گاندوی ایران تشنه حقابه

روند نماد سازی از گونه های حیوانی در خطر انقراض مدتی است سیر مناسبی به خود گرفته به گونه ای که ابتدا یوزپلنگ ایرانی به عنوان یک گونه در خطر انقراض به جام جهانی 2014 برزیل راه یافت و اکنون تمساح پوزه کوتاه (گاندو) وارد دنیای ورزش شده است.

زمانی که برای اولین بار نماد شدن یوزپلنگ ایرانی در بازی های جام جهانی 2014 برزیل مطرح شد مورد استقبال دوستداران محیط زیست قرار گرفت که به گفته هومان جوکار مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ های آسیایی هدف از این کار شناساندن وضعیت این گونه و اهمیت حفاظت از آن در کشور بود که میسر شد.

اکنون نیز تیم فوتبال ذوب آهن اصفهان در یک حمایت زیست محیطی، گاندو (تمساح پوزه کوتاه) را به عنوان نماد خود انتخاب کرده است.

روابط عمومی و اموربین الملل باشگاه ذوب آهن اعلام کرده است که این نماد برگرفته از تمساح پوزه کوتاه ایرانی (گاندو) است و از گونه های رو به انقراض خزندگان است.

البته تمساح پوزه کوتاه جزو گونه های در خطر انقراض نیست بلکه بر اساس اعلام سازمان حفاظت محیط زیست جزو گونه های حمایت شده است.

باشگاه ذوب آهن اصفهان دلیل انتخاب این گونه خزنده را حمایت از محیط زیست این گونه جانوری اعلام کرد و گفت: این نماد که تمساح سبز است، نمادی از مقاومت، سرسختی و جنگندگی است.

نماد عروسکی تیم فوتبال ذوب آهن قرار است در اولین بازی خانگی در دومین هفته از رقابت های لیگ برتر، رونمایی شود.

الهام آبتین رییس اداره محیط طبیعی اداره کل محیط زیست استان سیستان و بلوچستان گفت: تمساح های پوزه کوتاه، گونه های حمایت شده ای هستند که بیشترین مشکل کنونی این حیوانات کم آبی است که زندگی آنها را با خطر مواجه کرده است.

وی افزود: اگر روند کم آبی و عدم تامین حقابه زیست محیطی این گونه ها به همین روال ادامه یابد در آینده نه چندان دور در رده گونه های در خطر انقراض قرار خواهند گرفت.زندگی تمساح به طور مستقیم به آب وابسته است بنابراین تامین حقابه زیست محیطی زیستگاه های پایین دست سدها باید جدی گرفته شود.

آبتین با بیان اینکه باید آب مورد نیاز تمساح ها به صورت جاری و مداوم روان باشد، گفت: متاسفانه آب مورد نیاز تمساح ها به طور مداوم تامین نمی شود و محیط زیست باید به طور مرتب از آب منطقه ای درخواست آب کند.

رییس اداره محیط طبیعی اداره کل محیط زیست استان سیستان و بلوچستان افزود: بر اساس قانون، هر سدی که احداث می شود باید حقابه مورد نیاز زیستگاه های پایین دست آن به صورت متوالی تامین شود در هر حالی که اکنون این اتفاق نمی افتد.

آبتین گفت: گاندو در جنوب استان سیستان و بلوچستان در بخش کلات به دو صورت طبیعی و حفاظت شده زیست می کنند، تعداد تمساح هایی که به صورت طبیعی در مناطق جنوبی استان زیست می کنند حدود 400 تا 500 عدد است، همچنین تعداد 30 تمساح هم در مرکز نگهداری تمساح ها در منطقه ای به نام «ریکوکش» زندگی می کنند که به مرحله زاد و ولد نیز رسیده اند.

به گفته وی، تمام این تمساح ها در منطقه حفاظت شده «گاندو» که تحت پوشش سازمان حفاظت محیط زیست است زندگی می کنند.

رییس اداره محیط طبیعی اداره کل محیط زیست استان سیستان و بلوچستان با بیان اینکه تمام فعالیت ها و به طور کلی حیات تمساح ها به آب وابسته است، افزود: حتی جفت گیری و تهیه غذای این گونه ها در آب انجام می شود، خانه هایشان در کنار آب ساخته می شود زیرا فرزندانشان برای زنده ماندن به آب نیاز دارند، بنابراین آب نقش مهمی در زندگی این حیوانات ایفا می کند که تامین آن باید مورد توجه جدی قرار گیرد.

آبتین گفت: اکنون تمساح پوزه کوتاه در ایران، هند، پاکستان، سری لانکا ، مالزی و نپال زیست می کند اما گونه ای که در ایران وجود دارد کاملا خالص است به این معنا که جفت گیری آنها فقط در بین تمساح های موجود در ایران انجام شده است و با گونه های کشورهای دیگر جفت گیری نکرده اند.

وی افزود: چندی پیش یک زیستگاه جدید از تمساح های پوزه کوتاه در رودخانه نهنگ واقع در شهرستان سراوان یافت شده است که به علت صعب العبور بودن منطقه هنوز شمارشی از تعداد تمساح ها انجام نشده است.

آبتین درباره اینکه ذوب آهن اصفهان تمساح پوزه کوتاه را به عنوان نماد خود انتخاب کرده است، افزود: این حرکت خوبی است زیرا موجب فرهنگ سازی و بالا رفتن اطلاعات عمومی مردم در زمینه گونه هایی که نیاز به حمایت دارند می شود.

گاندو یا تمساح پوزه کوتاه با نام علمی «Crocodylus palustris» نوعی کروکودیل بومی شبه قاره هند و مناطق اطراف است که در کشورهای هند، بنگلادش، پاکستان، ایران، سریلانکا و برمه زندگی می کند.

گاندو تنها کروکودیل بومی پاکستان و ایران و بزرگترین خزنده این دو کشور و همچنین پرشمارترین کروکودیل در کشور هندوستان است.

گاندو در ایران

به گاندو در ایران، تمساح ایرانی نیز گفته می شود، زیستگاه اصلی این تمساح 380 هزار هکتار مساحت دارد که بخشی از آن در چابهار و بخش دیگر آن در شهرستان سرباز قرار دارد. این مناطق با نام منطقه حفاظت شده گاندو تحت حفاظت سازمان محیط زیست ایران قرار دارند.

بیشتر این تمساح ها در برکه های میان راسک و باهوکلات و باتلاق های دلگان و کلانی (در جنوب استان سیستان و بلوچستان) متمرکز هستند.

فصل جفت گیری گاندو در اسفند ماه و تخم گذاری آن در ماه خرداد است. گاندو با کندن گودال عمیقی در مکانی که از رطوبت کافی برخوردار باشد، حدود 20 تا 35 تخم می گذارد. 60 درصد تخم ها پس از 65 روز به نوزاد تبدیل می شوند. توله ها با طولی برابر 20 تا 25 سانتیمتر به دنیا می آیند.

تغذیه نوزادان از حشرات و لارو آنها، دوزیستان و لارو آنها و بچه ماهی ها است، فقط پنج تا 10 درصد نوزادان به سن بلوغ (۵ تا ۱۰ سالگی) می رسند و بقیه خوراک پرندگان شکاری و ماهیخوار، روباه، شغال، سگ و بزمجه می شوند.(ایرنا)