اذانی که ثبت معنوی شد

در سال ۱۳۱۸ وقتی متولّی وقت حرم علی بن موسی‌الرضا هنگام حضور در روستای «کاهو» متوجه صدای رسای او در گفتن اذان شد، به دلیل این شایستگی او را برای اجرای مراسم دعا و اذان به مسجد گوهرشاد دعوت کرد.

و آغاز اذان‌گویی او در حرم علی بن موسی‌الرضا با نصب نخستین بلندگوها در این حرم همزمان بود.
محمد آقاتی در سال ۱۳۰۴ شمسی در روستای کاهو در استان خراسان رضوی و در خانواده‌ای روحانی چشم به جهان گشود. وی در سنین کودکی قرائت قرآن را نزد پدرش ملّا علی‌اکبر آقاتی آموخت. در سنین نوجوانی به دلیل مهارتی که در تلاوت اذان داشت به سرعت در زادگاهش مشهور شد و در حسینیه «کاهو» که پدرش بانی آن بود به تلاوت اذان و مناجات پرداخت.

در سال ۱۳۱۸ متولّی حرم علی بن موسی‌الرضا هنگام حضور در روستای کاهو متوجه صدای رسای محمد در گفتن اذان شد، او را برای اجرای مراسم دعا و اذان به مسجد گوهرشاد دعوت کرد. از این مقطع، آقاتی همزمان با تلاوت اذان و قرآن، تحصیلات دینی خود را در مشهد ادامه داد و در سن ۱۶ سالگی برای تحصیل علوم دینی وارد مدرسه نواب شد.

در سال ۱۳۲۷ وی جهت اجرای مراسم دعا و اذان در رادیو به تهران دعوت شد و در استودیو رادیو تهران سه بار صدای اذان خود را ضبط کرد. او در این زمان تلاوت زنده اذان را در مسجد سلطانی تهران بر عهده گرفت.

نام محمد آقاتی سالیان متمادی تا سال ۱۳۵۹ به عنوان یکی از بزرگترین مؤذنین ایران مطرح بود. اذان او به همراه اذان‌های متعلق به شیخ عبدالکریم اردبیلی، رحیم مؤذن زاده اردبیلی، سید جواد ذبیحی و حاج علی بهاری از نخستین اذان‌های پخش شده از رادیو تهران بود.

پس از انقلاب اسلامی نیز اذان مشهور آقاتی توسط شورای عالی قرآن جهت پخش در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مصوب شد و کماکان از رادیو و تلویزیون ایران پخش می‌شود.

با توجه به غنای موسیقیایی و معنوی اذان محمد آقاتی و برای نگهداری از اذان قدیمی وی، این اثر در ۲۹ شهریور سال 90 به شماره ۱۹۷ در فهرست میراث معنوی ایران ثبت شد و در گروه سنت‌ها و نمودهای شفاهی در شاخه موسیقی قرار گرفت.

همچنین در مراسم اختتامیه ششمین همایش علمی-پژوهشی جاده ولایت که ۱۵ مهر سال 90 در جهاد دانشگاهی مشهد برگزار شد، از اذان مرحوم آقاتی به عنوان دومین اذان ثبت ملی شده در کشور پرده برداری شد.

محمد آقاتی روز ۱۸ مهر ۱۳۷۲ پس از یک دوره بیماری طولانی در تهران درگذشت و در قطعه ۷۶ بهشت زهرا به خاک سپرده شد.(ایسنا)