عارف قزوینی از نامورترین چهرههای هنری دوره مشروطه است که در دو شاخه ادبیات و موسیقی (تصنیف سازی) آفرینشگری کرده است و در این هر دو زمینه جایگاهی بلند دارد.
در زمینه ادبیات، عارف در شمار برجسته ترین شاعران عصر مشروطه است که توانست با موج نوجویی همراه شود و در چند دهه نظر مخاطبان بسیاری را به سوی خود جلب کند.
عارف و هم روزگاران او، برای نخستین بار با جسارت هنری و دیدگاهی تازه، مفاهیمی چون وطن دوستی، آزادی سیاسی و اجتماعی و ستیز با بی عدالتی و واپس ماندگی را در شعر پارسی وارد کردند.
در زمینه موسیقی نیز عارف را پیشرو و مبدع تصنیف سرایی میهنی میدانند. ذوق سرشار او در ملودی پردازی، شاهکارهایی کم مانند را در تاریخ موسیقی معاصر پدید آورده که هنوز رنگ و بوی کهنگی نگرفته است.
اهمیت عارف بیشتر در نقشی است که او در تاریخ مشروطه ایفا کرده و ارج هنری و حتی شهرت او هم بیشتر مدیون تصنیف سازی وی است. از همین رو است که هرچه در باره عارف نوشته اند بیشتر کلیاتی راجع به شعر او همراه با جزئیاتی از زندگی وی بوده است.
فهرست مطالب کتاب به این قرار است:
یادداشت ناشر
عارفا! جوهر عصیان تبار بشری
سالشمار
1- زندگینامه عارف
تاریخ حیات عارف به قلم خودش
2- بررسی و یادها
عارف و وزن/ مهدی فیروزیان
عارف و ایران کهن/ هما میوانی
گفتگو با احمد شاه راجع به عارف/ علی اصغر رحیم زاده صفوی
عارف و ذوق ادبی و قیمت و تأثیر اشعار او/ رضازاده شفق
خاطراتی درباره عارف قزوینی/ سعید نفیسی
درباره عارف قزوینی/ محمدعلی جمالزاده
تصنیفهای وطنی/ روح الله خالقی
عارف/ یحیی آرین پور
خاطرهای از عارف قزوینی/ ابراهیم صفایی
عارف شاعر ملی/ محمدجعفر محجوب
درباره سوگ سرود بهار برای عارف/ باستانی پاریزی
چهره عارف از میان خاطرات او/ ایرج افشار
ترانه ملی/ غلامحسین یوسفی
عارف قزوینی/ هوشنگ ابتهاج
نوعی وزن در تصنیف های عارف/ مهدی اخوان ثالث
آواز گمشده/ رکن الدین خسروی
عارف قزوینی/ عبدالعلی دستغیب
عارف قزوینی/ محمدرضا شفیعی کدکنی
تبعید و دق/ محمدعلی سپانلو
عارف قزوینی/ قیصر امین پور
اندیشه ناسیونالیسم در شعر عارف قزوینی/ باقر صدرینیا
شوریدگی و آشفتگی/ مسعود جعفری
عارف و موسیقیدانان/ مهدی نورمحمدی
3- سروده هایی در ستایش و سوگ عارف
همه رفتند/ محمد تقی بهار
سرّ تصنیف عارف/ محمدحسین شهریار
به یاد عارف/ هوشنگ ابتهاج
به یاد عارف/ محمدرضا شفیعی کدکنی
به یاد عارف- جلیل قریشی زاده/ وفا کرمانشاهی
خنیاگر میهن/ مهدی فیروزیان
4- گزیده غزلهای عارف
5- گزیده تصنیفهای عارف
6- کتابشناسی
7- نمایه
8- عارف به روایت عکس.
خنیاگر میهن: زندگی، نقد، تحلیل و گزیدهی اشعار عارف قزوینی در 696 صفحه به اهتمام هما میوانی توسط انتشارات سخن در سال 93 منتشر شده است.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
بهتاش فریبا در گفتوگو با جامجم:
رضا کوچک زاده تهمتن، مدیر رادیو مقاومت در گفت گو با "جام جم"
اسماعیل حلالی در گفتوگو با جامجم: