چرا زمان شهادت حضرت زهرا دو بار اعلام شده است؟

کمترین مدّت زندگی حضرت پس از رحلت پدر را چهل روز(۱) و بیش ترین مدّت را هشت ماه ثبت کرده اند.(۲)

در این میان روایات دیگری همانند دو ماه،(۳) هفتاد و پنج روز،(۴) سه ماه، یکصد روز(۵) و شش ماه نیز موجود است.(۶)

قول مشهور بین شیعیان،‌ روایاتی است، که تاریخ شهادت حضرت را سوم جمادی الثانی یعنی نود و پنج روز می داند؛ از جمله امام صادق(ع) فرمود: «شهادت حضرت فاطمه(س) در روز سه شنبه سوم جمادی الاخر سال یازدهم هجرت واقع شد.»(۷) قول دیگر هفتاد وپنج روز است، که برگزاری دو بار مراسم شهادت حضرت براساس این دو قول است.

عواملی چند ممکن است، منشأ این اختلافات باشد؛ از جمله:

۱. نقل حوادث تاریخی در آن دوران همانند امروز نبود، که به صورت نوشته و کتاب در آید و به نسل های بعدی منتقل شود، بلکه انتقال رویدادهای تاریخی به طور عمده شفاهی بود. از خاطر و ذهن افرادی چند به اذهان دیگران منتقل می شد. کسی نمی تواند ادّعا کند، که همه ‌این ناقلان از اشتباه مصون بودند.

۲. از سوی دیگر در آن روزها مسلمانان سرگرم جنگ بودند. در چنین شرایطی کمتر دغدغه داشتند، که حوادث تاریخی را به طور دقیق ثبت نمایند.
۳. اختلاف و دسته بندی های سیاسی که پس از رحلت رسول خدا(ص) پدید آمد و کسانی که روی کار آمدند و قدرت را در دست گرفتند، تا آن جا که توان داشته اند، تاریخ حادثه ها را دستکاری کرده اند.(۸)

۴. این اختلاف در نقل تنها در مورد ایشان نیست. در مورد برخی از ائمه مانند امام سجاد نیز وجود دارد.

پی نوشت ها:
۱. مجلسی، بحار الأنوار، تهران، اسلامیه، چ دوم، ۱۳۶۳ش، ج ۴۳، ص ۲۱۲،‌ح ۴۱، به نقل از عیون المعجزات. (نرم افزار سیره معصومان)
۲. همان، ‌ص ۲۱۳، ح ۴۴.
۳. همان.
۴. کلینی، الکافی، تهران، اسلامیه، چ دوم، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۴۵۸، ح۱؛ ج۳، ‌ص۲۲۸، ح۳؛ ج ۴، ص ۵۶۱، ح ۳. (نرم افزار سیره معصومان)
۵. بحارالانوار، پیشین، ص ۲۱۳، ح ۴۴.
۶. همان، ص ۲۰۰،‌به نقل از مصباح الانوار، ص ۲۱۴.
۷. طبری، محمد بن جریر، دلائل الإمامة، قم، بعثت، اول، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۵. (نرم افزار سیره معصومان)
۸. سید جعفر شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا(س)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چ سی و پنجم، ۱۳۷۹ش، ص ۱۵۴ - ۱۵۵.

منبع: سایت پاسخگو