تدوین ضابطه‌هایی برای ارائه پروانه به محصولات ارگانیک خبر داد که اگر محقق شود، لااقل مردم ابزاری برای سنجش راست از دروغ دارند و سلامتشان بیش از این در معرض آسیب قرار نخواهد گرفت.

مریم خباز - گروه جامعه