تشویق به فرزندآوری با حفظ کرامت مادری

لحظات حساس زایمان، یکی از شیرین‌ترین زمان‌ها برای هرخانمی است چراکه با تولد فرزندش وطعم مادرشدن همراه است. فرض کنید این لحظات با اتفاق وخاطره تلخی همراه شود وتا پایان عمر ازذهن آن زن پاک نشود. حالا صابر جباری، رئیس مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت، ازتصویب «منشورکرامت مادری»خبرداده است. خانواده وکرامت مادری از موضوعات مهمی است که علاوه بر تشویق جوانان به ازدواج به هنگام، درفرزندآوری به موقع و تحکیم خانواده نیز نقش به‌سزایی ایفا می‌کند.

تاکید اسلام برای حفظ کرامت وشرافت زنان ازیک سو ونقش محوری آنان درکانون خانواده ازسوی دیگر،منجر به این شده است که محیط خانواده محلی برای رشد و بالندگی اعضای آن شود زیرا یک مادر می‌‌تواند فضای خانواده را در چگونگی تعامل با جامعه و دیگران شکل دهد. بر همین اساس با تکریم جایگاه مادری و ترویج فرزندآوری، می‌توانیم تا حدودی مسأله سالمند شدن جمعیت را بهبود بخشیم. البته توجه به جایگاه مادران، مهم‌ترین رویکرد یک زندگی موفق است.چرا که اگرمادران به خوبی تکریم شوند، محصول زندگی مادرمحور، فرزندانی است که مایه‌افتخار برای خانواده وکشورخواهندبود. به هرحال ضروری است که نقش مادری به عنوان یک ارزش احیا شود و مورد توجه قرار گیرد.
 
بدرفتاری‌های اتاق زایمان و عدم بارداری مجدد! 
آزارهای کلامی، ترک مراقبت یا کوتاهی در آن و اظهارنظرهای رکیک و نامربوط، همگی از مواردی است که در اتاق‌های زایمان و در برخورد با مادران باردار استفاده می‌شود.موضوعی که کرامت زنان را زیر سؤال می‌برد و کام‌شان را تلخ می‌کند. دکتر زهرا موحدی‌نیا، پزشک پیشگیری واجتماعی دراین خصوص به جام‌جم می‌گوید: «تهیه منشور کرامت مادری مربوط به حریم خصوصی زنان باردار است. بارداری و زایمان، یکی ازلحظاتی است که به لحاظ روحی برای زنان بسیار حساس است، با وجود این در برخی مواقع، حریم آنان رعایت نمی‌شود. حریم شرعی،حجاب وعفاف زنان درمراکز درمانی ورفتار کادر درمان با بانوانی که هم برای بارداری و هم مسائل مربوط به مامایی و زنان مراجعه کرده‌اند از جمله مواردی است که به شکایت‌های زیادی هم از سوی آنان منجر شده است.» رفتارهایی که تبعات روانی مختلفی برای زنان به همراه دارد و یک زن علاوه بر درد زایمان باید از چنین آزارهای رفتاری دچار رعب و وحشت شود. همان‌طور که موحدی‌نیا بر آن اذعان دارد وعنوان می‌کند: «دربخش زایمان رفتارهای ناشایستی با زنان باردار انجام می‌شود و کرامت آنان حفظ نمی‌شود. اهانت‌های کلامی متعددی رامخصوصا در بیمارستان‌های دولتی و آموزشی شاهد هستیم. آن محبت و شفقتی که باید نسبت به یک زن بارداروجود داشته باشد،نیست. این در حالی است که بعضا توهین و به کار بردن واستفاده از الفاظ رکیک را می‌بینیم. مادران دراین زمان درد زیادی را تحمل می‌کنند اما نه تنها با آنان همدردی نمی‌شود بلکه فحاشی باچنین قشری را ازبرخی زنان باردار شنیده‌ایم.» مادرانی که بامشاهده چنین رفتارهایی قید بارداری‌های بعدی را می‌زنند.بااین‌که متولیان جمعیتی کشور تلاش می‌کنند خانواده‌ها را به فرزندآوری تشویق کنند، اما عدم حفظ کرامت زنان در مراکز درمانی این موضوع را خنثی و به اصطلاح هر آنچه که این متولیان رشته کرده‌اند را پنبه می‌کند.
 
حفظ کرامت و بهبود روند زایمان
پیش از بارداری تا حین زایمان،مهم‌ترین مقاطعی است که باید حفظ حریم وکرامت مادران درمحیط‌های مختلف بهداشت و درمان کشور مورد توجه قرار گیرد. ازطرفی اتاق معاینه و اتاق عمل باید برای مادر فضایی امن و آرام باشد. این درحالی است که افزایش جمعیت هم به عنوان یک اولویت راهبردی در دستور کار همه دستگاه‌‌های کشور قرار گرفته که در این بین کرامت مادری در روند افزایش جمعیت اثرگذار است. البته موحدی‌نیا بر این باور است که هیچ تک‌کاری درموضوع فرزندآوری نمی‌تواند به تنهایی موثر باشد چرا که به حدی این مسأله پیچیده است وابعاد گسترده‌ای دارد که بایدهمگی دست به دست هم دهند تا این مشکل حل شود. وی همچنین تصریح می‌کند:«زمانی‌که به پازل جمعیتی نگاه می‌کنیم، مادران وزنانی رامی‌بینیم که خاطرات زشت وتلخی ازروند زایمان خوددارند،درصورتی که این روزبایدشیرین‌ترین اتفاق زندگی آنان باشد.به دلیل بروز چنین اتفاقاتی،این مادران در فرزندآوری‌های بعدی دچار تردید می‌شوند.»تغییرات خلق وخو وآسیب‌‌پذیری روانی درمادران باردار امری طبیعی است. البته توجه به مسائل روحی آنان هم به اندازه مسائل جسمی حائز اهمیت است.همان‌طور که این پزشک پیشگیری و اجتماعی معتقد است و می‌گوید: «یکی ازقطعات پازل جمعیتی کشوربرای افزایش نرخ باروری وتشویق مردم به فرزندآوری درکشور،خوشایندسازی روند بارداری و زایمان است.قرارگرفتن قطعات مختلف این پازل درکنار یکدیگر می‌تواند معضلات مربوط به این آسیب را مرتفع کند.»