متناسب‌سازی کتب‌ درسی

آموزش و پرورش اصرار دارد که به جای تفکیک کتاب‌های درسی از واژه متناسب‌سازی استفاده شود و این به معنی انتشار چند سری کتاب درسی متفاوت با محتوای یکسان است.

متناسب‌سازی یعنی این که برای دخترها و پسرها کتاب‌های درسی متفاوتی منتشر شود، یعنی در برخی دروس شاهد اختلاف شیوه‌های درسی و حتی تمایز محتوایی باشیم.

این در حالی است که بین دانش‌آموزان هیچ اختلاف ضریب هوشی وجود ندارد و شاخص‌های ذاتی مانند جنسیت و قومیت نمی‌تواند برخی را کم‌هوش یا باهوش جلوه دهد.

بنابر اعلام آموزش و پرورش از امسال به‌تدریج کتاب‌های درسی متحول خواهد شد و برطبق سند تحول بنیادین نظام آموزش، تمام کتاب‌های درسی تغییر می‌کنند که یکی از وجوه این تغییر تمایز جنسیتی کتاب‌هاست. اما سازوکار این تمایز هنوز شفاف نیست.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش معتقد است برخی کتاب‌ها مانند حرفه و فن در دوره راهنمایی متناسب‌سازی شده است، اما هیچ پاسخی برای متناسب‌سازی کتاب‌های شیمی، ریاضی، ادبیات، تاریخ و... ندارد. آیا این سیاست، بودجه چاپ کتاب را در آموزش و پرورش یکباره افزایش نمی‌دهد؟

این سیاست برای ایرانی‌ها بسیار جدید است، اما برای بسیاری از کشورها اعمال می‌شود، برخی آموزش‌ها براساس قواعد زیستی و جغرافیایی برای عده‌ای از دانش‌آموزان ضروری است اما نظام آموزش ما برای اجرای این رویه هنوز برنامه مشخصی ندارد.

مسوولان در حالی دائم از تفکیک یا همان جداسازی و متناسب‌سازی کتاب‌های درسی می‌گویند که اجرای آن به برنامه‌ریزی و مطالعات ریشه‌ای نیاز دارد.

چه بسا از نظر نظام آموزش عده‌ای از دانش‌آموزان از برخی آموزش‌ها محروم شوند که برایشان ضروری است.

گفته می‌شود که دانش‌آموزان پسر برخی کشورهای پیشرفته بنابر همین متناسب‌سازی آموزشی یاد می‌گیرند که از سنین کودکی کمی خیاطی، آشپزی، نظافت و... را بیاموزند و به عکس دختران با کمی نجاری، مکانیکی و... آشنا شوند.

آیا منظور نظام آموزش ما از متناسب‌سازی، اعمال سلیقه‌ای محتوای آموزش برای گروهی و محرومیت سلیقه‌ای‌تر برای عده‌ای دیگر است؟ مطالعه بیشتر در این زمینه قبل از آزمون و خطا ضروری است.

کتایون مصری‌ - ‌دبیر گروه جامعه