گردسپید بر سر جوانی جمعیت

سالمندانی که گنجینه‌های کشور محسوب می‌شوند و با ورود به این سن و سال و نشستن گرد پیری بر چهره‌شان، در برابر بسیاری از مشکلات آسیب‌پذیرتر می‌شوند؛ از خدمات مراقبتی‌شان گرفته تا مهم‌تر از آن مشکلات معیشتی و بیمه‌شان! چالش‌هایی که باید تا پیش از رسیدن افراد به این سن و داشتن یک زندگی سالمندی سالم، یک آینده‌نگری خاص برای آن در‌ نظر گرفت. راهکارهایی که باید برنامه‌ها و سیاست‌‌گذاری‌هایی را فراهم کرد تا شرایط بهتر زندگی برای سالمندان فراهم شود. شاید جوانی جمعیت اولویت کشور باشد اما به قول علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نباید نسبت به مشکلات سالمندان هم بی‌تفاوت بود. سخن از جوانی جمعیت و فرزندآوری وقتی با بی‌‌توجهی به رفاه و آسایش جمعیت سالمند همراه می‌‌شود، نتایج خوبی نخواهد داشت چرا که به از دست دادن بخشی از بدنه اجتماعی جامعه منجر خواهد شد. این موضوع درحالی است که سالخوردگان نیروهای با‌تجربه و حامی جوانان محسوب می‌‌شوند و به همین دلیل باید به آنها بیشتر توجه کرد تا جامعه سالم‌‌تری داشت. سالمندانی که طبق آمار سال ۱۴۰۰ حدود هشت میلیون و ۸۶۳هزارنفر جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند. رفاه، بهداشت و درمان، امنیت مالی و همچنین حمایت‌های اجتماعی، از جمله عوامل مهم برای زندگی سالم یک سالمند است که در این دوران به دلیل کاهش توانایی‌های جسمی، اهمیتی صد چندان پیدا می‌کند.
   
تمهیداتی برای مراقبت از سالمندان
سالمندان به دلیل میزان آسیب‌‌پذیری بالا، هر چه سن‌‌شان بالاتر می‌‌رود، هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی شکننده‌‌تر می‌‌شوند. اینجاست که از یک طرف مسأله مراقبت از سالمند اهمیت پیدا می‌کندوازطرف دیگر هزینه‌‌های مراقبت از آنها هم زیاد می‌شود. البته حسین پورچراغی، کارشناس ارشد پرستاری سالمندی دراین خصوص با ماهم‌نظر است ودرگفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: «اصلی‌ترین موضوعی که ما از هم اکنون باید به آن اهمیت دهیم، مراقبت از سالمندان است که در آینده هم ما را دچار مشکل می‌کند. اکثر خانواده‌های امروزی اگر فرزندی داشته باشند، یا یک فرزند دارند یا دو فرزند. وقتی تعداد سالمندان بالا می‌رود و این قشر فرزندانی ندارند که از آنان مراقبت کنند، این مسأله بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند.» حالا بماند که در کنار نداشتن فرزند یا تک فرزندها، با پدیده سالمندان مجرد هم مواجه هستیم که یا به صورت کلی قید ازدواج را زدند یا به هر دلیل دیگری تنها زندگی می‌کنند. 
   
سلامت سالمندان، نیازمند یک حمایت بیمه‌ای
تحلیل الگوی مصرف خانوارهای شهری ایران در بخش‌های مختلف هزینه‌‌ای نشان می‌دهد بین سن و هزینه بهداشت و درمان، رابطه مستقیمی وجود دارد. یعنی با افزایش سن، میزان هزینه‌های بهداشتی و درمانی هم افزایش پیدا می‌کند و شیب افزایش آن در دوران سالخوردگی به اوج خود می‌رسد.موضوعی که وجود وحمایت سازمان‌های بیمه‌گر دراین خصوص رابیشترمی‌کند و پورچراغی هم به آن اذعان دارد ومی‌گوید:«سالمندان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده خدمات سلامت همچون مصرف دارو، مراجعه به سیستم درمان و...در آینده خواهند بود. این موضوع نیازمند این است که از همین حالا فکری به حال بیمه تحت پوشش سالمندان کنیم. از طرفی آنها باید از هزینه‌های خدمات مراقبت‌شان در منزل برآیند.» البته مشکل اصلی سالمندان معمولا بیمه تکمیلی است چرا که بیمه‌های پایه تمامی خدمات درمانی سالخوردگان را تحت پوشش قرار نمی‌دهند و اگر سالمندی دچار بیماری‌ای‌ شود که امکان وقوع هزینه‌های کمرشکن سلامت برایش وجود نداشته باشد، دچار مشکلاتی خواهد شد که شامل پرداخت هزینه‌های بالا می‌شود.
   
مو سپیدان روزگار
شاید در این گزارش نتوان به همه معضلات و مشکلات دوره سالمندی پرداخت. مسائلی که دوران پیری یک فرد سالخورده را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و دراین بین توجه خانواده و اطرافیان بیشتر ازهرنیاز دیگری، کمک کننده آنان است. حالا که آمار جمعیتی سالمندان کشور رو به افزایش است، می‌بایست مسئولان تدابیری بیندیشند تا بتوان علاوه بر فراهم کردن شرایط زندگی مطلوب دوران سالمندی، از هزینه‌های مراقبتی سالمندان هم کاست. افراد سالخورده‌ای که روزگارشان را برای خانواده و کشور صرف کرده‌اند، حالا نمی‌توانیم شاهد درد و رنج‌ زندگی‌شان باشیم.

توجه به نقش اجتماعی سالمندان
شاید یکی از شایع‌‌ترین مشکل سالمندان، کناره گرفتن آنها از کار و دوری از اجتماع است. به همین دلیل هم ممکن است با اختلالات روانی گوناگونی همچون اضطراب وافسردگی مواجه شوند.مشکلاتی که طبق گفته این کارشناس پرستاری،می‌توان با غربالگری‌های زودهنگام، آن رابهبود بخشید.وی همچنین در این باره توضیح می‌دهد: «با غربالگری زودهنگام افراد سالمند مشکل‌شان شناسایی و بیماری‌شان در همان مراحل ابتدایی درمان می‌شود یا از پیشرفت بیماری‌شان جلوگیری می‌گردد.» با این وجود در نظر گرفتن سرگرمی‌‌های مختلف و مورد علاقه سالمندان و همچنین انجام کارهایی که مانع از انزوای آنها ‌شود، می‌تواند دوران سالمندی را عاری از یاس و ناامیدی کند.