این ماده طبیعی که همواره در زندگی اجتماعی بشر همراهش بوده، اکنون به عنوان یکی از صنایع بسیار پررونق در زمینه مد و لباس مطرح است و از آنجا که برای خرید محصولاتی که با این ماده ساخته شدهاند باید هزینه بالایی بپردازیم بد نیست تا از اما و اگرهای خرید آن نیز آگاه باشیم.
از این رو چون در زمستان بازار چرم و کالاهای چرمی نیز رونق مییابد و پرمشتری میشود، بازار جامجم این هفته سری به حوالی میدان فردوسی و فروشگاههای معروف چرمفروشی آن زده تا برای کسانی که قصد خرید تنپوشی زیبا و متناسب با فصل زمستان از این جنس دارند از راز و رمزهای انتخابی مطمئن و نگهداری بهینه آن بگوید.
انواع چرم
براساس یافتههای تاریخی پوست حیوانات سالها قبل از میلاد مسیح مورد استفاده بشر قرار میگرفته است. بنابراین جای تردید نیست که صنعت چرمسازی نیز به همین قدمت در میان اقوام مختلف رواج داشته است اما در تمام بخشهای این صنعت، چرم طبیعی را با توجه به نوع حیوان و شیوه دباغی تقسیمبندی میکنند. این درحالی است که چرم با توجه به پوست حیوانی که از آن تولید شده است به سه گروه عمده سبک، نیمهسنگین و سنگین تقسیمبندی شده است.
چرم سبک؛ شاید از خودتان بپرسید مگر چرم هم سبک و سنگین دارد که باید درباره آن بدانیم؟ این در حالی است که پاسخ شما مثبت است و در این زمینه باید گفت در صنعت چرم، چرم به دست آمده از پوست حیواناتی مانند بزغاله، گوسفند و بز را جزو گروه چرمهای سبک تقسیمبندی کردهاند. این چرمها با توجه به این که بسیار ظریف و نازک هستند برای ساخت و تولید مصنوعاتی مانند دستکش استفاده میشود. لازم به یادآوری است چرم سبک در دو درجه کیفیت تولید میشود که معمولا کیفت پایینتر آن برای آستری در ساخت همان مصنوعات کاربرد ویژهای دارد.
چرم نیمهسنگین؛ در اذهان عمومی این گونه ثبت شده است که چرم دارای طول عمر بسیار بالایی است و برای ساخت برخی لوازم بهترین گزینه است، اما از آنجا که این چرم از پوست حیواناتی چون کروکودیل و شتر مرغ به دست میآید با توجه به کمیاب بودن آنها بسیار گرانقیمتتر از گروه اول یعنی چرم سبک در بازار است از این رو چرم نیمهسنگین را بیشتر برای ساخت لوازم و وسایل تزئینی به صورت سفارشی استفاده میکنند.
چرم سنگین؛ این گروه از چرم به عنوان معمول ترین نوع چرم از پوست حیواناتی چون گاو و گاومیش یا شتر تولید میشود و بیشترین حجم تولیدات چرمی از این نوع چرم به دست ما میرسد. جالب است بدانیم این نوع چرم حتی در صنعت نیز کاربردهای متفاوتی مثل تسمههای مختلف داشته و تقاضای بالایی در این زمینه وجود دارد.
این در حالی است که نوع دباغی (انجام مراحلی برای کند کردن روند فسادپذیری پوست حیوانات) این ماده نیز در تقسیمبندی آن تاثیرگذار است و باعث تقسیمبندی متفاوتی در این زمینه خواهد شد که این گونه میتوان آنها را تقسیمبندی کرد.
چرم کرومی؛ همان طور که از نام این نوع دباغی پیداست پایه اولیه کار در این روش کروم است و با توجه به این که برخی از تولیدات این روش زیاد مرغوب نیست با استفاده از چاپ این نقص را از بین میبرند و به آن چرم کرومی چاپی میگویند.
چرم جیر؛ این نوع چرم که بیشتر از پوست بز و گوساله تهیه میشود، با فرآیندی خاص تولید میشود و با ورقه ورقه کردن پوست، آنها را به صورت مخملی درآورده و برای تولید مصنوعات استفاده میکنند.
چرمگیاهی؛ در واقع میتوان آن را چرم سازگار با محیط زیست دانست، برای دباغی کردن آن از انواع رنگهای گیاهی و روغن حیوانی استفاده میشود. این نوع چرم بهداشتی ترین نوع چرم است چون هیچ گونه عارضه یا حساسیتی در بدن افراد ایجاد نمیکند.
چرم ورنی؛ این نوع چرم که بیشتر برای تولید کیف و کفش از آن استفاده میشود با استفاده از لعابی خاص تولید شده که باعث درخشندگی مخصوص به خود در رنگهای مختلف میشود.
قوانین طلایی برای شناخت چرم طبیعی از مصنوعی
یکی از سوالهای اساسی در ذهن تمام خریداران محصولات چرمی این است که آیا واقعا چرمی که خریدند اصل است یا تقلبی. در حالی که به طور کلی و براساس تمام اظهارنظر کارشناسان دنیای چرم چیزی به نام چرم تقلبی وجود ندارد چون در این دنیا چرم یا به صورت طبیعی از پوست حیوانات تهیه شده یا این که با استفاده از مواد شیمیایی به صورت مصنوعی تولید شده و برای تولید محصولاتی متفاوت استفاده میشود.
با وجود این قبل از هر راهکاری بهترین و مناسبترین روش، خرید از فروشگاههای معتبر است، اما نگران نباشید؛ چون برای یافتن اصالت جنسی که برایش هزینه میکنید راهکارهایی کاملا مشخص و ساده وجود دارد و میتوانید با استفاده از آنها با خیال راحت دست به جیب شوید. ولی راهکار سنتی استفاده شعله آتش را فراموش کنید چون ممکن است هزینهای سنگین برای این راهکار بپردازید. پس بهتر است از راهکارهای بدون هزینه به این شرح استفاده کنید:
* اولین گام برای تشخیص چرم طبیعی، اعتماد به حس لامسه خودتان است چون هنگامی که به چرم اصلی دست میکشید واقعا احساس زنده بودن پوست را خواهید داشت یا به نوعی بافت گرم چرم طبیعی را حس میکنید در حالی که این حس را هرگز نسبت به تولیدات مصنوعی نخواهید داشت.
* در گام بعدی خوب به طرح روی چرم دقت کنید چون هرگز چرم طبیعی دارای طرحی یکسان و تکراری نیست، اما چرمهایی که با استفاده از موادی خاص تهیه شده با طرحهایی کاملا یکسان و تکراری تولید شدهاند. بنابراین خوب دقت کنید و نسبت به تکرار طرحها کنجکاو باشید.
*سومین گام را میتوانید با استفاده از نور داخل فروشگاه بردارید. چون چرم طبیعی (غیر از ورنی) هرگز انعکاس نور ندارد. در صورتی که در نمونههای مصنوعی ممکن است بخشی از چرم انعکاس نور داشته و بخش دیگری نداشته باشد. پس خوب چرم را زیر نور حرکت دهید تا بتوانید انعکاسش را زیر نظر بگیرید.
*گام چهارم با توجه کردن به پشت چرم برداشته میشود. چون جنس بافت پشت چرم دارای پرزهایی خاص مانند پشم است، اما سوال اینجاست که اگر بخواهیم لباس، کیف یا کفش دوخته شده چرمی تهیه کنیم چکار باید کرد؟ راهکار، در میان درزها و جای دوخت آنهاست. کافی است کمی حوصله کنید و محل درز را کمی باز کنید تا خوب پشت چرم را ببینید. به یاد داشته باشید پشت چرم مصنوعی معمولا با استفاده از پارچههایی خاص پوشانده شده است، اما درباره چرم مصنوعی خبری از پوشش یا الیاف دیگری نیست چون هر چه هست همان بافت پوست طبیعی حیوان است.
* پنجمین گام برای شناسایی چرم طبیعی از مصنوعی به ضخامت آن مربوط است. پوست حیوان هرگز به صورت یکدست و بدون تفاوت در طبیعت شکل نخواهد گرفت بنابراین اگر قصد خرید پوست دباغی شده را دارید بسادگی میتوانید با استفاده از این راهکار اصالت آن را دریابید، اما این راهکار برای مصنوعاتی چون کیف و کفش مناسب نیست یا حداقل کار دشواری است.
* ششمین یا آخرین گام شناسایی چرم طبیعی از مصنوعی دیدن شناسنامه چرم است. بله درست متوجه شدید، چون تولیدکنندگان بنام با استفاده از این راهکار سعی در جلب نظر خریداران به کیفیت محصولاتشان دارند. به طوری که امروزه تمام مصنوعات بسیار باکیفیت که با چرمهای طبیعی درجه یک تهیه شدهاند دارای شناسنامهای مخصوص به خود هستند که خریدار میتواند تمام اطلاعات مورد نیازش را از این شناسنامه به دست آورد. این در حالی است که حتی برخی تولیدکنندگان برای اثبات اصالت و کیفیت محصولشان آن را برای مدتی مشخص و تحت شرایطی کاملا واضح گارانتی میکنند.
داخلی یا خارجی
مانند تمام کالا، محصولات مختلف چرمی نیز دارای انواع داخلی و خارجی است، با این تفاوت که ایران از گذشتههای دور در زمینه تولید چرم جزو کشورهای برتر جهان است. بنابراین بهترین کار برای حمایت از تولیدات داخلی این است که در میان محصولاتی که قصد خرید دارید، چرمهای ایرانی را انتخاب کنید. در حالی که کشورهایی چون اسپانیا، ایتالیا، آلمان، فرانسه و ترکیه نیز در این زمینه دارای محصولات بنام و معروفی هستند اگرچه در میان این کشورها بازهم نام کشور چین را خواهیم دید با این تفاوت که معمولا چین تولیدکننده انواع چرم مصنوعی است.
دنیای مجازی نیز بوی چرم گرفته
با توجه به توسعه زندگی مدرن و شهرنشینی در عصر ارتباطات، سبک زندگی بسیاری از خریداران تفاوت عمدهای به خود دیده به طوری که گروه کثیری از خریداران امروزه برای جلوگیری از اتلاف وقت و پول خود در میان صفر و یکهای دنیای مجازی یا همان فروشگاههای مجازی به دنبال یافتن محصولات موردنظرشان هستند که دنیای چرم نیز از این قانون مستثنا نشده و امروزه فروشگاههای مجازی بسیاری را در این زمینه میبینیم، اما نباید فراموش کرد که شیشه مانیتور مانعی بسیار بزرگ برای تشخیص اصالت اجناس شماست و تنها راه خریدی مطمئن از نظر جنس محصولات اعتماد کردن به فروشگاهی است که از آن خرید میکنید.
عمر چرم چگونه طولانیتر میشود؟
به طور کلی مصنوعات چرمی دارای طول عمر زیادی هستند، اما نباید فراموش کنید چرم نیز مانند دیگر مصنوعات دارای طول عمری مفید بوده که در صورت رعایت نکردن برخی عوامل، این ماده نیز فناپذیر است. در حالی که اگر قوانین سادهای را رعایت کنید میتوانید از آنچه داریم بهتر و بهینهتر استفاده کنیم. قبل از این که راهکارهای نگهداری مناسب چرم را برایتان بگوییم نباید فراموش کنید بهترین دما برای نگهداری چرم 25 تا 30 درجه سانتیگراد است. حالا به این راهکارها توجه کنید:
1 ـ رطوبت، قاتلی خاموش؛ اولین و مهمترین دشمن چرم رطوبت است بنابراین هرگز اجازه ندهید کیف یا کفشتان خیس شود، اما اگر امکانپذیر نبود نسبت به خشک شدنش حساس باشید. این در حالی است که حتی برای تمیز کردن آن توصیه نمیشود از دستمال مرطوب استفاده کنید. هرچند قطرات آب اگر برای مدت طولانی روی چرم قرار گیرد ردی همانند تاول روی آن ظاهر میشود. کپک نیز ارمغانی از همزیستی چرم و رطوبت برای شماست.
2 ـ خاک، زخمی برتن چرم؛ پس از رطوبت باید نسبت به نشستن گرد و غبار روی محصول چرمی خود حساس باشید و هرچند وقت یکبار نسبت به گردگیری کردن آن با حوصله اقدام کنید برای این کار کافی است صرفا با پارچهای نخی یا اسفنجی که کمی مرطوب شده این کار را انجام دهید. فراموش نکنید آب قاتل خاموش چرم است بنابراین نیازی به استفاده بیش از حد از آب برای این کار نیست.
3 ـ حفظ انعطاف پذیری با واکس؛ یکی از بهترین راهکارهای افزایش طول عمر چرم استفاده از واکسهای مخصوص برای نرم کردن چرم است. به صورتی که اگر واقعا به طول عمر محصولی که خریدهاید علاقهمند هستید ماهانه برای واکس زدن آن وقت بگذارید و با حوصله تمام سطح کیف، کفش، کاپشن یا هر مصنوع چرمی دیگری را که خریدهاید به واکس آغشته کنید و با استفاده از پنبه یا ابر آن را خوب در سطح پخش کنید تا به داخل چرم نفوذ کند، اما یک نکته اساسی را فراموش نکنید که قبل از این کار باید خوب گرد و خاک آن را پاک کنید.
4 ـ چرم آن است که خود ببوید؛ شاید با خودتان فکر کنید که گاهی لازم است مقداری عطر برای خوشبوتر شدن مصنوعات چرمی به آنها بزنید درحالی که این اقدام نهتنها باعث خوشبو شدن آن نمیشود بلکه باعث از بین رفتن بافت چرم خواهد شد.چون مواد شیمیایی عطری که استفاده میکنید باعث از بین رفتن چربی داخل چرم شده و در نهایت ترک میخورد.
5 ـ قالب، بهترین گزینه؛ به طور کلی اگر قصد استفاده طولانیمدت از مصنوعات چرمی ندارید بهترین راه برای حفظ کیفیت چرم این است که این وسیله را داخل کمد و دور از نور آفتاب و گرد و خاک نگه دارید، اما برای حفظ ظاهر آن بهترین گزینه این است که داخل آن را با روزنامه پرکنید تا حالت خود را از دست ندهد. این در حالی است که برای لباسهای چرمی باید آنها را کف کمد بخوابانید بدون این که رویشان چیزی قرار گیرد هرچند با توجه به فضای محدود منازل امروزی، ما مجبور به استفاده از جالباسی هستیم. در این حالت فراموش نکنید از جالباسی مخصوص کت و شلوار استفاده کنید چون قسمت شانه جالباسی کمی پهنتر از دیگر بخشهاست و همین موضوع باعث میشود کیفیت سرشانههای لباس چرمی همانند روز اول حفظ شود.
6 ـ آثار باران را از بین ببرید؛ بدون تردید وقتی در روزهای پاییزی یا زمستانی از پوشاک چرمی مثل کاپشن استفاده میکنید ممکن است قطرات باران آن را خیس کند در حالی که این قطرات باران نهتنها از لحاظ رطوبت باعث از بین رفتن کیفیت چرم میشود بلکه قطرات باران حاوی مواد معلق هوای اطراف شماست و با توجه به دود خودروها و گرد و غبار معلق هوا، چرم لباستان به این مواد آلوده میشود بنابراین برای از بین بردن اثرات مخرب این مواد بهتر است با استفاده از کف شامپوی بچه آن وسیله را خوب شستوشو دهید.
عماد عزتی / جامجم
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد