در ادامه جلسه روز سهشنبه قرائت گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی از حادثه 22 بهمن سال 1391 در قم در صحن علنی مجلس قرائت شد. این گزارش سپس با رای 153 نماینده مجلس برای پیگیری به قوه قضاییه ارجاع شد .
سیدحسین نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون در ابتدای قرائت این گزارش به مسئولیت برخی اشخاص شاغل در نهادها و ارگان های نظامی، انتظامی و امنیتی اشاره شده که کمیسیون ضمن تقدیر از نهادها و ارگان های مذکور در برقراری نظم و امنیت و پایداری نظام اعلام می دارد که همچون گذشته از آنها حمایت می کند و اقدامات خودسر معدود افراد را شایسته این نهادهای انقلابی نمی داند.
متن کامل گزارش غائله 22 بهمن که صبح امروز در مجلس قرائت شد به شرح زیر است:
الف مقدمه:
مقامات نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بنا به آموزهای دینی بیشترین تماس را با قاطبه مردم در سطوح مختلف برقرار می نمایند. این ارتباط چهره به چهره، قطعاً منتج به حفظ مردم دردفاع از انقلاب اسلامی و کشور می گردد.
و مسئولان فاصله های خود را در ارتباطات با مردم به حداقل می رسانند. آفت این حضور مردمی قرار گرفتن مستقیم مسئولان در معرض انواع تعرضات فیزیکی و شخصیتی است. آثار ترور شخصیتی کمتر از ترور فیزیکی نبوده و به نظر می رسد طراحی سازوکاری مناسب جهت جلوگیری از این آفت که همسو با سیاستهای دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است، همچنین جلوگیری از اقدامات عدهای خودسر یا سازماندهی شده که اقدام به برهمزدن مراسمات، تجمع و اهانت مقابل بیت مراجع عظام، مسئولان ارشد نظام و ائمه جمعه مینمایند کاملاً ضروری به نظر میرسد که قطعاً این قبیل اعمال لزوم برخورد سیاسی، فرهنگی و امنیتی را توأمان طلب مینماید.
یکی از حوادثی که قلب مقام معظم رهبری را جریحه دارد کرد، غائله 22 بهمن 91 در شهر مقدس قم و در جوار حرم حضرت معصومه(س) در یوم الله 22 بهمن 91 بود که همگان را به شگفتی در آورد و موجب شد فضای رسانه ای به دست دشمنان مرز و بوم بدهد تا جایی که حماسه پرعظمت مردم را دچار خدشه نماید.
در همین به دنبال ابلاغ مجلس شورای اسلامی به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، هیئتی با ترکیب آقایان منصور حقیقتپور، جواد جهانگیرزاده، مهدی دواتگری و حسین نقوی حسینی از اعضای این کمیسیون به منظور رمزگشایی از غائله 22 بهمن 1391 شهرستان قم تعیین گردیدند.
ب: نقطه نظرات مقام معظم رهبری، مراجع عظام تقلید و علمای حوزه علمیه قم
1- مقام معظم رهبری در دیدار با مردم آذربایجان فرمودند: "من مخالف هستم کسانی راه بیفتند افراد را ضد ولایت فقیه، بیبصیرت معرفی کنند و علیه او صحبت کنند. من با اقدامی که در قم صورت گرفت مخالفم. من با اقدامی که در حرم امام(ره) صورت گرفت مخالفم. بارها به مسئولین جهت جلوگیری از این وقایع تذکر دادهام. اگر این افراد واقعاً حزباللهی هستند و مومنند این کار را نکنند."
2- در خصوص غائله 22 بهمن 1391 در حرم مطهر حضرت معصومه(س) - علما و مراجع بزرگ تقلید (حضرت آیات مکارم شیرازی، نوری همدانی، علوی گرگانی، موسوی اردبیلی، سعیدی (امام جمعه محترم قم)، حسینی بوشهری، غروی، فاضل لنکرانی، مقتدایی، امینی نجفآبادی، مسعودی خمینی و سیدجواد شهرستانی) در قالب سخنرانی، صدور بیانیه و ارائه نقطه نظرات در ملاقات با هیات تحقیق انزجار خود را از غائله مذکور اعلام داشتهاند. مشروح بیانات علما و مراجع عظام مبنی بر ضرورت خشکاندن ریشه غائله موجود است. کل بیانات آقایان وجود دارد. و میتوانند عزیزان مراجعه کنند.
ج : سابقه موضوع
سابقه اینگونه اقدامات متاسفانه در شهرستان قم وجود داشته و به کرات جریانات تند و افراطی خودسر با دریافتهای شخصی یا محفلی حوادثی در قم یا مناطق دیگر را ایجاد نمودهاند که از جمله این اقدامات:
1- غائله 15 خرداد 1385 و مخالفت با سخنرانی ریاست محترم مجمع تشخیص مصلحت نظام و اهانت به ایشان
2- حضور در نمازجمعه قم و دادن شعار مرگ بر ضد ولایت فقیه در هنگام ایراد خطبه توسط حضرات آیات: امینی، جوادی آملی و استادی که باعث تکدر خاطر این عزیزان و وهن اساتید حوزه علمیه قم گردیده است.
3- حضور عدهای در حرم مطهر حضرت امام خمینی (ره) و مخالفت با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین سید حسن خمینی و اهانت به ایشان در مراسم سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره) در سال 1388 که مقام معظم رهبری در دیدار با مردم آذربایجان در سالروز قیام مردم تبریز صراحتاً مخالفت خود را با این اقدام اعلام فرمودند.
4- غائله حضور در مراسم روز قدس استان قم و دادن شعار بر علیه دکتر لاریجانی ریاست محترم مجلس شورای اسلامی
5- غائله تجمع در مقابل بیت حضرت آیتالله جوادی آملی و دادن شعار بر علیه ایشان و تعرض به ایشان
6- غائله تجمع مقابل دفتر حضرت آیتالله العظمی صافی گلپایگانی و دادن شعار علیه ایشان با مضامین: مرگ بر ضد ولایت فقیه و مرجع بیبصیرت
د: شرح غائله
همه ساله در مراسم یوم الله 22 بهمن در شهرستان قم، شخصیتهای طراز اول نظام و بعضاً روسای قوا به منظور ایراد سخنرانی دعوت شدهاند و بر همین اساس در آستانه 22 بهمن 1391 نیز شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی قم با هماهنگی حضرت آیتالله جنتی رئیس محترم این شورا از آقای دکتر لاریجانی ریاست محترم مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم قم در مجلس جهت ایراد سخنرانی دعوت نموده است.
طبق روال جاری و قبل از عزیمت رئیس محترم مجلس شورای اسلامی به قم، نماینده تیم حفاظت ایشان در کمیته امنیتی شورای تامین استان قم که با حضور مسئولین ردههای امنیتی، نظامی و انتظامی تشکیل میگردد شرکت و با هماهنگیهای لازم با تقسیم کار برپایه سه حلقه حفاظتی به شرح ذیل انجام گرفت:
حلقه اول: تیم حفاظتی ریاست محترم مجلس شورای اسلامی
حلقه دوم: یگان حفاظت سپاه علیابن ابیطالب (ع)
حلقه سوم:نیروهای ناجا
در روز 22 بهمن 1391 آقای دکتر لاریجانی به همراه تیم حفاظت خود از خیابان ارم به جمع راهپیماییکنندگان میپیوندد، در طول مسیر تا رسیدن به شبستان صحن مطهر جمعی بالغ بر 15 تا 20 نفر با حمل تابلوهایی با عنوان بهار، شعارهایی با مضامین بصیرت، بصیرت سر میدهند.
با پایان راهپیمایی 22 بهمن، جناب آقای دکتر لاریجانی ریاست محترم مجلس شورای اسلامی به محل اقامتگاه موقت شبستان حرم مطهر حضرت معصومه (س) منتقل و آماده ایراد سخنرانی میگردند، در این حال، گروه سرود که عمدتا از نوجوانان بودهاند پس از اجرای سرود خود، محل شبستان حرم مطهر را ترک و به بیرون هدایت میشوند. در حالی که در سنوات قبل، این گروه تا پایان مراسم در محل سخنرانی حضور داشتهاند. آقای دکتر لاریجانی سخنرانی خود را بر اساس دست نوشتهای که قبلا تهیه کرده بود آغاز میکنند و پس از چند دقیقه، گروههای 10 - 5 نفره از چند نقطه شبستان بپا خاسته و علیه ایشان شعار داده و به مرور به سمت تریبون حرکت میکنند، از میان این افرادبالغ بر چند لنگه کفش و متعاقب آن تعداد مهر نماز به سمت آقای دکتر لاریجانی پرتاب میشود در حالی که این گروه همچنان شعارهای بصیرت - بصیرت، خجالت - خجالت را سر میدادند ( فیلم و کلیه مستندات آن از ابعاد مختلف موجود است.)
در چنین شرایطی که اکثر مردم متحیر و ساکت نشسته بودند، شعاردهندگان سعی داشتند نظم جلسه را بر هم بزنند، در این بین افرادی از میان جماعت به مردم اشاره میکردند بلند شوید و به سمت تریبون حرکت کنید!!
در این وضعیت، شدت پرتاب مهر و خطر پیشروی آشوبگران به حدی بود که فرماندهی محترم سپاه علی ابن ابیطالب (ع) اصرار میکردند که جناب آقای دکتر لاریجانی از پشت تریبون پایین بیاید، که پس از اخذ نظر محافظین و در حالی که چند نفر بر اثر اصابت مهر مجروح شده بودند ایشان سخنرانی خود را قطع میکنند. لازم به توضیح است که همزمان با حرکت مذکور و هماهنگی یکی از محرکین با تلفن همراه، بخری خانمها نیز در طبقه فوقانی با آقایان همراه شده و آنان را در دادن شعار بر علیه دکتر لاریجانی همراه میکنند.(اسناد و مدارک آن موجود است)
د: تجزیه و تحلیل غائله
شایان ذکر است که هیئت در خصوص غائله، گزارشی چند صد صفحهای را تهیه کرده، خدمت مقام معظم رهبری و برخی مسئولین نظام ارسال داشته و گزارش کمحجمتری نیز خدمت نمایندگان عزیز تقدیم نموده و با رعایت مجموع جهات و رعایت مصالح نظام، گزارش مختصر چند صفحهای نیز از تریبون مجلس شورای اسلامی با هدف اصلاح و دوری گزیدن از این نوع برخوردهای دون شان نظام جمهوری اسلامی تقدیم مینماید:
دادههای اطلاعات ناجا، مسئولین قضایی استان و پارهای از اعضای شورای تامین استان قم و جلسات مستمر با ریاست محترم قوه قضائیه، ریاست محترم مجلس شورای اسلامی، معاون اول محترم قوه قضائیه، دادستان محترم کل کشور، وزیر محترم اطلاعات، امام جمعه محترم قم، استاندار محترم قم، مدیر کل محترم اطلاعات استان قم، دادستان محترم ویژه روحانیت استان قم، فرماندهی محترم سپاه علی ابن ابیطالب (ع)، مدیر کل محترم صدا و سیمای استان قم، فرماندهی محترم نیروی انتظامی استان قم، دادستان محترم عمومی و انقلاب شهرستان قم، مراجع عالیقدر و تعدادی از اعضای جامعه مدرسین و شخصیتهای دینی و شاهدان صحنه و بررسی اسناد و مدارک، استماع اظهارات شاهدان صحنه و بکارگیری تکنیکهای فنی و جمعآوری اطلاعات حاکی است که وقوع غائله همراه با سازماندهی بوده و در سطوح تولید ادبیات خشونت و ایجاد انگیزش و در سطح عملیاتی دارای مقصرانی بوده است که چکیده اطلاعات ذیلاً بیان میگردد:
1- کشف طرحی برای ایجاد التهاب در مراسم توسط اداره کل اطلاعات استان قم و اعلام آن به استانداری قم در مورخ 1391/11/21 (مکتوب، سند آن موجود است)
2- اعلام ملتهب بودن محیط شهرستان قم توسط اطلاعات نیروی انتظامی استان قم به استانداری قم.
3- اعلام برآورد اطلاعاتی غائله 22 بهمن شهرستان قم توسط اطلاعات سپاه علی ابن ابیطالب (ع) به شورای تامین استان قم مبنی بر اینکه "برخی از طلاب و دانشجویان یارگیری کردهاند و جلسهای که دیروز داشتند این بود که یک تعداد، حدود هفتاد درصد نظرشان این بود که بروند تهران و سی درصد نظرشان این بود که در قم موضعگیری نسبت به وقایع داشته باشند" احتمال دارد این افراد مراسم قم را به هم بریزند (اظهارات یکی از مسئولان امنیتی قم در جلسه کمیسیون فوقالعاده امنیت استان قم در مورخ 1391/11/21).
4- اظهارات یکی از فعالان سیاسی اجتماعی قم که در مورخ 1391/11/20 در دفتر ستاد نماز جمعه شهرستان قم در حضور آیتالله حسینی بوشهری و سایر مسئولین اعلام مینماید که "اگر در روز 22 بهمن آقای دکتر لاریجانی جهت سخنرانی به قم بیاید ما مراسم او را بهم خواهیم زد." این نکته را آیتالله حسینی بوشهری در ملاقات هیئت فرمودند و تایید کردند.
5- طراحی و چیدن افراد خاص در شبستان حرم مطهر حضرت معصومه (س) که حتی در راهپیمایی شرکت نکرده بودند و قبل از رسیدن راهپیمایی کنندگان در درب شماره 8 قبلا به شبستان رفته و به طور سازمان یافته در چند گوشه شبستان مستقر شده بودند.
6- انتخاب محل سخنرانی در شبستان؛ در حالی که همه ساله این سخنرانی در فضای باز صورت میگرفت و با انتخاب این فضای بسته، امکان پرتاب اشیاء و بزرگنمایی شعار مخالفین امکان پذیر میشد.
7- تولید ادبیات و هیجان خشونت توسط سخنرانان مسجد اهل البیت (ع) در دهه فجر که تماماً فضا را برای اقدام علیه دکتر لاریجانی فراهم کرده بود.(متن صوت و تصویر و کدگذاری جملات سخنرانیهای مذکورموجود است.)
8- اقدام یکی از مسئولان استان که در صحن شبستان حرم مطهر حضور داشتهاند قبل از شروع سخنرانی،مبنی بر جابجایی برخی مسئولان استان از مقابل تریبون! ایشان در اظهارات مشابه، به این عزیزان اعلام مینماید اینجا ننشینید چون احتمال آن میرود که کفش و یا جسم دیگری به شما اصابت کند!
9- اقدامات برخی افراد حلقه پرتو:
روز قبل از راهپیمایی 22 بهمن 1391 یکی از افراد حلقه پرتو، فرد دیگر معلومی را احضار مینماید و از ایشان میخواهد نیروهای خود را برای نقشآفرینی در شبستان حرم مطهر حضرت معصومه (س) فراخواند و همچنین خطاط و امکانات لازم را برای شب 21/11/91 در محل دفتر هفتهنامه مذکور آماده نماید.(مستندات آن در پرونده قضایی وی موجود است.)
متون و شعارهای مدنظر توسط افرادی از حلقه پرتو ارائه شده و توسط خطاط مورد نظر به صورت دست نوشته آماده و تحویل وی میشود که برابر اعتراضات نامبرده، به ایشان ماموریت داده میشود که شما به عنوان فرمانده میدان مسئولیت دارید نیروهای خود را جمعآوری کرده و با در دست گرفتن دست نوشتهها در محل سخنرانی دکتر لاریجانی اعتراض خود را به ایشان نشان دهید.
10- حضور یکی از طلاب فعال حلقه پرتو در صف اول اعتراضات به عنوان عامل تحریک.(اسناد و فیلم آن موجود است)
11- وجود هماهنگی فیمابین بخش خواهران و برادران که شاهدان عینی اظهار میدارند که شخصی که در مجاورت آنان قرار داشته توسط تلفن همراه از قسمت انتهای سالن به بخش خواهران تماس گرفته و میگفت: «ما شروع کردیم شما چرا شروع نمیکنید؟!»
12- اعترافات یکی از عوامل اصلی صحنه مبنی بر اینکه نامبرده در مراجعه به بهداری سپاه علی ابن ابیطالب(ع) به یک پزشک بهداری اعلام مینماید یکی از مسئولن قم به ایشان قبل از مراسم گفته که شما مسئول پرتاب کفش هستید! من گفتم کفش 50 هزار تومان میارزد ولی مهر پرتاب کردم!
13- یک مربی طرح بصیرت در یکی از مراکز آموزشی: در مورخ 92/11/23 مشغول تدریس مباحث مهدویت بودم که بچههای کلاس گفتند ما فتیله آقای لاریجانی را پایین کشیدیم.
14 تجزیه و تحلیل 35 هزار پیام کوتاه ارسالی در قم فیمابین ساعتهای 14-12 مورخ 91/11/23 که اسناد آن موجود است.
14/1 - ارسال پیامک گروهی توسط یکی از مسئولین معلوم به هستههای عمل کننده با این مضمون تقدیر و تشکر از اقدام شایسته آنان.
14/2 - ارتباط شخص مذکور با یک مقام مافوق و ارائه گزارش خود در طول برگزاری مراسم
14/3 - دریافت پیامک تقدیر و تشکر از شخص مذکور توسط افراد عملیات کننده غائله.
14/4 - ارسال بیشترین پیامک به لحاظ فراوانی توسط یکی از واحدهای عمل کننده با محتوای: تقدیر وتشکر از اقدام در شبستان صحن مطهر حضرت معصومه(س)
14/5 - ارسال 28 پیامک توسط یکی دیگر از واحدهای عملکننده به مضمون "آفرین بر شما و یارانتان که چه عاشقانه به رهبرتان لبیک گفتید!"
14/6 - پیامک گروهی و انفرادی توسط یکی دیگر از عوامل غائله به واحدهای عمل کننده با مضمون "خدا قوت برادر، امروز ترکاندید. از زحمات شما برادران بزرگوار متشکریم اجرکم عندالله..."
و: خطا و تقصیرات دستگاههای مسئول در استان قم
همانطور که ذکر شد در گزارش مفصل هیئت، به جزئیات قصورها و تقصیرهای نهادهای مسئول پرداخته شده است. و در اینجا به چند نکته با هدف رعایت مصالح کشور پرداخته میشود:
الف: سهم استانداری به عنوان رئیس شورای تامین استان قم و عوامل ذیربط
1- بیتوجهی به گزارشات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و اداره کل اطلاعات استان قم در خصوص امکان بروز آشوب.
2- عدم تشکیل به موقع شورای تامین استان قم به منظور کنترل آشوب سازماندهی شده.
3- عدم انعکاس واقعیتهای صحنه قبل از 22 بهمن 1391 به مسئولین ذیربط شامل وزارت کشور، شورای عالی امنیت ملی و شورای امنیت کشور.
4- اطلاع ندادن موضوع به جناب آقای دکتر لاریجانی. علیرغم آنچه گفته شده، ما از ایشان استعلام کردیم و ایشان قاطع فرمودند هیچ کس به من چنین اطلاعی نداده است.
5- عدم تسلط بر اوضاع عمومی سخنرانیهای در مساجد شهر به طوری که هر سخنران آزاد است هرگونه صحبتی را در مجالس عمومی اعلام نماید و هیچ یک از نهادهای نظارتی و امنیتی در این زمینه تذکری ندادهاند.
ب: سهم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان قم
1- عدم ارائه اطلاعات لازم در خصوص احتمال اعزام 70 درصد به تهران و 30 درصد در قم به هیات تحقیق مجلس شورای اسلامی.
2- عدم کنترل رفتار بعضی مدیران مقصر
3- ضعف در حلقه 2 حفاظتی که باعث شکسته شدن این حلقه و هجوم افراد عملیاتی و آشوبگر به سمت تریبون گریده است.
4- عدم انتقال برآورد اطلاعاتی تهیه شده در قبل از مراسم به فرماندهان رده بالای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به منظور جلوگیری از بروز حادثه.
ج: سهم اداره کل اطلاعات استان قم
1- فقدان پیشبینی لازم جهت شناخت اغتشاشگران قبل از وقوع حادثه و عدم انگیزه اولیه در پیگیری موضوع.
2- فقدان انگیزه لازم جهت برخورد با افراد ذیربط در غائله اخیر
د: سهم فرماندهی انتظامی استان قم
1- عدم توانایی در پیشبینی آشوب قبل از وقوع آن.
2- عدم تسلط در شناسایی سه نفری که در حلقه سوم در مقابل درب شماره 8 ایستاده بودند و مردم را به سمت درب آستانه راهنمایی میکردند.
3- شناسایی نکردن عوامل انحرافی که با در دست داشتن عکسهای آقای دکتر احمدینژاد و تابلوهای بهار در مسیر حرکت دکتر لاریجانی به ایشان تعدی کردند.
در پایان کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی اذعان میدارد: با عنایت به تاکید مقام معظم رهبری بر اینکه "من با اقدامی که در قم صورت گرفت مخالفم من با اقدامی که در حرم امام صورت گرفت مخالفم. بارها به مسئولین جهت جلوگیری از این وقایع تذکر داده ام ..." و تاکید مراجع عظام مبنی بر پیشگری از از تکرار اقدامات خودسرانه و برخورد قانونی با عوامل و مسببین غائله 22 بهمن 1391، ضرورت دارد تا مسئولان امنیتی، انتظامی، نظامی و قضائی برنامهریزی جامع و اقدامات لازم را در دستور کار خود قرار دهند.(مهر)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد