خاش نمونه موفق مدیریت آب در کشت محصولی پرمصرف است

به گزارش خبر نگار جام جم آنلاین سیستان و بلوچستان - در منطقه خاش، بخشی از مزارع در مسیر رودخانه‌ها قرار دارند که این موقعیت به کشاورزان امکان استفاده مستقیم از آب جاری را می‌دهد و همین امر به پایداری نسبی کشت کمک کرده است. این شیوه نه‌تنها از افت سطح آب زیرزمینی جلوگیری می‌کند؛ بلکه با کاهش وابستگی به چاه‌های کشاورزی، نوعی سازگاری با بحران کم‌آبی به شمار می‌آید. رویکرد کم‌مصرف و بهره‌گیری از منابع طبیعی محلی، خاش را به نمونه‌ای از مدیریت سازگار با محیط در حوزه کشاورزی تبدیل کرده است.

در این منطقه، برنج‌کاری با رعایت اصول زیست‌محیطی و استفاده محدود از نهاده‌های شیمیایی انجام می‌شود و همین امر بر کیفیت و سلامت محصول اثر مستقیم دارد. برنج تولیدی خاش از طعم و عطر طبیعی برخوردار است و اغلب پاسخگوی نیاز بازار محلی است. باوجود تولید محدود، این محصول توانسته جایگاه خاصی در میان مصرف‌کنندگان منطقه پیدا کند و زمینه‌ای برای اشتغال پایدار فراهم آورد. وی بیان کرد: کشت برنج در شهرستان خاش در دو منطقه انجام می‌شود که یکی از آنها ای رندگان است؛ منطقه‌ای که به دلیل قرارگرفتن در مسیر رودخانه و بهره‌مندی از جریان‌های سطحی، امکان کشت کنترل‌شده برنج در حاشیه این بستر طبیعی فراهم شده است.

 
وی افزود: تلاش ما بر این است که برای این نوع کشت از منابع آب زیرزمینی و چاه‌های کشاورزی استفاده نشود و آبیاری صرفاً وابسته به آورده رودخانه باشد. در حال حاضر سطح زیر کشت برنج در خاش ۲۵۰ هکتار است.
 
مدیر جهاد کشاورزی خاش مطرح کرد: در هر هکتار این مزارع به طور متوسط دو نفر نیروی ثابت فعالیت دارند و در کنار این نیروها، کارگران فصلی نیز در دوره برداشت و مراقبت به کار گرفته می‌شوند؛ به‌طوری که تعداد پرسنل در زمان اوج کار به حدود پنج نفر در هر هکتار می‌رسد.
 
خاشی گفت: باتوجه‌به شرایط تولید در منطقه، میانگین برداشت حدود یک و نیم‌تن محصول از هر هکتار ثبت شده و گونه غالب برنج کشت‌شده در این منطقه صدری است.
 
وی ادامه داد: به دلیل استفاده حداقلی از کودهای شیمیایی، برنج این منطقه از کیفیت، عطروطعم مطلوبی برخوردار است.
 
مدیر جهاد کشاورزی خاش تصریح کرد: بازار فروش این محصول بیشتر در استان است؛ و بخش کمی از آن به سایر استان‌ها اطراف صادر می‌شود، این محصول بیشتر پاسخگوی نیازهای محلی است.
 
خاشی اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین دغدغه برنج‌کاران منطقه نبود دستگاه شالی‌کوبی خوب و باکیفیت است، دستگاه موجود حال حاضر برنج را تا حدودی خرد می‌کند؛ وجود دستگاه مناسب شالی‌کوبی در منطقه هم در کیفیت محصول نهایی هم در میزان آن تأثیرگذار است. 

   

وی افزود: در سال‌های اخیر بحث برند سازی نیز به‌عنوان یکی از نیازهای جدی این زنجیره مطرح بوده است؛ اما این حوزه نیازمند ورود جدی بخش خصوصی برای ایجاد برند، بسته‌بندی، و توسعه فراوری است.

 
۲۵۰ هکتار برنج‌کاری خاش، وابسته به آب سطحی است . با وجود ظرفیت افزایش سطح زیر کشت برنج در منطقه اما به دلیل بحران آب، توسعه برنج‌کاری در منطقه محدود شده است.
 برنج محصولی با نیاز آبی بسیار بالا محسوب می‌شود و به همین دلیل سیاست فعلی بر این است که فقط از آب رودخانه استفاده شود تا به سفره‌های زیرزمینی و منابع آب شرب آسیبی نرسد.