کولیت زخمی یا عصبی چیست؟

در بسیاری موارد چنین بیمارانی دچار کولیت عصبی هستند، ولی برای یافتن پاسخ مناسب این پرسش توجه به چند نکته لازم است.

1 ـ خونریزی روده‌ای همیشه نشانه یک بیماری جدی است.

2 ـ وقتی علامت یک بیماری در سن بالای 40 سال برای اولین بار ظاهر می‌شود، حتما باید با دقت مورد بررسی قرار گیرد.

3 ـ دردهایی که خواب را به هم می‌زند، نشانه مهم یک بیماری در ساختار روده یا معده است.

روده تحریک پذیر که به آن کولیت عصبی نیز گفته می‌شود، یکی از بیماری‌های شایع در اکثر جوامع است. در این بیماری، روده‌ها از نظر ساختمانی مشکلی ندارند و در صورتی که به روش کولونوسکوپی به دقت بررسی شوند، معمولا در آنها ضایعه‌ای مشاهده نمی‌شود. علامت اصلی این بیماری درد شکم بخصوص قسمت زیر ناف است که به طور متناوب (مثلا سه روز در طول یک ماه) ایجاد می‌شود. در این بیماری درد معمولا با اجابت مزاج بهتر می‌شود و شروع دردها با تغییر اجابت مزاج (اسهال یا یبوست) همراه است.

این بیماران به‌طور مداوم دچار تغییرات فرم و تکرار مدفوع می‌شوند. به عبارت ساده اگر یک فرد عادی هر روز یک‌بار دچار اجابت مزاج می‌شود، فرد دچار روده تحریک‌پذیر مدتی هر روز سه بار اجابت مزاج دارد و پس از آن تا چند روز هر دو روز یک‌بار، دفع مدفوع خواهد داشت.

از دیگر مشخصات این بیماری وجود نفخ زیاد و آروغ زدن‌های پیاپی و گاز زیاد روده است. خیلی از مواقع نیز این بیماران دچار احساس دفع ناکامل مدفوع هستند و مجبورند مرتب برای تخلیه مدفوع اقدام کنند. بسیاری از بیماران دچار روده تحریک‌پذیر همزمان دچار علائم سوء‌هاضمه مثل ترش کردن، تهوع و دردهای معده نیز هستند.

نکته جالب در مورد این بیماری ارتباط آن با مشکلات روحی است، به طوری که بیشتر این بیماران همزمان دچار بیماری‌هایی مثل اضطراب، وسواس، افسردگی و... هستند. از طرف دیگر با استرس‌های زیاد زندگی روزمره، علائم این بیماری تشدید می‌گردد. روده زخمی، نقطه مقابل کولیت عصبی است. این بیماری به‌دلیل آسیب جدار روده در اثر سیستم ایمنی ایجاد می‌شود و برخلاف کولیت عصبی بیمار دچار کاهش وزن و بی‌حالی و ضعف می‌شود. این بیماری گاه با درد همراه است و به دلیل آسیب جدی جدار روده بیمار دچار خونریزی‌های گاه گاه روده‌ای می‌شود.

خوشبختانه هر دو بیماری دارای درمان‌های خوب و موثر است. لیکن زمانی می‌توان درمان را شروع کرد که تشخیص درست داده شود و نوع بیماری به درستی مشخص شود.

درمان کولیت عصبی اطمینان دادن به بیمار در مورد ماهیت خوش‌خیم بیماری و خطرناک نبودن آن و اجتناب از خوردن خوراکی‌هایی مثل قهوه، کلم، حبوبات و شیرین‌کننده‌های مصنوعی و استفاده بیشتر از فیبرهای گیاهی و نیز تکنیک‌های ایجاد آرامش است.

در‌باره کولیت زخمی داروهای موثر روی سیستم ایمنی تاثیرگذار است.

دکتر رضا کریمی

فوق تخصص بیماری‌های غدد

موضوعات پیشنهادی را که دوست دارید درباره آن در این ستون بیشتر بدانید به شماره 300011215 پیامک‌کنید.