سقف لرزان کلاس‌ها در نوبت ریزش

این اتفاق به مصدومیت دو دانش‌آموز منجر شد. هرچند بعد از این اتفاق، دستوراتی برای بازسازی سریع محل‌های دارای خطر این مدرسه صادر شد، اما حقیقت این است که مدرسه مذکور قدمتی بیش از ۷۰ سال دارد و ساختمانش نیازمند تخریب و بازسازی است. اما هنوز مهر به نیمه نرسیده که ریزش سقف مدرسه‌ای دخترانه در ناحیه ۴ آموزش‌و‌پرورش اصفهان دوباره پنج مصدوم برجای گذاشت و یک دانش‌آموز را در بیمارستان بستری کرد. گویی موضوع مدارس فرسوده در ایران، برای مسئولان یک شوخی است و قصد ندارند با یک عزم عمومی به یکباره به حل مسأله بپردازند.

متاسفانه وجود مدارس فرسوده در استان‌های ایران به آتش زیر خاکستری تبدیل شده که هر‌ از گاهی شعله‌ور می‌شود و خساراتی برجای می‌گذارد.
بر اساس آمارها حدود ۲۰ هزار مدرسه از حدود ۱۰۵هزار مدرسه، در تراز مدارس فرسوده قرار دارند، به‌این معنا که سقف یک‌پنجم مدارس لرزان است. آمار کلاس‌های درس فرسوده هم حدود ۲۰ درصد است، یعنی ۱۰۴‌هزار کلاس از ۵۴۰ هزار کلاس درس فرسوده هستند. جالب اینجاست که هنوز مسئولان نمی‌خواهند بپذیرند هر لحظه امکان دارد حادثه‌ای در یکی از مراکز آموزشی رخ بدهد. بعد از ریزش سقف مدرسه‌ای در ارومیه، آموزش‌و‌پرورش آذربایجان‌غربی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «اتفاق رخ‌داده فقط ریزش جزئی گچ سقف کلاس بوده و مشکل خاصی از این بابت وجود ندارد.»

اما به‌دنبال این اتفاق، دو دانش‌آموز مصدوم و به بیمارستان منتقل شدند؛ به‌رغم ترخیص آنها از بیمارستان و عذرخواهی آموزش‌و پرورش بابت بروز این حادثه و دستور برای هماهنگی‌ جهت بهسازی و بازسازی سریع محل‌های دارای خطر برای دانش‌آموزان مدرسه مذکور، اما کارشناسان آتش‌نشانی و مدیریت بحران پیش از این، همواره درخصوص مدارس فرسوده و ناایمن هشدارهایی داده بودند.

سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور نیز اعلام کرد کارشناسی جهت بررسی موضوع به محل اعزام شده و بعد از کسب اطلاعات، نتیجه بررسی‌ها اعلام می‌شود.

البته اگر این سازمان به عمر مدرسه نگاهی می‌انداخت، دیگر نیازی به اعزام کارشناس نمی‌دید و به فکر انجام وظایفش می‌افتاد.

روابط‌عمومی نوسازی مدارس استان آذربایجان‌غربی هم گفت که «این مدرسه ۸۰۰ دانش‌آموز با ۲۴ کلاس درس دارد که دارای چند ساختمان کاملا محکم است و فقط به خاطر چوبی‌بودن سقف کلاس و انقباض و انبساط دما، لایه‌ای از گچ آن فروریخته است.»

آنها تاکید کردند: «این مدرسه خیلی محکم است، اما برخی ساختمان‌های آن باید تخریب و بازسازی شوند.» ولی توضیح ندادند که قراردادن دو کلمه «خیلی محکم» و «تخریب و بازسازی» چطور در کنار هم قرار می‌گیرند، البته در مجموع علت این اتفاق یک چیز بود و آن هم عمر بالای ۷۰ سال مدرسه! واقعیت این است که مسئولان باید قبول کنند بناهای قدیمی حادثه‌ساز هستند و نباید با بهانه‌های مختلف یا وعده و وعید‌دادن، جان دانش‌آموزان را به خطر بیندازند.

حال زار مدارس اصفهان
وقتی اتفاقی رخ می‌دهد، تازه آمار و ارقامی بیرون می‌آید که شنیدن‌شان هم بر تن هر شهروندی لرزه می‌اندازد.
اوایل همین هفته بود که ریزش سقف مدرسه‌ای در اصفهان پنج‌ دانش‌آموز را مصدوم و صدها پدر و مادر را درمورد فرستادن بچه‌هایشان به مدرسه نگران کرد.

بعد از وقوع این حادثه، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان بااشاره به حادثه ریزش بخشی از کاهگل سقف یکی از کلاس‌های درس طبقه همکف مدرسه مقطع متوسطه دخترانه در خیابان ولی‌عصر اصفهان در ناحیه ۴ آموزش‌وپرورش گفت: «وقتی این حادثه اتفاق افتاد بلافاصله عوامل اورژانس در محل حاضر و نسبت به انتقال پنج مصدوم به مرکز درمانی اقدام کردند. چهارنفر از دانش‌آموزان پس از ارائه خدمات درمانی و فوریتی ترخیص و یک‌نفر برای ادامه درمان در بیمارستان بستری شد.» منصور شیشه‌فروش با بیان این‌که این مدرسه قدمت بیش از ۴۰ سال دارد، ادامه داد: «قرار شد آموزش‌ و‌ پرورش در اسرع‌وقت مدرسه جایگزین برای این واحد آموزشی تعیین و دانش‌آموزان در مدرسه جدید ادامه‌تحصیل دهند.» وی با تاکید بر این‌که از تعداد ۳۴ هزار و ۳۰۰ کلاس درس استان اصفهان ۱۲ هزار و ۵۰۰ کلاس نیاز به مقاوم‌سازی دارند، تاکیدکرد: «هشت هزار و ۹۶۴ کلاس درس تخریبی است که باید وزارت آموزش‌و‌پرورش، سازمان نوسازی مدارس و سازمان برنامه‌وبودجه نسبت به تخصیص اعتبار مورد‌نیاز به استان برای بازسازی و رفع خطر از مدارس اقدام کنند.»

شیشه‌فروش ادامه داد: «در حال‌حاضر ۹۵‌درصد سیستم گرمایشی مدارس استان استاندارد و ایمن‌سازی شده است و از تعداد ۴۰ مدرسه تحت‌تاثیر فرونشست زمین ۲۱‌مدرسه جایگزین و در حال بازسازی است.»

نگاه‌ها به دست والدین و خیرین
بنابر اعلام سازمان نوسازی کشور ۱۹ درصد مدارس نیازمند ایمن‌سازی هستند که از این میزان ۶ درصد باید تخریب و بازسازی شوند که در اولویت سازمان نوسازی قرار دارند.

۱۳ درصد مابقی مدارس هم نیازمند مقاوم‌سازی هستند که سالانه طبق برنامه هفتم توسعه تعدادی از آنها برای انجام کار در لیست قرار می‌گیرند.
نکته حائز‌اهمیت در انجام امور این‌که باید اعتبارات مورد‌نیاز تامین شود، اما گویی سیستم آموزش‌و‌پرورش خیال خودش را از این بابت راحت کرده و چشم به دست اولیا و خیرین دوخته است.

مدارس چه از لحاظ تخریب و بازسازی و چه از لحاظ مقاوم‌سازی به بودجه‌ای احتیاج دارند که باید به‌موقع برسد و با برنامه خرج شود. حالا چون مسئولان با جمله «بودجه نداریم» خیال خودشان را راحت کرده‌اند، این اعتبار با کمک خیرین تامین می‌شود و در برنامه هفتم توسعه نیز پرداختن به بحث مدارس در شرایطی در اولویت قرار گرفته که انگشت اشاره به سمت خیرین است تا به تعهدات خود عمل کنند. به گفته سازمان نوسازی، در ۱۵ سال اخیر هیچ مدرسه غیراستانداردی ساخته نشده و آنچه وجود دارد مربوط به ۲۰ سال گذشته است که با تامین اعتبار و شرایط مناسب به استانداردسازی آنها نیز می‌توان پرداخت‌.