گردهمایی بزرگ دلالان و ستاره‌ها

جشنواره کن همیشه می‌خواهد از تأثیر و جنجال‌های مراسم اسکار خود را دور نگه‌دارد و سال گذشته بود که شان پن رئیس هیات داوران این جشنواره اعلام کرد برگزارکنندگان این رویداد باید روحیه‌ای غیراسکاری داشته‌ باشند. انگار که روحیه اسکاری داشتن توهین بزرگی به این جشنواره تلقی ‌می‌شود. علاقه‌مندان سینما و آنهایی که از پس هزینه سفر برمی‌آیند از چهارگوشه جهان خود را به ساحل کن می‌رسانند تا در میان برق فلاش صدها فیلمبردار و عکاس روی فرش قرمز، ژست بگیرند و در کنفرانس‌های مطبوعاتی از فیلم‌هایشان بگویند.

برای ایرانی‌هایی که این جشنواره را می‌شناسند، کن بیشتر یادآور طعم گس گیلاس عباس کیارستمی است که ایران را فقط یک‌بار برنده اصلی‌ترین جایزه جشنواره یعنی نخل طلا کرد. پس اهمیت فرش قرمزی که هزاران کیلومتر دورتر از ما پهن می‌شود، برای ما چیزی نیست جز شناختن فیلم‌های احیاناً خوبی که برای امسال می‌توان از دی‌وی‌دی فروش سر خیابان خرید؛ چراکه کن با تمام زرق‌وبرق‌های ستاره‌هایش، مکانی است که جدی‌ترین فیلم‌های سال آینده را می‌توان در آن پیدا کرد.

کن جایی است که افتخارات و توهین‌ها به یک اندازه می‌تواند در انتظار هر کدام از فیلم‌های حاضر در بخش مسابقه باشد؛ جایی که در دهه‌های گذشته همیشه با هالیوود کارد و پنیر بوده و در سال‌های اخیر به واسطه اختلافات سیاسی بین آمریکا و فرانسه و اظهارات دونالد رامسفلد پس از عدم‌حضور فرانسه در جنگ عراق به اختلافات دامن زده شد؛ جایی که بهترین جایزه آن (نخل طلا) به اندازه اسکار در دنیای سینما ارزشمند است.

کن مکانی است که به گفته اروین شاو نویسنده تمامی اقشار سینمایی از دلالان و فروشندگان و تجار تا کلاهبرداران و هنرپیشه‌ها و تهیه کننده‌ها و کارگردانان را در یک جا جمع می‌کند و قهرمانان و بازندگان سینمایی را طی 10 روز معرفی می‌کند.

کن تنها جشنواره‌ای است که برای دریافت کارت ویژه آن باید کارت ویژه دیگری داشته باشید و این کارت‌ها هم در 5رتبه مختلف به متقاضیان داده می‌شوند.

جمعیت شهر 70‌هزار نفری کن طی جشنواره تقریبا دو برابر می‌شود و در سال 1999 بیش از 3893 روزنامه نگار و 221‌نفر از شبکه‌های تلویزیونی به این شهر سفر کردند تا وقایع ریز و درشت این جشنواره را پوشش دهند.

اما کن تفاوت دیگری هم با سایر میزبانان کم‌جمعیت جشنواره‌های سینمایی در جهان دارد. این شهر همچون بسیاری از آن شهرها یک اسکله بزرگ ماهیگیری یا شهرآرام قدیمی نبوده بلکه از 150 سال قبل که لرد بروگام انگلیسی آن را برای اقامت زمستانی و فرار از سرمای شهر نیس انتخاب کرد همیشه مکانی برای توریست‌های پولدار، رستوران‌های شیک و بوتیک‌های پرزرق و برق بوده و شاید حتی بتوان آن را بورلی‌هیلز اروپا دانست.

ایرانی‌های جشنواره

شصت و دومین دوره جشنواره کن از 13 تا 24 می‌یعنی از 23 اردیبهشت تا سوم خرداد برگزار می‌شود.

این جشنواره چهارشنبه هفته گذشته با نمایش انیمیشن بلند «بالا» محصول استودیو پیکسار افتتاح شد و کوکو شانل و ایگور استراوینسکی ساخته یان کونن به عنوان فیلم اختتامیه جشنواره معرفی شده است. امسال ایرانی‌ها هم در شصت و دومین دوره جشنواره کن‌ حضور دارند.

فیلم کسی از گربه‌های ایرانی خبر نداره بهمن قبادی از ایران یکی از فیلم‌های بخش نوعی نگاه جشنواره کن شصت و دوم است. فیلمی درباره دختر و پسری جوان که پس از آزادی از زندان می‌کوشند یک گروه موسیقی تشکیل بدهند. حامد بهداد، نگار شقاقی و اشکان کوشانفر بازیگران این فیلم هستند که بر مبنای فیلمنامه‌ای از قبادی و به تهیه‌کنندگی خود او ساخته شده است.

البته قبادی پیش از این با فیلم‌های زمانی برای مستی اسب‌ها و آوازهای سرزمین مادری‌ام در بخش دوهفته کارگردانان و نوعی نگاه جشنواره کن حضور داشته و جایزه‌ای ویژه نیز دریافت کرده است.

علاوه بر این فیلم سینمایی «زمزمه با باد» که نخستین فیلم بلند کارگردان جوان سینمای ایران شهرام علیدی است در بخش مسابقه بخش هفته منتقدان شصت و دومین دوره جشنواره کن 2009 پذیرفته شده است.

رقابت کله‌گنده‌ها

جشنواره فیلم کن جز بخش مسابقه اصلی، بخش‌های جنبی نوعی نگاه، دوهفته کارگردانان، هفته منتقدان و سینه‌فونداسیون را هم دارد که هر سال جوایزی به آثار برگزیده در هر یک از این بخش‌ها اهدا می‌شود.

کوینتین تارانتینو با جدیدترین فیلمش حرامزاده‌های بی‌شرم امسال با فیلمسازان سرشناسی از اروپا، آسیا، آمریکای جنوبی و اقیانوسیه برای دریافت نخل طلایی رقابت می‌کند.

از جمله فیلمسازان مشهوری که امسال در مسابقه رسمی جشنواره حضور دارند، باید به انگ لی، لارس فون‌ تریه، کن لوچ، جین کمپیون، مایکل هانکه، پدرو آلمودوار و آلن رنه اشاره کرد.

مارتین اسکورسیزی رئیس افتخاری ششمین دوره بخش کلاسیک‌های شصت و دومین جشنواره فیلم کن است.

امسال آثار تعدادی از نام‌های آشنا مانند ژان لوک گدار (پی‌یرو خله)، میکل‌آنجلو آنتونیونی (ماجرا)، لوکینو ویسکونتی (سنسو) و ژاک تاتی (تعطیلات آقای اولو) در این بخش جنبی جشنواره کن به نمایش درمی‌آید.

همچنین اسکورسیزی شخصا نسخه‌ای ترمیم‌شده از فیلم کفش‌های قرمز مایکل پوئل و امریک پرسبرگر تولید 1948 را معرفی می‌کند. بنیاد سینمای جهان اسکورسیزی نیز سه فیلم در بخش کلاسیک‌های کن دارد.

کلاسیک‌های کن در عین حال صدمین سال تولد جوزف لوزی را با نمایش فیلم تصادف 1967 و نسخه‌ای جدید از دون جووانی 1979 جشن می‌گیرد. امسال در مجموع 21 فیلم قدیمی در بخش کلاسیک‌های کن نمایش داده می‌شود.

خیابان‌های پایین شهر، راننده تاکسی، گاو خشمگین، سلطان کمدی، رفقای خوب و کازینو از فیلم‌های اسکورسیزی است که سال 2007 برای مردگان برنده اسکار شد.

قرار است در این بخش مجموعه‌ای از تصاویر پشت صحنه فیلم‌های فیلمساز فقید سوئدی که تا پیش از این جایی نمایش داده نشده، در قالب یک فیلم در جشنواره کن 2009 پخش ‌شود.

این فیلم تصاویری از زمین بازی نام دارد و شامل پشت صحنه تعدادی از فیلم‌های اینگمار برگمان شامل خاک اره و پولک و پرسونا است.

این فیلم با حمایت بنیاد سینمای جهان ساخته شده که مارتین اسکورسیزی با همراهی گروهی از فیلمسازان نامدار دنیا با هدف حفظ و ترمیم فیلم‌ها راه‌اندازی کرده‌اند. تصاویری از زمین بازی در قالب بخشی از نمایش‌های ویژه بنیاد سینمای جهان در کن پخش می‌شود.

این اولین فیلم از مجموعه‌ای شامل دو فیلم به نویسندگی و کارگردانی استیگ بیورکمان فیلمساز سوئدی است و شامل صدای ضبط‌شده برگمان، چند گفتگوی جدید با هاریت آندرسون و بیبی آندرسون بازیگر فیلم‌های او همین طور مقدمه‌ای با صدای اسکورسیزی است.

اینگرید دالبرگ، رئیس بنیاد اینگمار برگمان در این باره گفت: تصاویری از زمین بازی یک فیلم پشت صحنه‌ عادی نیست. این فیلم صرف نظر از آنکه نگاهی پربار و بازیگوشانه به جهان خلاقانه برگمان می‌اندازد، به خودی خود به لحاظ هنری کیفیت بالایی دارد. اسکورسیزی نیز از کار استیگ بسیار راضی است.

لیلا بهبودی