چاقی شکمی و اختلالات تنفسی

در مطالعه‌ای که اخیرا توسط محققان فرانسوی  روی 120 هزار نفر انجام گرفته است، اختلالات عملکردی ریه‌ها را نیز به لیست بلند بالای مشکلات تهدید کننده سلامتی در اثر چاقی شکمی اضافه می‌نماید. چاقی شکمی را در بزرگسالان به‌عنوان داشتن دور کمر بیش از 88 سانتیمتر برای خانم‌ها و بیش از 102 سانتیمتر برای آقایان تعریف کرده‌اند.

در این مطالعه که در انستیتو ملی تحقیقات سلامت فرانسه انجام گرفته است، محققان عملکرد ریه‌ها را با سابقه سیگار کشیدن، مصرف الکل، همچنین چاقی عمومی بدن که تحت عنوان BMI تعریف شده و نیز اندازه دور کمر مورد بررسی قرار دادند. نتایج این مطالعه نشان‌دهنده ارتباط مستقل مثبت بین بدی عملکرد شش‌ها و سندرم متابولیک ناشی از عمدتا چاقی شکمی می‌باشد. نتایج این مطالعه همچنین ارتباط بین فشار خون، افزایش قند خون و نیز افزایش چربی‌های خون را با عملکرد ریوی نشان داده است. اما نکته جالب آن است که قویترین ارتباط بین عملکرد ریوی با چاقی شکمی وجود داشته است. شاید علت اصلی این قویترین ارتباط آن باشد که چاقی شکمی خود تشدید کننده سایر اختلالات متابولیک فوق الذکر نیز می‌باشد.

جالب آنکه مطالعات اخیر در کودکان نیز تایید کننده اهمیت چاقی شکمی در ایجاد اختلال عملکرد ریوی در کودکان بوده است. در مطالعه اخیری که توسط محققان کانادایی بر روی کودکان 176 ساله انجام گرفته است، نشان می‌دهد که چاقی شکمی در کودکان ریسک اختلال عملکرد ریوی را افزایش می‌دهد، در حالی که چاقی کلی بدن که توسط نمایه توده بدنی مشخص می‌شود باعث تضعیف عملکرد تنفس در کودکان نمی‌گردد.

این‌که چرا چاقی شکمی باعث اختلال عملکرد ریوی می‌باشد بدرستی مشخص نمی‌باشد. البته تئوری‌هایی در این زمینه مطرح گردیده است. محققان فکر می‌کنند چربی شکمی ممکن است حرکت دیافراگم و عملکرد قفسه سینه را مختل سازد. علاوه بر این گفته می‌شود بافت چربی باعث تشدید پروسه التهاب در بدن گردیده که می‌تواند تاثیر قابل توجهی در ایجاد اختلال ریوی داشته باشد.

 گرچه هنوز دلیل قطعی برای وجود ارتباط بین چاقی شکمی و اختلال ریوی مشخص  نیست، ولی این شواهد حاکی از آن است که اندازه‌گیری دور کمر باید به‌عنوان بخشی از ارزیابی‌های روتین عملکرد ریه‌ها مورد بررسی قرار گرفته و این ارزیابی از سنین کودکی حائز اهمیت می‌باشد.

دکتر حمیدرضا فرشچی
متخصص تغذیه و متابولیسم، فوق تخصص چاقی و دیابت