در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در صورتیکه بیاختیاری ادرار میتواند کیفیت زندگیشان را تحت تاثیر قرار دهد و شرایطی نامناسب برایشان ایجاد کند. در این میان عدهای هم هستند که ترجیح میدهند خودشان مشکل را حل کنند و از روشهای درمانی که پزشک به دیگران توصیه کرده، کمک میگیرند.
در حالی که متخصصان میگویند در صورت بروز این مساله حتما باید با پزشک مشورت کنید و براساس نظر او بررسیهای لازم را انجام دهید. دکتر آریا جنابی هم با تائید این مطلب به جامجم میگوید: بیاختیاری ادرار میتواند نشانه شروع یک بیماری جدی یا مشکلی خفیف باشد که حتی ممکن است به مرور زمان بهبود یابد، اما با توجه به اینکه بیماریهای جدی هم ممکن است با این نشانه شروع شود، لازم است بروز این مشکل را جدی بگیرید و به محض مشاهده چنین شرایطی به پزشک مراجعه کنید.
انواع بیاختیاری ادرار
بیاختیاری ادرار مشکلی ناراحتکننده و آزاردهنده است که میتواند تاثیراتی منفی بر زندگی فرد داشته باشد، اما این وضعیت هم به گونههای متفاوتی میتواند اتفاق بیفتد. این فوق تخصص بیماریهای کلیه با اشاره به این موضوع ادامه میدهد: ممکن است تغییرات طبیعی ناشی از افزایش سن در دستگاه ادراری طوری باشد که بروز مشکل را تشدید کند. بنابراین بعضی از شرایطی که موجب بیاختیاری ادرار میشود با بیشتر شدن سن بتدریج افزایش مییابد و در سنین پایینتر احتمال روبهرو شدن با آنها هم کمتر است.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران میافزاید: گاهی هم ممکن است بیمار در موقعیتهای خاص مانند زمانی که عطسه یا سرفه میکند، میخندد یا حرکات خاصی دارد دچار بیاختیاری شود. در مقابل، گاهی هم بیاختیاری میتواند در تمام ساعات شبانه روز وجود داشته باشد یا حتی فقط زمانی که فرد احساس دفع ادرار میکند، دچار بیاختیاری شود. عدهای هم هستند که به هیچ عنوان چنین حسی ندارند، ولی به طور ناخودآگاه ادرارشان دفع میشود یا احساس میکنند دفع ادرارشان قطره قطره است.
وی ادامه میدهد: تشخیص هر یک از این موارد برای بیمارانی که دچار بیاختیاری ادرار هستند، اهمیت دارد و هر یک باید به طور دقیق مشخص شود.
بیاختیاری شبانه
بسیاری از بیمارانی که با بیاختیاری ادرار روبهرو هستند، فقط در طول شب چنین مشکلی دارند که به گفته دکتر جنابی این بیماران معمولا فقط هنگام خواب، اختیار دفع ادرار ندارند یا توانشان برای کنترل ادرار در این مواقع کاهش پیدا میکند. در صورتیکه همین افراد ممکن است در طول روز که هوشیار هستند، دچار بیاختیاری ادرار نشوند.
این فوقتخصص بیماریهای کلیه با اشاره به این موضوع خاطرنشان میکند: عواملی هست که باعث میشود بیماران در طول شب بیشتر چنین احساسی داشته باشند. البته این عوامل میتواند هنگام روز هم وجود داشته باشد، اما در مراحل اولیه ممکن است فرد فقط شبها دچار بیاختیاری شود و زمانی که بیماری پیشرفت میکند، این مشکل در طول روز هم برایش پیش بیاید. ولی در بعضی موارد، بیاختیاری ادرار فقط در طول شب اتفاق میافتد و حتی با پیشرفت بیماری هم صبحها چنین مشکلی وجود نخواهد داشت.
به گفته وی، تمام بیماریهایی که برای مثانه مشکل ایجاد میکند، ممکن است موجب بروز بیاختیاری در طول شب شود. بنابراین میتوان گفت وجود بیماریهای مجاری ادراری و مثانه یکی از عواملی است که ابتدا میتواند با بیاختیاری مشخص شود و کمکم نشانههای دیگری هم نمایان خواهد شد.
بیاختیاری استرسی و فوریتی
یکی از انواع بیاختیاری ادرار، بیاختیاری استرسی است که به گفته دکتر جنابی زمانی رخ میدهد که بیمار سرفه یا عطسه کند، بخندد یا به طور ناگهانی از زمین بلند شود. در این شرایط فرد احساس میکند، چند قطره ادرار به طور غیرارادی خارج شده است.
وی با اشاره به اینکه این نوع بیاختیاری میان خانمها شایعتر است، درباره علل ایجادکننده آن میگوید: عفونت ادراری، تغییراتی که به مرور زمان و با افزایش سن در مجاری ادرار رخ میدهد و زایمانهای متعدد در بروز این نوع بیاختیاری نقش دارد و میتواند باعث ایجاد چنین وضعی شود.
این فوقتخصص بیماریهای کلیه توصیه میکند این گروه از بیمارن هر دو ساعت یکبار دفع ادرار داشته باشند، در طول روز شش تا هشت لیوان آب بنوشند و مصرف مایعات را در ساعات منتهی به شب کاهش دهند. همچنین باید از پوشیدن لباسهایی که خیلی تنگ است یا کمربند محکم و سفتی دارد، اجتناب کنند و با تقویت عضلات کف لگن مشکل را بهبود ببخشند. علاوه بر اینها، گاهی ممکن است به اقدامات پزشکی خاصی هم نیاز باشد که پس از مشورت با پزشک باید براساس نظر او چنین اقداماتی انجام شود.
بیاختیاری فوریتی هم یکی دیگر از انواع بیاختیاری است که دکتر جنابی آن را چنین تعریف میکند: در این مواقع به طور ناگهانی بیمار احساس میکند به دفع ادرار نیاز دارد و باید ادرار را تخلیه کند و پیش از اینکه بتواند خودش را به دستشویی برساند، ممکن است دچار بیاختیاری شود.این افراد هم باید توصیههایی را که در مورد بیاختیاری استرسی گفته شد، در نظر داشته باشند تا مشکلشان بتدریج کاهش یابد.
مثانه بیشفعال
دکتر جنابی درباره مثانه بیش فعال میگوید: در مواردی که به مثانه بیش فعال مربوط است، مثانه بسیار پر و ادرار به صورت قطره قطره و به طور غیرارادی خارج میشود. این مشکل که بیشتر میان آقایان وجود دارد، به علت تنگی مجرا یا بزرگی پروستات رخ میدهد و علاوه بر این، در شرایطی هم ممکن است نوع کار بیمار طوری باشد که مثانهاش تحریکپذیر شود.
این بیماران هم باید در طول روز به مقدار کافی مایعات بنوشند و پس از ساعت 8 شب مصرف مایعات را کم کنند. همچنین آنطور که این فوقتخصص بیماریهای کلیه توصیه میکند آنها باید هنگام ادرار کردن عضلات شکم را سفت کنند تا تخلیه ادرار به طور کامل انجام شود و تکرر ادرار کاهش یابد. همچنین زمانی که پزشک تشخیص دهد باید از درمانهای دارویی هم کمک بگیرند.
علل مختلف بیاختیاری ادرار
بیاختیاری ادرار به علل متفاوتی مانند عفونتهای ادراری رخ میدهد، اما به گفته دکتر جنابی، میان آقایان بزرگشدن غده پروستات که معمولا با افزایش سن اتفاق میافتد، مهمترین علت بروز بیاختیاری ادرار است.
علاوه بر این، بیمارانی که یبوست مزمن دارند هم ممکن است در معرض چنین مشکلی قرار داشته باشند. این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان این مطلب یادآور میشود: با جمع شدن مدفوع در دستگاه گوارش که به علت یبوست مزمن رخ میدهد، ممکن است بیمار دچار بیاختیاری ادرار شود که البته اگر عوامل ایجادکننده یبوست از بین برود، بیاختیاری هم بسیار بهتر از قبل خواهد شد.
وی به مصرف داروها اشاره میکند و میگوید: مصرف برخی داروها بخصوص داروهایی که برای درمان بیماریهای اعصاب و روان مانند افسردگیهای شدید استفاده میشود، در طولانی مدت میتواند باعث شلشدن و ضعف عضلات کف لگن شود و فرد را دچار بیاختیاری ادرار کند. البته در این مواقع، ممکن است بیمار در طول روز وضع بهتری داشته باشد و هنگام شب مشکلش شدت بیشتری پیدا کند.
بیاختیاری ادرار میتواند علتهای دیگری هم داشته باشد که این فوقتخصص بیماریهای کلیه با اشاره به آنها توضیح میدهد: گاهی بیمار مبتلا به دیابت به دلیل میزان بالای قند خونش با این مشکل روبهرو میشود و صبحها چون هوشیار است تا احساس میکند به دفع ادرار نیاز دارد، خودش را به دستشویی میرساند، ولی شبها که هوشیاریاش کمتر است، بیاختیاری ادرار رخ میدهد. بر این اساس، کنترل قندخون و دیگر عواملی که بر عملکرد کلیه اثر میگذارد، میتواند به تشخیص و درمان بیاختیاری کمک زیادی کند.
درمانهای دارویی و جراحی
با تشخیص دقیق و بموقع علت بیاختیاری میتوان احتمال بروز مشکلات بیشتر را کاهش داد. دکتر جنابی نیز با تائید این مطلب یادآور میشود: با تشخیص دقیق علت بیاختیاری میتوانیم با مصرف حداقل دارو و همینطور رعایت نکاتی که پزشک به بیمارش توصیه میکند مشکل را برطرف کنیم و نتیجه بهتری از روند درمان بگیریم.
وی با اشاره به اهمیت ورزشها و تمریناتی که پزشک تجویز میکند، میگوید: انجام ورزشها و تمریناتی که عضلات کف لگن را تقویت میکند، بسیار مهم است و میتواند موجب بهبود شرایط فرد شود.
با رعایت رژیم غذایی مناسب، ورزشکردن و درمان علت ایجادکننده بیاختیاری میتوان امیدوار بود مشکل هرچه زودتر برطرف شود، اما چاقی هم یکی از عوامل موثر در این زمینه به حساب میآید که باید آن را هم برطرف کرد. وی با اشاره به این موضوع میافزاید: درمانهای دارویی نیز براساس نظر پزشک میتواند برای گروهی از بیماران موثر باشد و در نهایت از روشهای جراحی نیز میتوان کمک گرفت.
دکتر جنابی به تمام کسانی که دچار بیاختیاری ادرار شدهاند توصیه میکند حتما به پزشک مراجعه و با او مشورت کنند و حتی در شرایطی که بیاختیاری خفیف است نیز مراجعه به پزشک را نادیده نگیرند؛ زیرا در بسیاری از موارد وقتی بیمار نسبت به بیاختیاری و علل ایجادکننده آن اطمینان پیدا میکند، مشکلش هم تا حد زیادی برطرف میشود.
نیلوفر اسعدیبیگی / جام جم
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در واکنش به حمله رژیم صهیونیستی به ایران مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
رییس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در گفتگو با جام جم آنلاین:
گفتوگوی «جامجم» با سیده عذرا موسوی، نویسنده کتاب «فصل توتهای سفید»
یک نماینده مجلس:
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»: