درمان بیماری مادرزادی قبل از تولد

هدف از این تحقیقات که توسط مهندسان دانشگاه کالج لندن و دانشگاه KU Leuven بلژیک انجام می شود خلق یک دستگاه کوچک است که بتواند با تهیه تصویر سه بعدی از جنین، به عنوان یک دست روباتیک خودکار عمل کند.

این روبات می تواند جراحی های ظریفی انجام داده و یا سلول های بنیادی را به عضوهای آسیب دیده جنین برساند.

"سباستین اورسلین" از مرکز محاسبه تصویر پزشکی دانشگاه کالج لندن گفت: هدف ایجاد فناوری های جراحی کمتر تهاجمی برای درمان گستره وسیعی از بیماری ها در رحم است که خطر بسیار کمتری برای مادر و جنین در پی داشته باشند.

اولویت اول برای این پروژه که بودجه آن را "شورای تحقیقات علمی پزشکی و مهندسی" و "ولکام تراست" تامین می کنند، تحول در درمان کودکان مبتلا به "اسپینا بیفیدا" است.

از هر هزار کودک یک نفر با بیماری اسپینا بیفیدا به دنیا می آید. این بیماری وقتی بروز می کند که مهره های ستون فقرات جنین به خوبی شکل نمی گیرند و مایع آمنیوتیک به این شکاف ایجاد شده نفوذ می کند.

میکروب های موجود در مایع آمنیوتیک می تواند در ستون فقرات گسترش یافته و درنهایت به مغز برسد و رشد آن را متوقف کند.

در نتیجه کودک مبتلا به اسپینا بیفیدا اغلب دچار مشکلات عصب شناختی بسیار شدید می شود.
این بیماری موجب شد تا پزشکان از نوعی چسب برای پوشاندن این شکاف روی ستون فقرات جنین استفاده کنند.

چنین جراحی شامل بازکردن شکم و رحم مادر است که می تواند خطر بالقوه تولد پیش از موعد را برای جنین در پی داشته باشد. در نتیجه، جراحی هایی مانند این، به ندرت انجام می شود.

"جنی نری" مدیر این پروژه گفت: این جراحی ها بسیار خطرناک هستند و خطر بالقوه ای نیز سلامت مادر را تهدید می کند.

علاوه بر این، جراحی بر روی جنین نیز تنها زمانی امکان پذیر است که دستکم 26 هفته سن داشته باشد. باید گفت تا این سن، آسیب قابل توجهی بر مغز درحال رشد جنین وارد شده است.

اورسلین اظهار داشت: باید راهی را بیابیم که در مرحله زودتری از رشد جنین، شکاف ایجاد شده در ستون مهره های او را مسدود کنیم. به طور ایده آل این کار باید در سن 16 هفتگی جنین صورت بگیرد. هرچه درمان زوتر اتفاق بیفتد تاثیر آن بیشتر خواهد بود.

در حال حاضر چنین جراحی غیر ممکن است.

هدف از این پروژه ساخت تجهیزاتی – برپایه جدیدترین پیشرفت ها در اوپتیک و روباتیک- است که این جراحی را در سنین پایین جنین امکان پذیر کند.

مهندسان و پزشکان دخیل در این پروژه ساخت یک کاوشگر بسیار نازک و انعطاف پذیر را انتظار دارند که بتوان آن را به رحم مادری که جنین اش به اسپینا بیفیدا مبتلاست وارد کرد.

در نوک این کاوشگر یک رشته قرار داده خواهد شد که دوربین ریزی به آن متصل می شود و می توان از پالس های لیزری و اولتراسوند – شیوه ای موسوم به تصویربرداری فوتواکوستیک- برای تولید تصاویر سه بدی درون رحم مادر استفاده کرد.

جراح با استفاده از این تصاویر کاوشگر را به هدف خود که همان شکاف ایجاد شده در ستون فقرات جنین است هدایت می کند.
بازوی دیگر روبات شامل تجهیزات ریز دیگری است که می تواند تکه ای از ژل یا چسب را حمل کند این ژل یا چسب بر شکاف ستون فقرات جنین تزریق می شود.

این کار مانند گچ کاری است. اگر بتوانیم این کار را انجام دهیم، احتمال دستاورد بزرگی برای جنین و کمترین خطر را برای سلامت مادر خواهیم داشت.

در حال حاضر اکثر طراحی ها برای جراحی های روباتیک جنین به شکل یک ابزار انبرمانند سه شاخه است که بر روی یک بازو، دوربین و بر روی دو بازوی دیگر گیره و دیگر تجهیزات دارد.

اورسلین گفت: ما هنوز در مرحله طراحی هستیم از این رو می توانیم دستگاهی بسازیم که چهار یا پنج بازو داشته باشد.

به گفته وی، این دستگاه می توانند علاوه به پوشاندن شکاف ستون فقرات، جراحی های ظریف انجام داده و یا سلول های بنیادی را به عضوهای آسیب دیده جنین برساند.

این ابزار می تواند دیگر بیماری های جنینی از جمله سندروم انتقال خون جنین های دوقلو به یکدیگر (TTTS) را درمان کند. این سندروم موجب می شود یکی از جنین های رحم مادر خون کافی دریافت نکند.

دانشمندان این پروژه تاکید دارند : جراحی جنین درون رحم مادر را نباید دستکم گرفت. برای انجام این کار به ابزارهای جراحی فوق العاده خوب نیاز داریم و این پروژه می تواند دسترسی ما را به این وسایل طی چند سال آینده فراهم آورد.(مهر)