مأموریت ویژه حذف یارانه
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در قانون بودجه امسال دولت را مکلف کرده‌اند در سال ۱۴۰۴ یارانه نقدی خانواده‌های پردرآمد دهکهای هشتم، نهم و دهم را حذف کند. این تکلیف قانونی در بند «پ»تبصره ۱۳ بودجه آمده که براساس آن، باید آییننامه اجرایی این بند توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان برنامه و بودجه و با همکاری دستگاه‌های اجرایی مرتبط ظرف مدت حداکثر یک ماه از لازم‌الاجرا‌شدن قانون بودجه تدوین و به تصویب هیأت وزیران برسد.
این موضوع در قانون بودجه سالهای گذشته نیز وجود داشت اما دولتها بهبهانه نداشتن اطلاعات، آن را اجرا نکردند و همچنان۹دهک درآمدی جامعه یارانه نقدی میگیرند؛ درحالیکه تعریف یارانه مشخص است و باید جامعه هدف و آسیبپذیر مورد حمایت قرار گیرد. هرچند در برخی سالها مانند سال ۱۴۰۳ و در آبانماه این سال، این آییننامه در دولت مصوب شده اما اجرایی نشده است. کارشناسان تاکید دارند اطلاعات خانوارها با نواقصی مواجه است. هرچند سامانه رفاه ایرانیان برای دهکبندی از سالهای گذشته اجرایی شده اما برخی میگویند دادههای این سامانه جامع نیست و دهکبندی براساس آن با خطا همراه است. با این حال دکتر مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری روز گذشته (دوشنبه) در نشستی با وزیر و شورای معاونان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تاکید کرد: اجرای تکلیف وزارت تعاون برای حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی و تخصیص منابع آن به سه دهک پایین باید سریعتر انجام شود.
رئیسجمهور افزود: مشکل اجرای این تکلیف فقدان دادههای صحیح، دقیق و بهروز است اما این بهانه و توجیه قابلقبولی برای عدم اجرای تکالیف و قوانین نیست. اینکه ما بهدلیل ناتوانی کاری را انجام ندهیم، در درگاه خداوند نیز قابل پذیرش نیست؛ مکلف هستیم توانمندی خود را ارتقا دهیم تا بتوانیم خدمات شایستهای به مردم ارائه کنیم.
دستور روز گذشته رئیسجمهور به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، یک دستور ویژه برای شناسایی سه دهک و حذف آنها از لیست یارانهبگیران است. البته با گذشت ۵۱ روز هنوز آییننامه حذف یارانه نقدی سه دهک در دولت تصویب نشده است، هر چند پیگیری خبرنگار «جامجم» نشان میدهد این آییننامه تدوین و به دولت ارسال شده است.
براساس این گزارش، در ماه گذشته اعلام شد حدود ۴۳۰هزار نفر از لیست یارانهبگیران حذف شده است. پس از این خبر وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد در دولت چهاردهم فقط یارانه ۷۵۰ هزار نفر قطع شده که از این تعداد، ۱۵۰ هزار نفر مقیم خارج از کشور بودند و مابقی نیز طبق شاخصهای اقتصادی در دهکهای بالای درآمدی قرار داشتهاند. وی تاکید کرد: ارائه اطلاعات نادرست به دولت درباره درآمد، محرومیت از همه یارانهها را در پی خواهد داشت. میدری همچنین گفته بود: البته دولت، لایحهای دو فوریتی به مجلس میفرستد تا درخصوص شیوه اجرای این تصمیم شفافسازی شود. حال وزارت رفاه که هر ماه لیست یارانهبگیران را به سازمان هدفمندسازی یارانهها میدهد، منتظر تصویب آییننامه آن است تا براساس دستور رئیسجمهور به تکلیف قانونی خود عمل کند.
جامعه هدف، شناسایی شود
وحید شقاقیشهری، استاد اقتصاد دانشگاه و عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در مورد تاکید رئیسجمهور مبنی بر تسریع در حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی، به جامجم گفت: امسال هشتمین سالی است که اقتصاد ایران تورمهای بالا را تجربه میکند که از سال ۹۷ آغاز شده است. میانگین تورم در ۷ سال گذشته ۴۲ درصد بوده که دو برابر میانگین تورم بلندمدت اقتصاد ایران است.وی افزود: در هفت سال اخیر، سهم طبقه فقیر ایران به بالای ۳۰ درصد و سهم طبقه متوسط از بالای ۷۰ درصد به زیر ۵۵درصد رسیده است. این آمارها به ما میگوید که دولت باید چتر حمایتی- رفاهی را همیشه در دستور کار داشته باشد و الزام نخست این کار، داشتن داده و اطلاعات است.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: دولت برای چتر حمایتی خود باید جامعه هدف را شناسایی کند و این کار در شرایط تحریمی و تورمی و تشدید شکاف طبقاتی، بدون بانک اطلاعاتی درست و شناسایی دقیق جامعه هدف ممکن نیست و اتلاف منابع رخ خواهد داد که به جامعه هدف هم اصابت نمیکند.
شقاقیشهری با اشاره به اینکه شناسایی جامعه هدف باید در دستور کار دولت باشد، اظهار کرد: این اقدام باید در دو سطح دهکهای اول تا پنجم و دو دهک ۶ و ۷ دیده شود؛ یعنی این چتر حمایتی مشمول هفت دهک شود. سه دهک بالای درآمدی جامعه هم مشمول چتر حمایتی نباشند یا اینکه بخشی از این چتر با توجه به قانون شهروندی شامل آنها شود.
بانکهای اطلاعاتی دقیق نیست
وی تاکید کرد: متأسفانه بانک اطلاعاتی ما از دهکبندیها دقیق نیست و ضعیف است. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دولتهای گذشته در اینخصوص ضعیف عمل کرده است. بااینحال یکی از مهمترین اقدامات وزیر رفاه دولت چهاردهم باید شناسایی دهکها و شناخت جامعه هدف باشد تا بتوان چتر حمایتی را اجرا و از اتلاف منابع جلوگیری کرد.این عضو هیاتعلمی دانشگاه تصریح کرد: برای حذف یارانه نقدی سه دهک بالا و اجرای چتر حمایتی نیاز به اطلاعات است که در این مورد ضعف اساسی داریم. همچنین دادهها(دهکبندی)صرفا بر مبنای درآمدها تعیین شده درحالیکه اگر میخواهیم هدفمندی یارانهها اجرا شود،نیازمنداطلاعاتی درآمدی، میزان ثروت، هزینهها، بعد خانوار و...است وفقط درآمد نباید ملاک باشد.شقاقیشهری ادامه داد: متاسفانه تاکنون جامعه هدف را درست شناسایی نکردهایم. بیعدالتی و اجحاف صورت گرفته و اتلاف منابع زیاد است؛ بنابراین بایداین بانک اطلاعاتی ازخانوارهاکامل شود.بانک اطلاعاتی کنونی دارای خطای زیادی است و برای حذف یارانه سه دهک هم با خطا همراه خواهد بود،مگر مولفههای دیگری برای دهکبندی مدنظر قرار گیرد.
رئیسجمهور افزود: مشکل اجرای این تکلیف فقدان دادههای صحیح، دقیق و بهروز است اما این بهانه و توجیه قابلقبولی برای عدم اجرای تکالیف و قوانین نیست. اینکه ما بهدلیل ناتوانی کاری را انجام ندهیم، در درگاه خداوند نیز قابل پذیرش نیست؛ مکلف هستیم توانمندی خود را ارتقا دهیم تا بتوانیم خدمات شایستهای به مردم ارائه کنیم.
دستور روز گذشته رئیسجمهور به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، یک دستور ویژه برای شناسایی سه دهک و حذف آنها از لیست یارانهبگیران است. البته با گذشت ۵۱ روز هنوز آییننامه حذف یارانه نقدی سه دهک در دولت تصویب نشده است، هر چند پیگیری خبرنگار «جامجم» نشان میدهد این آییننامه تدوین و به دولت ارسال شده است.
براساس این گزارش، در ماه گذشته اعلام شد حدود ۴۳۰هزار نفر از لیست یارانهبگیران حذف شده است. پس از این خبر وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد در دولت چهاردهم فقط یارانه ۷۵۰ هزار نفر قطع شده که از این تعداد، ۱۵۰ هزار نفر مقیم خارج از کشور بودند و مابقی نیز طبق شاخصهای اقتصادی در دهکهای بالای درآمدی قرار داشتهاند. وی تاکید کرد: ارائه اطلاعات نادرست به دولت درباره درآمد، محرومیت از همه یارانهها را در پی خواهد داشت. میدری همچنین گفته بود: البته دولت، لایحهای دو فوریتی به مجلس میفرستد تا درخصوص شیوه اجرای این تصمیم شفافسازی شود. حال وزارت رفاه که هر ماه لیست یارانهبگیران را به سازمان هدفمندسازی یارانهها میدهد، منتظر تصویب آییننامه آن است تا براساس دستور رئیسجمهور به تکلیف قانونی خود عمل کند.
جامعه هدف، شناسایی شود
وحید شقاقیشهری، استاد اقتصاد دانشگاه و عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در مورد تاکید رئیسجمهور مبنی بر تسریع در حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی، به جامجم گفت: امسال هشتمین سالی است که اقتصاد ایران تورمهای بالا را تجربه میکند که از سال ۹۷ آغاز شده است. میانگین تورم در ۷ سال گذشته ۴۲ درصد بوده که دو برابر میانگین تورم بلندمدت اقتصاد ایران است.وی افزود: در هفت سال اخیر، سهم طبقه فقیر ایران به بالای ۳۰ درصد و سهم طبقه متوسط از بالای ۷۰ درصد به زیر ۵۵درصد رسیده است. این آمارها به ما میگوید که دولت باید چتر حمایتی- رفاهی را همیشه در دستور کار داشته باشد و الزام نخست این کار، داشتن داده و اطلاعات است.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: دولت برای چتر حمایتی خود باید جامعه هدف را شناسایی کند و این کار در شرایط تحریمی و تورمی و تشدید شکاف طبقاتی، بدون بانک اطلاعاتی درست و شناسایی دقیق جامعه هدف ممکن نیست و اتلاف منابع رخ خواهد داد که به جامعه هدف هم اصابت نمیکند.
شقاقیشهری با اشاره به اینکه شناسایی جامعه هدف باید در دستور کار دولت باشد، اظهار کرد: این اقدام باید در دو سطح دهکهای اول تا پنجم و دو دهک ۶ و ۷ دیده شود؛ یعنی این چتر حمایتی مشمول هفت دهک شود. سه دهک بالای درآمدی جامعه هم مشمول چتر حمایتی نباشند یا اینکه بخشی از این چتر با توجه به قانون شهروندی شامل آنها شود.
بانکهای اطلاعاتی دقیق نیست
وی تاکید کرد: متأسفانه بانک اطلاعاتی ما از دهکبندیها دقیق نیست و ضعیف است. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دولتهای گذشته در اینخصوص ضعیف عمل کرده است. بااینحال یکی از مهمترین اقدامات وزیر رفاه دولت چهاردهم باید شناسایی دهکها و شناخت جامعه هدف باشد تا بتوان چتر حمایتی را اجرا و از اتلاف منابع جلوگیری کرد.این عضو هیاتعلمی دانشگاه تصریح کرد: برای حذف یارانه نقدی سه دهک بالا و اجرای چتر حمایتی نیاز به اطلاعات است که در این مورد ضعف اساسی داریم. همچنین دادهها(دهکبندی)صرفا بر مبنای درآمدها تعیین شده درحالیکه اگر میخواهیم هدفمندی یارانهها اجرا شود،نیازمنداطلاعاتی درآمدی، میزان ثروت، هزینهها، بعد خانوار و...است وفقط درآمد نباید ملاک باشد.شقاقیشهری ادامه داد: متاسفانه تاکنون جامعه هدف را درست شناسایی نکردهایم. بیعدالتی و اجحاف صورت گرفته و اتلاف منابع زیاد است؛ بنابراین بایداین بانک اطلاعاتی ازخانوارهاکامل شود.بانک اطلاعاتی کنونی دارای خطای زیادی است و برای حذف یارانه سه دهک هم با خطا همراه خواهد بود،مگر مولفههای دیگری برای دهکبندی مدنظر قرار گیرد.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گفت و گو
در گفتوگوی جامجم با ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه دولت سیزدهم مطرح شد
ناگفتههایی از امیر دیپلماسی
بهمناسبت نوزدهمین سالگرد تاسیس رادیو گفتوگو با مهدی شهابتالی، مدیر این شبکه گفتوگو کردیم
گفتوگوهای کوتاه با ضرباهنگ بالا
در گفتوگوی اختصاصی خبرنگار روزنامه «جامجم» در بیروت با حسن عزالدین، عضو بلندپایه حزبالله و نماینده پارلمان لبنان مطرح شد