سوءهاضمه را بشناسید

تعریف این بیماری که اصطلاح پزشکی آن دیس‌پپسی است، این است: مجموعه مشکلاتی که یک فرد به دنبال خوردن غذا پیدا می‌کند. این مشکلات شامل درد شکم، احساس پری زیاد، احساس نفخ و زیادی گاز در شکم می‌شود.

واضح است که هر فردی وقتی پرخوری می‌کند، این علائم را پیدا می‌کند و در این حالت به آن بیماری سوءهاضمه اطلاق نمی‌شود. به این ترتیب مواردی که با خوردن یک غذای عادی فرد علائم پیدا می‌کند، باید مورد بررسی و درمان قرار داد.

علت‌های اصلی این بیماری شامل زخم معده و اثنی‌عشر، فلج معده و کولیت عصبی هستند که در ادامه توضیح داده‌می‌شود.

زخم معده که بیماری شناخته شده تمام جوامع است، به دلیل اثر تخریبی اسید معده روی لایه داخلی معده و اثنی‌ عشر ایجاد می‌شود.

مهم‌ترین علامت این بیماری، دردهای شکمی به دنبال غذا یا ساعاتی بعد از غذاست. زخم‌های دوازده که شایع‌تر است، معمولا دردهایشان دو ساعت بعد غذا شروع می‌شود و گاهی با غذا خوردن تسکین پیدا می‌کند.

عارضه مهم این بیماری خونریزی معده است. در آلودگی معده به میکروب هلیکوباکتر علت اصلی این بیماری است و درمان اصلی از بین بردن این میکروب است. در کنار این درمان با انواع داروهای خنثی‌کننده اسید معده نیز در کنترل بیماری اهمیت دارند.

روده تحریک‌پذیر که به آن کولیت عصبی نیز گفته می‌شود یکی دیگر از بیماری‌های شایع است. در این بیماری روده‌ها از نظر ساختمانی مشکلی ندارد.

علامت اصلی این بیماری درد شکم، بخصوص قسمت زیر ناف است که به‌طور متناوب (مثلا سه روز در طول یک ماه) ایجاد می‌شود و همزمان علائم زیر نیز وجود دارند:

1 ـ درد معمولا با اجابت مزاج بهتر می‌شود.

2 ـ شروع دردها با تغییر اجابت مزاج (اسهال یا یبوست) همراه است.

3 ـ قوام مدفوع معمولا متغیر است.

وقتی معده فلج می‌شود

در این بیماری غذا مدت خیلی طولانی در معده باقی می‌ماند و فرد دچار احساس سیری و پری معده می‌کند.

این احساس ناخوشایند را همه ما در زمان بیماری‌های ویروسی سخت تجربه کرده‌ایم که در بسیاری اوقات همراه با تهوع و استفراغ بوده است.

فلج معده چه موقتی و به دنبال بیماری‌های ویروسی شایع یا داروها رخ دهد و چه این که به دنبال بیماری مزمن و دائمی مثل دیابت بروز پیدا کند باید درمان شود.

خوردن غذاهایی با حجم کم، خوردن غذاهای آبکی و نرم و پرهیز از خوردن غذاهای چرب که مدت بیشتری در معده باقی می‌مانند باعث بهبودی نسبی می‌شود.

همچنین بهتر است از خوردن غذاهای دیرهضم و سنگین مثل آنها که دارای حبوبات هستند، پرهیز کرد. تحرک بدنی و پرهیز از نشستن و بویژه دراز کشیدن یا خوابیدن بعد از غذا باعث بهتر شدن این عارضه می‌شود.

دکتر رضا کریمی - فوق تخصص بیماری‌های غدد