بلوغ زودرس در کمین کاربران کوچک

آسیبی که از نظرجسمی، روانی، اجتماعی و... برای کودکان و نوجوانان تبعات سنگینی به همراه دارد. بلوغ زودرس یک مسأله جهانی است و هنوز دلایل مشخصی برای آن مطرح نشده اما با این حال گفته می‌‌شود که چاقی، تغییرات سبک زندگی، افزایش آگاهی و اطلاعات، دسترسی نامحدود به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی ازجمله دلایل و عوامل بروز آن هستند.
دوره نوجوانی و بلوغ هم از آن دست دوران‌های حساس و مهمی است که یک کودک از آن گذر می‌کند و وارد آن می‌شود؛ دورانی که در آن شاهد تغییرات روحی، روانی و جسمی زیادی در فرد نوجوان هستیم. اما گاهی اوقات روند بلوغ در سنین کمتر از بازه طبیعی و همچنین بیشتر از بازه طبیعی رخ می‌دهد که در هر دو صورت برای کودکان و نوجوانان آسیب به‌شمار می‌رود. مشکلات شایعی که ممکن است همراه با بلوغ در دوران کودکی و نوجوانی رخ دهد؛ می‌تواند کودک یا نوجوان را تا مرز افسردگی، بیقراری، بدخلقی و پرخاشگری پیش ببرد و منجر به بروز مشکلات تحصیلی نیز می‌شود.
   
محرک‌های بیرونی، عامل مؤثر در بلوغ زودرس
هرچند گفته می‌‌شود که بلوغ زودرس بیشتر به‌دلایل ژنتیکی مربوط است اما عوامل محیطی و تغییر در سبک زندگی همچون نوع تغذیه، کم‌‌تحرکی کودکان و تمایل بیش ‌از حد آنان به سکون و بازی‌های رایانه‌ای در رسیدن به این نوع از بلوغ هم بی‌‌تأثیر نیست؛ مسأله‌ای که 
روشنک بستانچی،روان‌شناس کودک ونوجوان هم در گفت‌وگو با جام‌جم  مطرح می‌کندومی‌گوید: عوامل مختلفی در بلوغ زودرس تأثیرگذار است اما از اصلی‌ترین علل آن بحث ژنتیک است و کودک و نوجوان با توجه به ژنتیکی که دارد به صورت ارثی به آن دچار می‌شود اما در جوامع کنونی با توجه به آمار موجود، عوامل محرک بیرونی روی بلوغ تأثیرگذار شده است؛ یعنی هرچه سطح آگاهی و دانش این نسل نسبت به شرایط و روابط بالاتر رفته و زودتر در جریان یکسری اتفاقات قرار بگیرند، می‌تواند زمان بلوغ آنها را تحت‌الشعاع قرار دهد.
   
دسترسی‌هایی که منجر به بلوغ زودرس شد!
یکی از تبعات مهم در بلوغ زودرس، آشنایی زودهنگام افراد با مسائل جنسی است. با کاهش سن بلوغ، فرد زودتر از سنی که باید درگیر مسائل جنسی می‌‌شود و با توجه به گسترش وسایل ارتباط‌جمعی و تکنولوژی، شاید دسترسی‌‌اش هم به محتواهای این‌چنینی در فضای مجازی و مخصوصا شبکه‌های اجتماعی بیشتر هم شده باشد. بستانچی نیز در پاسخ به این سؤال ما که دسترسی کودکان به فضای مجازی و دیدن محتواهای نامناسب در این فضا در بلوغ زودرس تأثیر دارد یا نه، می‌گوید: «‌این موضوع از زمان کرونا و برخط شدن مدارس بیشتر رخ داد و کنترل والدین روی کودکان کمتر و سخت‌تر شد. از آن طرف هم کودکان به‌راحتی به فیلترشکن‌ها دسترسی پیدا کردند. یک زمانی همه این موارد در یک چارچوبی قرار داشت اما اتفاقات اخیر منجر شد که بستری برای آنها فراهم شود تا کودکان به اطلاعاتی دسترسی پیدا کنند که تا پیش از این به آن ورود پیدا نکرده بودند.» محتواهایی که با فرهنگ و نوع پوشش اصیل ایرانی ما همخوانی ندارد و دیدن‌شان ابهامات زیادی را برای نوجوانان ایجاد می‌کند.
   
تغییرات هورمونی و رفتاری در بلوغ زودرس
«اولین نشانه‌های دختران و پسران که دچار بلوغ زودرس می‌شوند، بیشتر با عوامل جسمانی آغاز می‌شود.» این را روشنک بستانچی به ما می‌گوید، چرا که بر این باوراست رفتارها وابسته به تغییرات هورمونی است وخود را به‌صورت جسمانی و روانی نشان می‌دهد و اینها با یکدیگر همسو هستند.نشانه‌های رفتاری همچون زودرنج شدن، پرخاشگری و تغییر در ادبیات، تغییر در سلیقه‌، عاشق استقلال وداشتن فضای شخصی از‌جمله مواردی است که درکودکان ونوجوانانی که به بلوغ زودرس دچار می‌شوند، می‌بینیم. البته این روان‌شناس هم می‌گوید این‌گونه نیست که تغییرات هورمونی و جسمی شروع شده باشد اما رفتاری نه؛ بلکه اینها مکمل یکدیگرند. با همه این تفاسیر اگرحس کردید که تغییرات شگرفی در رفتار و فیزیک فرزندتان ایجاد شده، نباید دچار ترس و اضطراب شوید و بخواهید این موضوع را مخفی کنید؛ بلکه حتما باید به یک روانپزشک یا روان‌شناس مراجعه کرده و از سطح این مسأله و میزان آسیب‌‌زا بودنش مطلع شوید.